Κινηματογράφος Είδους από τη Γερμανία

Ακούγοντας τον όρο «ταινία είδους» πολλοί ίσως να σκέφτονται τα ιταλικά γουέστερν, τα κλασικά αμερικανικά έργα τρόμου... αλλά την πρόσφατη επιτυχία επιστημονικής φαντασίας από τη Γερμανία;

Αν ανατρέξουμε στις τελευταίες δεκαετίες της γερμανικής ιστορίας του κινηματογράφου, ο γερμανικός κινηματογράφος του είδους τείνει να διατηρεί μια εξειδικευμένη παρουσία. Ωστόσο, η πρώιμη γερμανική κινηματογραφική ιστορία, και συγκεκριμένα η λεγόμενη Weimarer Phantastik, περιλαμβάνει ταινίες όπως το «Metropolis» (Fritz Lang), χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη σημερινή ταινία επιστημονικής φαντασίας στη μορφή της. Σημαντικά μοτίβα της ταινίας τρόμου, τα οποία χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα σε ταινίες του είδους, αναπτύχθηκαν επίσης από νωρίς σε ταινίες όπως ο «Nosferatu» (F. W. Murnau) ή Το «Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι» (Robert Wiene),

Αλλά τι ακριβώς χαρακτηρίζει μια ταινία είδους;

Ως ταινίες είδους χαρακτηρίζονται οι ταινίες που χρησιμοποιούν και εδραιώνουν τις αφηγηματικές τεχνικές που χαρακτηρίζουν ένα συγκεκριμένο είδος. Οι ευρύτερες ταξινομήσεις ταινιών, όπως το δράμα ή η κωμωδία, έρχονται σε αντίθεση με αφηγηματικά και τυπικά πιο συγκεκριμένα κινηματογραφικά είδη, όπως η επιστημονική φαντασία, η ταινία φαντασίας ή η ταινία τρόμου. Οι ταινίες λειτουργούν μέσω επαναλαμβανόμενων θεμάτων, μοτίβων, αφηγηματικών σχημάτων ή ακόμη και συμπλεγμάτων χαρακτήρων, καθώς και μέσω μιας συμβατικής κινηματογραφικής γλώσσας, για παράδειγμα όσον αφορά στον σχεδιασμό εικόνας και ήχου ή τη μουσική. Ένα είδος είναι επομένως και κάποιου είδους συμφωνία μεταξύ των κινηματογραφιστών και του κοινού, το οποίο πηγαίνει στον κινηματογράφο με συγκεκριμένες προσδοκίες.

Είτε πρόκειται για ταινίες δράσης, επιστημονικής φαντασίας, φαντασίας, τρόμου, θρίλερ, φιλμ νουάρ ή μυστηρίου - ιστορικά εξαρτημένες και δομικά εδραιωμένες μέχρι σήμερα, οι γερμανικές ταινίες που αποφασίζουν ενάντια στα συμβατικά αφηγηματικά μοτίβα καθώς και στις κατευθυντήριες γραμμές για τη χρηματοδότηση του κινηματογράφου και που δεν μπορούν να ενταχθούν εύκολα στα καθιερωμένα συστήματα αξιολόγησης συναντούν δυσκολίες. Παρά τις περιορισμένες δυνατότητες χρηματοδότησης, οι γερμανικές ταινίες είδους έχουν κερδίσει μεγαλύτερη απήχηση, ιδίως τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα διεθνώς.

Με τη σειρά μας του 2023, θα θέλαμε να προσεγγίσουμε την παραγωγή ταινιών είδους στη Γερμανία. Εκτός από πρόσφατους τίτλους, θα προβληθούν επίσης επιλεγμένες πρωτοποριακές ταινίες υπό νέο πρίσμα. Η φετινή σειρά Goethe on Demand παρουσιάζει μία ταινία ανά μήνα σε τέσσερα διαφορετικά είδη, έτσι ώστε να μπορεί κανείς να γνωρίσει ένα είδος ανά τρίμηνο: επιστημονική φαντασία, αστυνομική ταινία, road movie και ταινία τρόμου.