Мерк-Хамтын орчуулга төсөл
Г. Ариунцэцэгтэй хийсэн ярилцлага
Орчуулга гэдэг ганцаардмал ажил. Гэвч энэ ойлголтыг Social Translating төсөл үндсээр нь өөрчилж байна! Ази тивийн өнцөг бүрээс хүрэлцэн ирсэн 10 орчуулагч Сөүл хотноо хуран чуулж, зохиолч Томас Меллегийн "Нуруун дээрх ертөнц" хэмээх зохиолыг хамтран орчуулах ажлыг эхлүүлжээ. Монгол Улсаа төлөөлөн оролцож буй Г. Ариунцэцэгтэй төслийн талаар ярилцлаа.
Г. Ариунцэцэг та Сөүл хотноо зохион байгуулагдсан “Sоcial Translating Project”-ийн уулзалтаас дөнгөж ирээд байна. Энэхүү төслийн онцлог юунд оршиж байна вэ?
Бид уулзалтаараа яг энэ талаар ярилцсан. Арван орчуулагч маань өөр өөр орноос ирээд байгаад зогсохгүй өөр өөр үзэл бодол, дэвсгэр суурьтай байсан нь сонирхолтой байлаа. Жишээлбэл Вьетнамаас ирсэн Ли: “Орчуулга бол их ганцаардмал ажил. Харин хамтын орчуулгын ачаар ганцаардмал биш бөгөөд илүү сэдэл, сонирхолтой болсон” хэмээн өгүүлсэн.
Харин таны хувьд?
Хэвлэлийн газар ажилладаг миний хувьд орчуулгын алдаагүй байх нь хамгийн чухал. Ялангуяа тухайн ном хэлний өндөр мэдлэг шаардахуйц хүнд бол алдаа гарчих гээд байдаг. Хамтын орчуулга нь яг ийм хүнд, хэцүү үг хэллэг, ухагдахуунуудыг тодруулахад ихээхэн тус болдог юм байна. Ямар нэг зүйлийг ойлгохгүй бол бусад орчуулагчаас эсвэл шууд зохиогчоос нь асуучихна. Томас Меллегийн "Нуруун дээрх ертөнц" зохиолыг орчуулахдаа бид онлайн хуудсаар холбогдон харилцаж байна.
Орчуулга хэр болж? Энэтхэгийн Калкутто хотоос хүрэлцэн ирсэн Суброто Саха Томас Мэллэгийн “Нуруун дээрх ертөнц” зохиолоос өөрийн орчуулсан хэсгийг танилцуулж байна. | Гэрэл зураг: Солонгос дахь Гёте-Институт/OZAK
Тус зохиолыг 10 орчуулагч зэрэг хамтран орчуулж байна. Орчуулгын хувьд бүгдэд нь ижил бэрхшээл тулгарч байна уу?
Бид бүгд ази хүмүүс болоод ч тэр үү, орчуулгын явцад ихэвчлэн ижил асуулт, асуудлууд тулгарч байгаа. “Die Welt im Rücken'' гэх номын гарчигаасаа эхлээд л асуултууд гарч эхэлсэн. Үүнийг үгчилж орчуулах уу, эсвэл өөрсдийн соёлдоо тохируулан утгачилж орчуулах уу? гэдэг асуулт байна. Эцсийн эцэст энэ ном олон хэл дээр зэрэг хэвлэгдэнэ шүү дээ. Мөн энэ номд сэтгэцийн эмгэг судлалын мэргэжлийн үг хэллэг маш их. Энэхүү намтар зохиолд зохиогч өөрийнхөө хоёр туйлт сэтгэл хөөрөл, гутралын эмгэгтэй хэрхэн харьцаж, тэмцэж байгаа талаар өгүүлдэг. Зарим мэргэжлийн томъёог монголоор орчуулахад хүндрэлтэй байлаа. Тиймээс тогтсон нэр томьёо байна уу, англи нэр томъёог хэрэглэх үү эсвэл тухайн ойлголтыг тайлбарлах уу гэдэг асуулт гарна. Ийм асуултууд бүх л орчуулагчдад тулгарч байлаа.
Томас Меллегийн зохиолын юу нь монгол уншигчдад сонирхолтой байх бол?
Зохиогч өөрөө хоёр туйлт сэтгэл хөөрөл, гутралын эмгэгтэй бөгөөд өвчнийхөө талаар үнэхээр гүн сэтгэгдэл төрүүлэхээр бичсэн. Тиймээс энэ романыг уншаад сэтгэцийн эмгэгтэй хүн юу боддог, түүнд ямар байдгийг мэдэж, мэдэрч болно. Сэтгэцийн эмгэгийн талаар Монголд ярих нь маш ховор. Гэтэл Монголд сэтгэцийн өвчнөөр шаналж буй хүмүүсийн тоо улам бүр нэмэгдэж байна. Өвчтөний гэр бүл, найз нөхөд яах ёстойгоо тэр бүр мэддэггүй, манай нийгэм ч ийм хүмүүсийг гадуурхаж, гоочилж харьцдаг. Энэ ном орчуулагдаж гарснаар энэ сэдвийн талаар ярьдаг болоход нэмэр болно гэж бодож байна. Магадгүй сэтгэцийн өвчинтэй хэрхэн харьцах талаар хэлэлцүүлэг ч өрнөж болох юм.
Зөвхөн мэргэжлийн хүмүүст зориулсан зохиол байх нь ээ?
Үгүй дээ, огтхон ч тийм биш. "Нуруун дээрх ертөнц" хэмээх энэ ном сэтгэл хөдөлгөсөн, агуулга, хэлбэрийн хувьд ч аятайхан сонирхолтой намтар зохиол тул утга зохиолд дуртай хүн бүрт санал болгох ном юм.
Төсөл одоо ямар явцтай байна? Энэ зохиолыг бид хэзээ монгол хэл дээрээ унших боломжтой вэ?
Ойрын хугацаанд бүх орчуулагч өөр өөрийн орчуулга дээрээ ажиллаж, бие биетэйгээ болон зохиогчтойгоо онлайн хуудсаараа үргэлжлүүлэн харилцах болно. Ирэх жилийн 10-p сар гэхэд орчуулгууд бэлэн болж Франкфуртын номын үзэсгэлэн дээр танилцуулагдах учиртай. Энэ бүхнийг Солонгос дахь Гёте-Институт зохион байгуулж, Солонгосын Мерк Групп санхүүжүүлж байна. Энэхүү гайхалтай санааг хэрэгжүүлж буй та бүхэнд чин сэтгэлээсээ талархал илэрхийлье!
Бидэнтэй санал бодлоо хуваалцсан танд баярлалаа. Цаашдын ажилд тань өндөр амжилт хүсье!
