Wonen in Brussel
Veel vierkante meter voor een goede prijs

In Brussel komen veel mensen enkel voor een kortere tijd wonen. De immobiliënmarkt is daarom sterk in beweging en in geen enkele andere Europese hoofdstad is het aanbod aan woningen zo divers.

Von Sabine Buchwald

In de zomer is Brussel nog kleurrijker dan anders. Daarvoor zorgen onder andere de toeristen die door de straten van de stad flaneren, alsof Brussel dichter bij de Middellandse zee zou liggen dan bij de Noordzee. Maar ook de vele borden aan de huisgevels, die van ver zichtbaar zijn en om nieuwe bewoners hengelen, brengen kleur. Ze promoten huurwoningen met het Frans/Nederlandse opschrift ‘à louer/te huur’, of koopwoningen met ‘à vendre/te koop’. Zodra vanaf begin juli voor de kinderen de grote zomervakantie begint, wordt de onofficiële hoofdstad van Europa een verhuismetropool.

Veel vierkante meter voor Een goede prijs

In weinig andere Europese grootsteden is het aanbod aan woningen zo ruim. In Brussel is er een permanent komen en gaan, een voortdurend welkom heten en afscheid nemen – en dat weerspiegelt zich in een levendige immobiliënmarkt. Voor makelaars, die in Brussel zo talrijk zijn als elders drogisten, zijn de langste dagen van het jaar zeker ook de meest arbeidsintensieve. Hoewel de kosten voor levensonderhoud – zeker voor voeding en kleding – in Brussel eerder hoog zijn, kun je hier verbazend veel vierkante meter woonruimte vinden voor prijzen waarvoor je elders enkel een kamertje vindt. Dat geldt vooral ook voor buurten dichtbij het centrum. Daarin onderscheidt Brussel zich tot nu toe wezenlijk van trendy steden als Londen, Parijs, Barcelona of München, die het speelterrein van investeerders werden.
 

In Brussel, dat sinds 2004 opnieuw meer dan een miljoen inwoners telt, gaat de gentrificatie langzamer. Maar ook hier komen uiteindelijk nieuwe bewonersgroepen in wijken waar tot voor kort amper straatverlichting was. Dit komt bijvoorbeeld doordat zelfs het kleinste stukje braakliggend terrein bekleed wordt met chique architectuur. Denk maar aan Molenbeek of de zogenaamde Marollen, waar koopjesjagers langs de tweedehandswinkels slenteren op slechts een steenworp afstand van de luxueuze boetieks van de Waterloolaan.

Kunst trekt aan in Molenbeek

Het is nog geen drie jaar geleden dat Molenbeek internationaal bekend werd als broedplaats van islamitische terreur. Een museum voor moderne kunst en veel nieuwbouw direct aan het kanaal hebben de voormalige no-go-buurt een fris imago gegeven. Dat trekt jonge koppels en gezinnen aan van zeer diverse herkomst, en met hen biowinkels en cafés: een ontwikkeling die het gemeentebestuur graag ziet gebeuren.

Er wordt in Brussel trouwens veel gerenoveerd en gebouwd. Dat maakt het woonaanbod zo veelzijdig. Je vindt er zowel versierde historische woningen met viermeterhoge plafonds en weelderige stadstuinen, als strak gestructureerde moderne woningen met dakterrassen zo groot als een zwembad. Het is interessant hoe de autochtone Brusselaars dikwijls naar de stadsrand trekken voor een eigen bakstenen huis, terwijl expats met kinderen veelal rond de betreffende scholen van hun herkomstland gaan wonen. Rond Stokkel wonen bijvoorbeeld veel Duitsers, in Oudergem veel Japanners en de Engelstaligen zijn aangetrokken tot het net buiten de stad gelegen Tervuren.

Kopen maakt inflexibel

In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsers proberen Belgen een dak boven hun hoofd te kopen. “Dat maakt ons jammer genoeg inflexibel”, zegt een autochtone Belg die anoniem wil blijven. “Als we onze woning eenmaal ingericht hebben, zullen we eerder aanbouwen dan verhuizen.” Wie echter al weet dat hij niet in Brussel oud gaat worden, zal eerder huren – en dat houdt de immobiliënmarkt in beweging. Het gaat namelijk om vele duizenden mensen, die bijvoorbeeld tijdelijk voor de Europese Unie werken: niet enkel medewerkers van de Commissie, maar ook overheidsambtenaren en veel vertalers en tolken, lobbyisten, journalisten en vertegenwoordigers van de (nog) 28 lidstaten. Velen komen met een drie-tot-vijfjarencontract, wat de wissel van woningen stimuleert.

Elk huis heeft zijn geschiedenis

Verhuurders beschermen zich daarom met creatieve contractclausules, waaraan niet-Belgische huurders aanstoot nemen. Meestal moet de huurder zich namelijk vastleggen met een huurcontract voor negen jaar en kan hij pas na drie jaar zonder sanctiekosten de huur opzeggen. Vergeleken met bijvoorbeeld Duitsland hebben huurders hier minder rechten. Maar tegelijk zijn er nergens anders in Europa zulke extravagante huizen op de markt als in Brussel. En de geschiedenis van die huizen krijg je er gratis bij.