စာပေကိုရုပ်ရှင်အဖြစ်အသက်သွင်းခြင်း
ပင်လယ်ပြင်ထက်ကမီးခိုးရောင်တိမ်စိုင်များ
ရုပ်ရှင်များပေါ်ပေါက်လာကတည်းက ဝတ္ထုများကိုရုပ်ရှင်များအဖြစ်ရိုက်ကူးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ အလွန်ကွဲပြားသောစာပေပြောင်းလဲရိုက်ကူးမှုသုံးမျိုးဖြစ်သည့် “Deutschstunde” (The German Lesson) ၊ “Narcissus und Goldmund” (Narcissus and Goldmund) နှင့် “Als Hitler das rosa Kaninchen stahl” (When Hitler Stole Pink Rabbit) တို့သည် ကိုရိုနာကပ်ကာလမတိုင်ခင်တွင် ၎င်းတို့၏ပွဲဦးထွက်ကိုတင်ဆက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ရုပ်ရှင်အဖြစ်ပြောင်းလဲရိုက်ကူးမှုများသည် အမြဲတမ်းလိုလိုစိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ စာဖတ်သူများ၏ခေါင်းထဲတွင်ရှိနေသည့်ပုံရိပ်များကို ရုပ်ရှင်မြင်ကွင်းအဖြစ်ပုံဖော်ရန်တကယ်ဖြစ်နိုင်ပါသလား။ ယေဘုယျအားဖြင့် အပြင်ပန်းဇာတ်လမ်းကြောကိုသာ ရုပ်ရှင်အဖြစ်ဖန်တီးခြင်းဖြစ်သည်။ မူရင်းစာပေရင်းမြစ်က ကျွမ်းကျင်မှုပိုမိုလိုအပ်ပြီးအနှစ်သာရပြည့်စုံကာ သွယ်ဝိုက်သောရည်ညွှန်းမှုများပါလေလေ ကျရှုံးနိုင်ခြေပိုများလေလေဖြစ်သည်။ ဤအချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ သိသာထင်ရှားသောသာဓကမှာ Hermann Hesse ရေးသားသည့် Narcissus and Goldmund ဝတ္ထုကိုရုပ်ရှင်အဖြစ်ပြောင်းလဲရိုက်ကူးခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ဖန်တီးရာတွင်ကုန်ကျစရိတ်များပြားပြီး များစွာအားထုတ်ကြိုးပမ်းခဲ့ရသည်။ (၁၉၃၀) ခုနှစ်မှစာအုပ်သည် အလယ်ခေတ်ကဘုရားကျောင်းတွင်ပထမဆုံးအကြိမ်တွေ့ဆုံခဲ့သည့် အလွန်ကွဲပြားသောသူငယ်ချင်းနှစ်ယောက်၏ဘဝကို အထင်ကရဖြစ်အောင်ရေးသားထားခြင်းဖြစ်သည်။ Narcissus (Sabin Tambrea) သည် ယုတ္တိကျကျစဉ်းစားတတ်ပြီးဉာဏ်ထက်သောဇာတ်ကောင်မျိုးဖြစ်ပြီး Goldmund (Jannis Niewöhner) ကမူ ရမ္မက်သွေးကြွမှုကိုသရုပ်ဖော်ပြီး သူ့စိတ်ထဲရှိသည့်ခံစားချက်များအတိုင်းပြုမူဆောင်ရွက်ရင်း ဘဝကိုအပြည့်အဝနေထိုင်ရန်ကြိုးပမ်းနေသည့်ဇာတ်ကောင်မျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည်ကလေးဘဝကို Narcissus နှင့်အတူဖြတ်သန်းပြီးနောက် လောကကြီးထဲသို့ခြေဆန့်ရန်ဘုရားကျောင်းမှထွက်လာခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူသည်ပန်းပုဆရာတစ်ယောက်၏အလုပ်သင်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး အချစ်ရေးကိစ္စများစွာရှိခဲ့ကာ သူ၏ဘဝထဲတွင်အာရုံစွဲငြိတွယ်တာခဲ့သည်။ တစ်ဖက်တွင်မူ Narcissus သည် ထိန်းသိမ်းရလွယ်ကူသည့်ဘုရားကျောင်းရှိဘဝမျိုးတွင်သာဆက်လက်နေထိုင်ခဲ့သည်။
အလယ်ခေတ်၏ပရိတ်သတ်များအတွက်ရုပ်ရှင်ကားတစ်ကား။ “Narcissus and Goldmund” | ဓါတ်ပုံ။ © 2018 Tempest Film Produktion und Verleih GmbH, Mythos Film Produktions GmbH & Co. KG, Lotus Film GmbH and Deutsche Columbia Pictures Filmproduktion GmbH
ဝတ္ထုသည်အခြေခံအားဖြင့်သဘောတရားနှစ်မျိုးကိုပြသထားပြီး တကယ့်လူများဖြင့်ပတ်သက်မှုမျိုးမရှိပေ။ အကယ်၍ (၂၀၀၈) ခုနှစ်တွင် Die Fälscher (The Counterfeiters) ဖြင့် Oscar ရခဲ့သည့် Austrian လူမျိုးရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ Stefan Ruzowitzky ကဲ့သို့ပုဂ္ဂိုလ်က အဆိုပါဝတ္ထုကို “The Name of the Rose” ပုံစံကဲ့သို့ ရုပ်ပုံများစွာပါဝင်ပြီးဇာတ်ဆောင်ဝေဝေဆာဆာပါဝင်သည့်အလယ်ခေတ်ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်အဖြစ်ပြောင်းလဲလိုက်ပါက ရိုးစင်းငြိမ်သက်သောဇာတ်ကြောင်းကို ရှုပ်ထွေးဆန်းပြားစေရန်မလွဲမသွေလုပ်ဆောင်စေမည်ဖြစ်သည်။ ရုပ်ရှင်ထဲတွင်ရမ္မက်နှိုးဆွသောဇာတ်ဝင်ခန်းများစွာပါဝင်သော်လည်း တစ်ချိန်တည်းမှာပင်ဝတ္ထုထဲတွင်ဖော်ပြထားသည့် အမျိုးသားနှစ်ဦး၏ခင်မင်ရင်းနှီးမှုထဲမှလိင်တူစိတ်ဝင်စားမှုအခိုက်အတံ့များကိုမှေးမှိန်ပစ်သည်။ Hermann Hesse က သူ၏ဝတ္ထုများကိုရုပ်ရှင်အဖြစ်မရိုက်ကူးစေလိုပေ။ ဤရုပ်ရှင်က သူ၏သံသယစိတ်ကိုအတည်ပြုပေးသွားနိုင်လောက်သည်။ Ruzowitzky ၏ ခမ်းနားထည်ဝါသောရုပ်ရှင်ပုံရိပ်များသည် သူတို့ကအလွန့်အလွန်ကြည့်ရဆိုးနေစေချင်လျှင်ပင် ယေဘုယျအားဖြင့်အလွန်လှနေကြဆဲဖြစ်သည်။ ကံမကောင်းသည်မှာ အဆိုပါရုပ်ပုံအရည်အသွေးများကြောင့်ပင် ရုပ်ရှင်အတွက်ရုပ်ရှင်ပရိသတ်များစွာရှိလာခြင်းရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်ရန်မဖြစ်နိုင်တော့ပေ။ ရုပ်ရှင်သည် မူရင်းဝတ္ထုနှင့်မည်မျှကွာခြားနေကြောင်းသတိမထားမိသောပရိသတ်နှင့် ဆွဲဆောင်မှုရှိသောအလယ်ခေတ်၏အသွင်ပြင်အခြေအနေကိုကြိုက်နှစ်ကြသည့်ပရိတ်သတ်မျိုးသာရှိခဲ့သည်။ ကိုရိုနာရောဂါကြောင့် ရုပ်ရှင်ရုံများမပိတ်ခင်ရက်အနည်းငယ်အလို (၂၀၂၀) ခုနှစ်၊ မတ်လအလယ်ပိုင်းတွင် ဂျာမန်ရုပ်ရှင်ရုံများ၌ရုပ်ရှင်ကိုရုံတင်ပြသခဲ့သည်။
“THE GERMAN LESSON” တွင်နစ်မြောခြင်း
Siegfried Lenz ၏စစ်ပြီးခေတ်ဂန္ဓဝင်စာပေ Deutschstunde (The German Lesson) ကို Christian Schwochow ကရုပ်ရှင်အဖြစ်ပြောင်းလဲရိုက်ကူးလိုက်ပြီး ကျေးရွာ၏ရဲအရာရှိ Jepsen အဖြစ် Ulrich Noethen နှင့်ခံစားမှုရသကိုဦးစားပေးဖန်တီးသောပန်းချီဆရာ Nansen အဖြစ် Tobias Moretti တို့ကဲ့သို့ ထိပ်တန်းဂျာမန်ရုပ်ရှင်မင်းသားများပါဝင်ထားကြသည်။ ရုပ်ရှင်သည် (၁၉၆၈) ခုနှစ် စစ်ပြီးခေတ်ဂျာမနီ၏အတိတ်မှသည် ယနေ့ခေတ်ကျွန်ုပ်တို့ဖြစ်လာသည်အထိ ဇာတ်လမ်းကြောင်းအရ မည်မျှဝေးကွာလာပြီဆိုသည်ကို လှစ်ဟထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် Schwochow က အမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ဝါဒီများကဲ့သို့ မတရားသောအာဏာရှင်အစိုးရလက်ထက်တွင် တာဝန်ကျေပွန်မှုအပေါ်တစ်စုံတစ်ဦးအနေနှင့်မည်သို့အလေးအနက်ထားသင့်ကြောင်းမေးခွန်းထုတ်ခြင်းထက် အဖေနှင့်သားဖြစ်သူကြားအငြင်းပွားမှုကို ပို၍အလေးပေးထားခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ Schwochow သည် ကျတ်တီးမြေရိုင်းဒေသ North Frisian ကမ်းရိုးတမ်းရှုခင်း၏အထင်ကြီးစရာကောင်းသောရုပ်ပုံများအပေါ်အားကိုးထားသည်။ သူ၏ရုပ်ရှင်ထဲတွင် Waddan ပင်လယ်၏လတာပြင်များပေါ်မှဖြတ်သန်းသွားသည့် အေးစိမ့်မှုန်ဝေသောမီးခိုးရောင်တိမ်စိုင်များအမြဲလိုလိုပါဝင်တတ်ပြီး ရှုခင်းကျယ်ကျယ်တွင်လူပုံရိပ်များကလုံးဝပျောက်နေတတ်သည်။ အဆိုပါကမ္ဘာထဲတွင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်သည်အလှမ်းဝေးပုံပေါ်ပြီး ခပ်နိမ့်နိမ့်ပျံသန်းလျက်ရှိသောလေယာဉ်မှစက်သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုနှင့် Siggi Jepsen ကိုစွန့်ပစ်သွားသည့်အစ်ကိုဖြစ်သူ (Levi Eisenblätter) ကြောင့်သာ စစ်ပွဲရှိနေကြောင်းကိုကြည့်ရှုသူများကသတိရမိကြသည်။ ဇာတ်လမ်းအကြောင်းအရာအပေါ် Schwochow ၏အကောင်းဆုံးသောစီစဉ်မှုမှာ ကောင်လေးတစ်ယောက်၏စိတ်သဘောထားနှင့်သစ္စာတရားတို့အတွက် အမျိုးသားနှစ်ယောက်သတ်ပုတ်ကြသည့်မိသားစုဇာတ်ကြောင်းဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ထိုရုပ်ရှင်သည်လူမဆန်ဘဲ အာဏာရှင်ဆန်သည့်ဖခင်တစ်ယောက်အကြောင်း သည်းမခံနိုင်လောက်အောင်မျှော်လင့်ချက်မဲ့သောဇာတ်ကောင်ကိုပြသသည့်အနုပညာလက်ရာလည်းဖြစ်ပြီး Michael Haneke ၏ Das weiße Band (The White Ribbon) နှင့်နှိုင်းယှဉ်၍ရသည်။
“The German Lesson” – ကောင်လေးတစ်ယောက်၏စိတ်သဘောထားနှင့်သစ္စာတရားတို့အတွက် အမျိုးသားနှစ်ယောက်ကြားမှတိုက်ပွဲ။ | ဓါတ်ပုံ။ ။© ZDF/Georges Pauly
ပို့စကတ်ပတ်ဝန်းကျင်နောက်ကွယ်ရှိထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ
အခြားတစ်ဖက်တွင် ဂန္တဝင်ကလေးစာပေဖြစ်သည့် Als Hitler das rosa Kaninchen stahl (When Hitler Stole Pink Rabbit) ကို Caroline Link ကပေါ့ပါးပြီးစိတ်ကူးယဉ်ဆန်သောရုပ်ရှင်အဖြစ်ပြောင်းလဲရိုက်ကူးလိုက်ခြင်းမှာတစ်မူထူးခြားလှပါသည်။ (၁၉၇၁) ခုနှစ်မှ Judith Kerr ၏အရောင်းရဆုံးကလေးများအတွက်စာအုပ်သည်လည်း ဂျာမန်သမိုင်း၏အဆိုးရွားဆုံးခေတ်အပိုင်းအခြားကိုဖော်ပြထားသော်လည်း အပြည့်အဝကြောက်စရာမကောင်းစေပဲ အရိပ်အမြွက်မျှသာပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေးအတ္ထုပ္ပတ္တိစာအုပ်သည် ထွက်ပြေးခြင်းနှင့်မိမိနိုင်ငံကိုစွန့်ခွာခြင်းအကြောင်းဖြစ်ပြီး နာဇီတို့၏လက်ထဲတွင် အသက်အန္တရာယ်ခြိမ်းခြောက်ခံရမှုကိုရင်ဆိုင်ခဲ့ရသောထင်ပေါ်ကျော်ကြားသည့်ဂျူးလူမျိုးမိသားစုအကြောင်းရေးသားထားသည်။ ဆွစ်ဇာလန်သို့ ထို့နောက် ပဲရစ်မှသည် လန်ဒန်ဆီသို့ မိသားစုလိုက်ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ခဲ့ရပုံကို ထိုစာအုပ်နှင့်ရုပ်ရှင်တွင်အသေးစိတ်ပြန်ပြောပြထားသည်။ Caroline Link သည် ပြည့်စုံကောင်းမွန်လုနီးပါးဖြစ်သော ပုံပြ-ပို့စကတ်လောကကိုပြသရာတွင်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဤအရာသည်ဖြစ်ရပ်မှန်မဟုတ်ကြောင်းကိုအသိပေးထားသည်။ သူ့ဇာတ်လမ်းမှဆွစ်ဇာလန်၏ကောင်းကင်သည်မိုးပြာရောင်ဖြစ်ပြီး နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းသည်မှာ မိသားစု၏နုံချာသောအထပ်ခိုးရှိပြတင်းပေါက်များမှတစ်ဆင့်ဝင်ရောက်လာသော Eiffel Tower ၏မီးရောင်များဖြင့်ခေတ်မီဆန်းပြားနေသောပဲရစ်မြို့အတိုင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာသည် မိဘဖြစ်သူများနှင့်အစ်ကိုဖြစ်သူတို့၏ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့်အမြော်မြင်ရှိမှုများဖြင့် အဆိုးဆုံးအခြေအနေများမှကာကွယ်မှုရရှိထားသည့်မိန်းကလေးငယ်တစ်ယောက်၏ကမ္ဘာဖြစ်သည်။ (၁၉၃၀) ခုနှစ်များတွင် Judith Kerr နှင့်အခြေခံပညာမူလတန်းကျောင်းတစ်ကျောင်းတည်းတွင်အတူတက်ခဲ့သည့် ဘာလင်ရုပ်ရှင်မင်းသမီးငယ်ဖြစ်သော Riva Krymalowski ကို Anna ဇာတ်ကောင်အဖြစ် Caroline Link ကသရုပ်ဆောင်စေခဲ့သည်။ အလားလာရှိသောထိုသရုပ်ဆောင်၏တက်ကြွပြီးပျော်ရွှင်စေသောသဘာဝကျမှုက ရုပ်ရှင်တစ်ကားလုံးကိုသရုပ်ဖော်သွားခြင်းဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ကလေးသူငယ်များအတွက်စံထားရလောက်သည့်စစ်မှန်သောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက်ဖြစ်သွားစေသည်။ Link သည် မူရင်းကလေးစာအုပ်ကိုမသွေဖည်စေဘဲ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာများပြသခြင်းကိုလျှော့ပေါ့ထားသော်လည်း ထိုအရာများသည်ရှိမြဲရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး မလွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့သူများက မည်သို့အဆုံးသတ်ခဲ့ကြရကြောင်းကို ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသိကြပြီးဖြစ်ပါသည်။