Μακριά από εδώ. Άπαντα τα διηγήματα
Αντελχάιντ Ντυβανέλ:
Μακριά από εδώ. Άπαντα τα διηγήματα.
Ζυρίχη: Εκδόσεις Limmat, 2021, 792 σελίδες.
Πρόκειται ασφαλώς για ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του περασμένου χρόνου στον γερμανόφωνο λογοτεχνικό χώρο: Η συγκεντρωτική έκδοση των διηγημάτων της Ελβετίδας Αντελχάιντ Ντυβανέλ (1936-1996) από τον εκδοτικό οίκο Limmat της Ζυρίχης, αποκαλύπτει τον λογοτεχνικό πλούτο αυτής της τόσο ιδιαίτερης συγγραφέως, που όσο ζούσε δεν έτυχε της αποδοχής που της άξιζε και μετά τον θάνατό της περιέπεσε σε λήθη. Ο καλαίσθητος τόμος περιλαμβάνει όλες τις δημοσιευμένες συλλογές διηγημάτων της, αλλά και τα διηγήματα που είχε δημοσιεύσει η Ντυβανέλ σε εφημερίδες, περιοδικά και ανθολογίες, και συμπληρώνεται από δύο κατατοπιστικά κείμενα της επιμελήτριας του τόμου, Elsbeth Dangel-Pelloquin και της συγγραφέως Friederike Kretzen.
Τα σύντομα έως πολύ σύντομα (από 2 έως 6 σελίδες) διηγήματα της Ντυβανέλ, μιας συγγραφέως που είχε αφοσιωθεί αποκλειστικά στη μικρή φόρμα, συστήνουν κάθε φορά έναν ολόκληρο κόσμο σε μικρογραφία· ένας κόσμος, που όσο και να μοιάζει να εγκολπώνεται κάθε πτυχή της αισθητής πραγματικότητας και ταυτόχρονα να τυλίγεται με ένα πέπλο παραδοξότητας, παραμένει βαθύτατα ανθρωποκεντρικός. Μια χορεία μοναχικών, ευαίσθητων και εύθραυστων χαρακτήρων παρελαύνει από τις σελίδες του βιβλίου: γυναίκες με παιδιά και γυναίκες χωρίς παιδιά, καλλιτέχνες, υπάλληλοι, ερωτευμένοι, ναρκομανείς, ονειροπόλοι, παρίες, απροσάρμοστοι. Κατέχοντας στο έπακρο την τέχνη της συμπύκνωσης, της λακωνικής έκφρασης και της υποδήλωσης, και διαθέτοντας ταυτόχρονα μια οξυμμένη παρατηρητικότητα και μια εξαιρετική λεπταισθησία, η Ντυβανέλ φιλοτεχνεί τα ψυχικά πορτρέτα των ηρώων της σαν να ενώνει, μία-μία, τις ψηφίδες ενός μωσαϊκού. Λέξη-λέξη χτίζει η συγγραφέας τις ιστορίες της, με καλοζυγισμένη ποιητικότητα, νηφαλιότητα και υπόγειο χιούμορ, δίνοντας έμφαση στις μικρές, ελάχιστες λεπτομέρειες, που φωτίζουν αλλιώς τα πρόσωπα και τα πράγματα και συντελούν στη δημιουργία μιας ιδιαίτερα γοητευτικής ατμόσφαιρας. Με μικρές, σχεδόν ανεπαίσθητες μα σημαίνουσες λεπτομέρειες προωθεί η Ντυβανέλ και την πλοκή των διηγημάτων, επιφυλάσσοντας στον αναγνώστη, από τη μια φράση στην επόμενη, διαρκείς εκπλήξεις. Παρόλο που έχει συγκριθεί συχνά –και ορθώς– με την αισθητική του Κάφκα και του Ρόμπερτ Βάλζερ, η πρόζα της Αντελχάιντ Ντυβανέλ διαθέτει ασφαλώς το δικό της, απαράμιλλο στυλ και αξίζει να ανακαλυφθεί, να διαβαστεί, να μεταφραστεί.
Εκδόσεις Limmat
Της Μαρίνας Αγαθαγγελίδου
Η Μαρίνα Αγαθαγγελίδου γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα και ζει στο Βερολίνο. Σπούδασε θεατρολογία και λογοτεχνική μετάφραση στην Αθήνα και στη συνέχεια έκανε διδακτορικό στο Ινστιτούτο Θεατρολογίας του Freie Universität Berlin. Από το 2006 εργάζεται ως μεταφράστρια.
