Ο δεύτερος Γιάκομπ

Νόρμπερτ Γκστράιν, Ο δεύτερος Γιάκομπ.
Μόναχο, εκδ. Carl Hanser, 2021, 448 σελίδες.

Πώς γίνεται η ζωή αντικείμενο αφήγησης; Mε ποιους όρους και με ποιο κόστος; Ποιοι μηχανισμοί παραποίησης, παράλειψης και αποσιώπησης ενεργοποιούνται κατά τη διαδικασία αυτή; Ποιος είναι σε θέση και ποιος δικαιούται να αφηγηθεί μια ζωή; Ερωτήματα σαν κι αυτά βρίσκονται στον πυρήνα του καινούργιου μυθιστορήματος του Αυστριακού συγγραφέα Νόρμπερτ Γκστράιν, Ο δεύτερος Γιάκομπ, που βρέθηκε πρόσφατα στη βραχεία λίστα του Γερμανικού Βραβείου Βιβλίου 2021. Πρωταγωνιστής και πρωτοπρόσωπος αφηγητής του μυθιστορήματος είναι ένας διάσημος ηθοποιός, ο Γιάκομπ Τούρνερ, εγκατεστημένος στο Ίνσμπρουκ, ο οποίος, με αφορμή τα εξηκοστά του γενέθλια, κάνει έναν μακρύ απολογισμό της πλούσιας σε γεγονότα ζωής του, προσπαθώντας να ανασυνθέσει το παρελθόν του και να τακτοποιήσει παλιούς, εσωτερικούς του λογαριασμούς. Αντιφατικός, ασυνεπής, αναξιόπιστος αποδεικνύεται ο Γιάκομπ και ως αφητής αλλά και ως πρωταγωνιστής της ζωής του, αποκαλύπτοντας και συγχρόνως συγκαλύπτοντας τον βαθμό της εμπλοκής του και της ενοχής του σε σχέση με γεγονότα που τον καθόρισαν.
Ο Γιάκομπ δεν είναι, ωστόσο, ο μόνος που προσπαθεί να βάλει μια τάξη στο παρελθόν του και να διηγηθεί την ιστορία του · το ίδιο κάνει, από τη δική του σκοπιά, και ο Έλμαρ Πφλέγκερλ, που έχει αναλάβει να γράψει την επίσημη βιογραφία του Γιάκομπ: Ένας κεντρικός άξονας της αφήγησης περιστρέφεται γύρω από τις τακτικές, εκτενείς και τεταμένες συζητήσεις μεταξύ Γιάκομπ και Έλμαρ, κατά τη διάρκεια των οποίων ο δεύτερος συνθέτει το υλικό της βιογραφίας. Το ότι το εξονυχιστικό και εν πολλοίς καχύποπτο βλέμμα του άλλου πυροδοτεί αναπόφευκτα την άβολη αυτοπαρατήρηση και την αναμέτρηση με τους οικείους δαίμονες αποτυπώνεται όχι μόνο στη σχέση μεταξύ βιογράφου και βιογραφούμενου αλλά και στη σχέση μεταξύ του Γιάκομπ και της κόρης του – και είναι αυτή η δεύτερη σχέση που είναι ιδιαίτερα αποφασιστική για την εξέλιξη του πρωταγωνιστή.
Με έντεχνο, κομψό ύφος και μια αφήγηση που διακρίνεται για τη ζωντάνιά της και παρασύρει τον αναγνώστη, ο Νόρμπερτ Γκστράιν αποσταθεροποιεί συστηματικά τις βεβαιότητες γύρω από τον πρωταγωνιστή του βιβλίου και τοποθετεί την αδιαφάνεια του εαυτού και την αδυνατότητα μιας συνεκτικής αφήγησης στο κέντρο του καλοστημένου, αξιανάγνωστου μυθιστορήματός του.

Εκδόσεις Carl Hanser: Der zweite Jakob - Bücher - Hanser Literaturverlage (hanser-literaturverlage.de)



© Marina Agathangelidou Της Μαρίνας Αγαθαγγελίδου

Η Μαρίνα Αγαθαγγελίδου γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα και ζει στο Βερολίνο. Σπούδασε θεατρολογία και λογοτεχνική μετάφραση στην Αθήνα και στη συνέχεια έκανε διδακτορικό στο Ινστιτούτο Θεατρολογίας του Freie Universität Berlin. Από το 2006 εργάζεται ως μεταφράστρια.