Duitsland komt positief uit enquêtes

Verschillende internationale opinieonderzoeken beoordelen het imago van landen aan de hand van meerdere criteria. Duitsland komt daarin opmerkelijk goed uit de bus.

 

Groot-Brittannië, Frankrijk, Australië en Zuid-Korea hebben op het eerste gezicht weinig overeenkomsten. Maar wat deze vier landen gemeen hebben, is dat ze helemaal weg zijn van Duitsland. Meer dan 80 procent van de bevolking is het eens met de stelling dat Duitsland een overwegend positieve invloed op de internationale gemeenschap heeft. Ook in de rest van de wereld doet Duitsland het niet slecht: 60 procent van de ondervraagden in 24 landen, verdeeld over alle vijf de continenten, oordeelt positief over het land. Van slechts 18 procent krijgt Duitsland een negatieve beoordeling. Daarmee is Duitsland kampioen op het gebied van populariteit.

Bij zulke positieve uitkomsten rijst natuurlijk de vraag wie de opdrachtgever van de enquête is. Maar het gaat wel degelijk om een serieus onderzoek: onderzoeksbureau Globe Scan ondervroeg in opdracht van de BBC World Service, de internationale radiozender van de BBC (British Broadcasting Corporation), tussen december 2013 en april 2014 in totaal 24.542 mensen in 24 landen direct en per telefoon over wat ze van de 16 geselecteerde landen vonden. Hoewel de omvang van de steekproef in sommige landen met maar 500 ondervraagden nogal klein was en er op de keuze van de landen wel wat af te dingen is – zo deden in Afrika alleen Ghana, Nigeria en Kenia mee – kun je de grote trends die in deze enquête worden gesignaleerd wel degelijk serieus nemen. De BBC kan zich als wereldwijde actieve omroep met een dergelijke enquête geen rare dingen permitteren. Wie de temperatuur van de volkeren wil bijhouden, heeft een beproefde thermometer nodig. De ‘wereldwijde enquête’ heeft deze kwaliteit: in 2014 werd hij al voor de tiende keer uitgevoerd, lang genoeg om een interessante trendontwikkeling op lange termijn te kunnen zien.

Duitsland als populairste Land

DDe score van Duitsland is in 2014 opnieuw gestegen, maar al in 2013 verzekerde het land zich van de eerste plaats. Toen lag de positieve beoordeling rond de 59 procent. Ook in 2008 en 2011 stond Duitsland op de eerste plaats. En net als in 2013 volgen in 2014 Canada en Groot-Brittannië op de tweede en de derde plaats. Maar de vraag of Duitsland een overwegend negatieve invloed op de internationale gemeenschap uitoefent heeft in 2014 circa 18 procent van de ondervraagden met ja beantwoord. Dat zijn drie punten meer dan in 2013. Zo is Spanje, waar 40 procent van de ondervraagden een negatief oordeel had, heel wat kritischer over Duitsland dan in 2013, toen dat nog maar 13 procent was. Hieruit blijkt duidelijk het effect van de eurocrisis. Een groot aantal Spanjaarden wijt hun economische situatie vooral aan het strenge financiële beleid van de Bondsregering. Nog kritischer blijkt Israël over Duitsland te zijn: 38 procent van de Israëli’s heeft een negatief beeld van Duitsland en maar 25 procent oordeelt positief over het land.

Afnemend vertrouwen in de economie

Het meten van de wereld is niet iets waar alleen de BBC World Service behoefte aan heeft. Ook de Edelman Trust Barometer is actief op dit terrein. In 2015 werden al voor de vijftiende keer 33.000 mensen in 27 landen ondervraagd – vooral om het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van hun eigen regering, ngo’s, de economie en de media te meten. De enquête is ontwikkeld door marktonderzoeksbureau Edelman Berland en wordt uitgevoerd door middel van 20 minuten durende online interviews. Daarbij staan economische kwesties op de voorgrond. Uit de in januari 2015 gepubliceerde uitkomst van de enquête bleek onder meer dat er in Duitsland ten opzichte van de voorgaande jaren sprake is van een algemene afname van het vertrouwen: de Trust Index daalde ten opzichte van 2014 duidelijk met zeven procent naar 50 procent. Dat ligt vooral aan de daling van het vertrouwen in ondernemingen, ngo’s en de media. Maar wat opvalt is dat de Duitse regering, tegen deze trend in, het vertrouwen in haar met één procent wist te vergroten naar 50 procent – een in vergelijking met andere landen en ook met de Duitse resultaten tot dusver ongekend hoog percentage.

Een derde internationaal erkend onderzoek is de Anholt-GfK Roper Nations Brands Index (NBI), die ook gebaseerd is op internationale enquêtes. In 2014 werden in 20 landen in totaal 20.125 interviews gehouden. De NBI is ontwikkeld door de Britse politieke adviseur Simon Anholt en wordt uitgevoerd in samenwerking met het grote Duitse marktsonderzoeksbureau Gesellschaft für Konsumforschung (GfK). In dit onderzoek worden landen door andere landen beoordeeld, en dat aan de hand van 23 kenmerken, die op zes categorieën teruggevoerd kunnen worden: export, regering, cultuur, bevolking, toerisme en immigratie, en investeringen. De vorm van deze en de eerder genoemde enquêtes roept natuurlijk de vraag op of een land als een merk kan worden gezien en of dit soort uiterst complexe structuren tot enkele componenten herleid kunnen worden. Ook al is er geen sprake van exacte wetenschap, toch wijzen de resultaten in een bepaalde richting. In de NBI van 2014 is Duitsland ten opzichte van 2013 van de tweede naar de eerste plaats gestegen. Voor het eerst sinds 2009 eindigden de VS niet als land met het beste imago.

Verschillende factoren hebben ertoe bijgedragen dat Duitsland op nummer één in de NBI is geëindigd. Zo werd de enquête tussen 10 en 28 juli 2014 uitgevoerd, precies in de periode dat het Duitse elftal net het wereldkampioenschap voetbal in Brazilië had gewonnen – elegant, technisch sterk en door een zeer aansprekende speelstijl. Dat leidde tot een duidelijke stijging in de rubriek ‘Sportieve topprestaties’. Andere factoren in de wereldwijd hoge waardering voor Duitsland waren de leidende rol van het land in Europa, de sterke economie en het internationaal continu waargenomen verantwoordelijkheidsgevoel. In de categorie ‘Eerlijke en competente regering’ is Duitsland duidelijk gestegen, in de categorieën ‘Investeringsklimaat’ en ‘Sociale gerechtigheid’ krijgt het de hoogste scores die in alle categorieën van de NBI werden gemeten. Duitsland en de Duitsers kunnen blij zijn – tenminste, tot het volgende opinieonderzoek.