У апошні час CLIL (Content and Language Integrated Learning) набывае ўсё большае значэнне ў сферы вывучэння замежных моў. Многія навучальныя ўстановы Сярэдняй і Заходняй Еўропы пазнаёміліся з гэтым спосабам вывучэння замежных моў і ўвялі яго ў сябе.
Пры гэтым вырашальную ролю адыгрываюць тры аргументы: па-першае, эмпірычна-эксперыментальны падыход у многіх прадметах, асабліва гэта тычыцца прыродазнаўчых. Ён мае вялікае значэнне ў працэсе засвойвання замежных моў і вядзе да аналагавых вучэбных метадаў. Па-другое, гэта вывучэнне іншай мовы ў аўтэнтычным кантэксце: матэрыял адразу можна выкарыстоўваць. І, па-трэцяе, гэта магчымасць замацаваць маўленчую дзейнасць з улікам канкрэтных і зразумелых рэчаў і працэсаў.
Акрамя таго, CLIL не толькі павышае шанцы на поспех у вывучэнні замежных моў, але і агулам развівае камунікатыўныя дыскурсныя навыкі навучэнцаў. Гэта ўяўляе сабой адну з найістотнейшых кваліфікацый, неабходных як для паспяховага пачатку прафесійнага жыцця, так і для далейшай кар’еры.
Увод CLIL-заняткаў спачатку не патрабуе новага вучэбнага плану. Невялікія праектныя модулі, якія выкарыстоўваюцца ў межах прадметных заняткаў, могуць паслужыць добрым стартам.
10 тэзаў па тэме CLIL падкрэсліваюць гэта.
- Двухмоўныя заняткі з’яўляюцца новым школьным прадметам, бо паядноўваюцца адзін з адным (наяўныя) элементы і праз гэта ўтвараецца новы спосаб перадачы і здабыцця ведаў і навыкаў.
- Дзякуючы комплексным патрабаванням двухмоўныя заняткі ствараюць новыя метадычныя падыходы: арыентацыю на дзеянне, засяроджанне на навучэнцы і яго аўтаномію.
- Падчас двухмоўных заняткаў вывучэнне прадметаў адбываецца на мове і з мовай у пэўным стане. Такім чынам паўстае наступны цыкл: «успрыняццё мовы, назіранне за ёй, выпрабаванне, карыстанне, стварэнне і паўстанне свядомасці». Ён паўтараецца як у малым, так і ў вялікім маштабе.
- Традыцыйныя заняткі па вывучэнні замежнай мовы маюць вынікам паўстанне паўсядзённых моўных навыкаў (basic interpersonal communication skills BICS), у той час, калі двухмоўныя заняткі прыводзяць да моўнай здольнасці, у выніку якой форму мовы прымаюць складаныя працэсы мыслення (cognitive academic language proficiency CALP). Акрамя таго, адбываецца развіццё дыскурсіўнай здольнасці, якая стасуецца са зместам. Такім чынам двухмоўнае навучанне мае на мэце развіццё ключавых кампетэнцый.
- Для прадметаў, якія выкладаюцца на двух мовах, не фармулююцца два віды мэтаў. Заняткі маюць прыярытэт і вызначаюць навучальныя мэты.
- Прыродазнаўчыя прадметы – матэматыка, інфарматыка і тэхніка падыходзяць для двухмоўных заняткаў асаблівым чынам – бо па-першае, абодвум – і іншаму прадмету, і мове ўласцівы эмпірычна-эксперыментальны падыход, які вядзе да традыцыйных навучальных метадаў. Па-другое, іншая мова вывучаецца ў аўтэнтычным кантэксце і навучальны змест адразу можна выкарыстоўваць. Па-трэцяе маўленчая дзейнасць з высокай доляй пэўнасці можа быць прывязана да канкрэтных рэчаў і працэсаў, якія можна апісаць.
- Двухмоўныя заняткі патрабуюць кааператыўных формаў супрацоўніцтва. Такім чынам яны асаблівым чынам прызначаны для праектнай працы.
- Двухмоўнае навучанне не павінна быць абмежавана толькі фармальна-інстытуцыйнымі формамі, яго належыць выкарыстоўваць таксама і ў пазашкольнай працы, напрыклад, у міжпрадметных праектах.
- Двухмоўнае навучанне можа «адбывацца» ў розных формах: пачынаючы ад малых праектных модуляў па аднаму прадмету, якія грунтуюцца на тэмах і доўжацца шмат тыдняў, тэматычных цыклаў міжпрадметнага характару, якія арыентаваныя на навучальную мэту і доўжацца паўгады альбо год і сканчаючы ўключэннем у вучэбныя планы, а значыць пастаяннай інтэграцыяй у навучанне, на працягу многіх гадоў.
- Двухмоўнае навучанне можа быць пачатае ў дзіцячым садку альбо ў групах падрыхтоўкі да школы – зразумела ў гульнявых формах – прадоўжанае ў пачатковай школе, а потым дасягнуць свайго поўнага развіцця і росквіту ў сярэдняй пры выкарыстанні ўсяго патэнцыялу развіцця.
Падрабязней:
www.goethe.de/clil
