Izložba u izlogu
Otvaranje izložbe: 05.09.2019. u 19:30 časova
Psihodramsko vođenje: 21.09.2019. u 14:30 časova
Umetnički kafe: 27.09.2019. u 20:00 časova
Učestvuju Dejan Atanacković i Tamara Krstić
Neposredno po završetku Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, kao i drugim zemljama istočne Evrope, otpočela je dugogodišnja represija nad nemačkim stanovništvom. Uz izgovor da se time naplaćuje ratna odšteta i kažnjavaju saradnici okupatora, seoskom i gradskom stanovništvu koje je od 18. veka naseljavalo ove krajeve i dalo veliki doprinos kulturi južnoslovenskih naroda, sistemu vrednosti, ishrani, običajima, oduzeta su građanska prava, kao i sva pokretna i nepokretna imovina. U zavisnosti od telesne upotrebljivosti, svedeni su na roblje ili primorani da pomru od bolesti ili gladi. Veliki broj poslat je na prinudni rad u gulage Sovjetskog saveza, drugi u radne logore širom Jugoslavije, dok je „radno nesposobno stanovništvo“ zbijeno u opustošena nemačka sela ograđena bodljikavom žicom. Samo je u sprskom Banatu u takvim uslovima preko 60.000 staraca, žena i dece umrlo od gladi, tifusa i dizenterije. Mnogi su ubijani i na druge načine, i o tome postoje potresni dokumenti. Sistematsko ubijanje i proterivanje banatskih, vojvođanskih, jugoslovenskih Nemaca između 1945. i 1948. ostalo je, skoro u potpunosti, zanemarena tema u ovdašnjoj javnosti. Tek od nedavno objavljuju se studije i svedočenja.
Nažalost, aktuelnost te skrajnute istorije nije došla s povećanjem svesti društva o počinjenom zločinu i autentičnom potrebom za njegovim preispitivanjem. Aktuelnost ovog problema vraća se s ponovljenim greškama: sa novim masovnim zločinima počinjenim na ovim prostorima, a zatim i s poricanjem, samobmanom i nespremnošću kulturne i političke „elite“ da formuliše najosnovnije stavove o odgovornosti i univerzalnoj vrednosti pojedinačnog ljudskog života.
Ovaj rad nema za cilj podsticanje novog prebrojavanja mrtvih, niti pozivanje na grobove predaka, mada su ti grobovi uistinu tužni, negde prekopani, negde nestali u blatu i šiblju. Bilo bi to svakako riskantno i donekle anahrono, nakon (jedva) preživljene retorike 90-ih: one o precima, grobovima i ognjištima. Naprotiv, ovo je tek lični povod za razmišljaje o sadašnjem trenutku i sadašnjem društvu, o njegovim strahovima od sopstvene prošlosti i identitetima koji nastaju uz pomoć potisnutog pamćenja.
Naravno, ovo je rad koji se pre svega tiče jezika jednog dela moje porodice. Decenijama unazad, nemački je bio jezik kojim su, oni koji su preživeli logor, diskretno ćutali. Podstaknut časovima nemačkog kojima je od nedavno posvećena moja majka, nakon mnogo godina taj se jezik iznenada pojavio u našem životu poput delova nekog paralelnog, neizgovorenog teksta, kao tišina između reči uobličena sintaksom, interpunkcijom, gramatičkim pravilima. Časovi nemačkog posvećeni su toj tišini.
Iz kataloga Časovi nemačkog, D. Atanacković, Galerija Artget, Beograd, 2010.
Rad Časovi nemačkog predstavljen je, od 2009. godine, u različitim oblicima, u Firenci, Villa Romana (Open Studios, 2009), u Galeriji Artget Kulturnog centra Beograda (Časovi nemačkog, 2010), u Trstu, Magazzino 26 (Free Port of Art, 2011), u Tirani, Qendra multifunksionale TEN (Social dialogue and cultural policies in the post-communist context, 2014), kao i u Narodnom muzeju u Kraljevu, (Dejan Atanacković: Nešto poput ogledala, 2014). Od 2017. godine, neki segmenti rada, deo su kolekcije kraljevačkog Narodnog muzeja.
Dejan Atanacković je likovni umetnik, pisac i predavač na više univerzitetskih programa u Firenci. Od 1996. realizuje samostalne izložbe i kustoske projekte.
Završio je studije slikarstva na firentinskoj Accademia di Belle Arti 1996. godine, a na istom fakultetu je bio i predavač od 2002. do 2005. godine. Od 2000. predaje multimedijalnu umetnost na američkom univerzitetskom programu SACI u Firenci, gde je 2014. uveo i predmet pod nazivom Body Archives posvećen izučavanju istorije predstavljanja ljudskog tela, u saradnji sa firentinskim Muzejom prirodnih nauka i centrima za društvenu integraciju i psihijatrijsku terapiju.
Od 2005. do 2010. vodio je program kulturne i didaktičke razmene između Beograda i Firence pod nazivom Outside, u saradnji sa Univerzitetom umetnosti u Beogradu, firentinskom Accademia di Belle Arti i Italijanskim Institutom za kulturu, uz podršku Sekretarijata za kulturu Grada Beograda.
2009. godine, pokrenuo je u Beogradu projekat Drugi pogled, „inicijativu za nove narativne tokove“, projekat posvećen tumačenju grada kroz vizuru „alternativnih vodiča“, pripadnika marginalizovanih grupa, u saradnji sa Muzejom savremene umetnosti.
Atanackovićeve video i audio instalacije, serije fotografija, intervencije u javnom prostoru, predstavljene su na samostalnim i kolektivnim izložbama u Srbiji, Italiji, Kanadi, SAD, Bosni i Hercegovini, Albaniji…
Dobitnik je NIN-ove nagrade za 2017. godinu, za svoj prvi roman Luzitanija.
Nazad
