Cały świat to Bauhaus?

Cały świat to Bauhaus?

Autorem cytatu „Cały świat to Bauhaus” jest wykładowca Bauhausu Fritz Kuhr (1928). Oznacza on, że idea „projektowania” powiązań pomiędzy sztuką, rzemiosłem i techniką dotyczy jakiejkolwiek sfery życia. Cytowany tytuł opatrzony znakiem zapytania zachęca do postawienia ważkich pytań. Jak wygląda kwestia Bauhausu sto lat później? Czego Bauhaus może nas jeszcze nauczyć? A może Bauhaus jest już po prostu przeżytkiem?
 

Konteksty

Gdy design powstał na nowo

W 1919 r. Walter Gropius założył szkołę Bauhaus, a tym samym rozpoczął rewolucję w architekturze i designie. Co zostało z tych idei dzisiaj? Na to i inne pytania odpowiadają polscy i niemieccy autorzy.


Wystawa „bauhaus.film.expanded”, ZKM Karlsruhe © Markus Heltschl 2020

Filmy w Bauhausie
Niespełniony projekt Szkoły

Jednym ze środków wyrazu artystycznego chętnie używanych w Bauhausie był film. Powstałe tam produkcje przemycają idee Szkoły. Jednak wiele obrazów filmowych nie powstało lub nie doczekało się premiery. Dlaczego tak się stało, wyjaśnia pokrótce profesor Andrzej Gwóźdź.


Osiedle na Kole, Warszawa, proj. Helena i Szymon Syrkus, lata 40. Foto (fragment): Anna Cymer

Architektura Bauhausu w Polsce
Co Bauhaus wniósł do Polski

Zakładając szkołę Bauhaus, Walter Gropius chciał zmienić sposób myślenia o projektowaniu. Jednak liczne grono naśladowców założyciela uczelni interpretowało jego koncepcje na swój sposób i podług własnych potrzeb.


Bal w Dessau, 1925-1932 Foto (fragment) © Bauhaus-Universität Weimar, Archiv der Moderne; fotograf nieznany

Imprezy w Bauhausie
Bawmy się!

W Bauhasie wiedziano, jak się bawić. Zabawy towarzyskie i bale kostiumowe organizowano przy każdej nadarzającej się okazji. Świętowano powitania i pożegnania wykładowców, rozdanie dyplomów, a poszczególne święta miały swoje motywy przewodnie. Wszystko kręciło się wokół jednej myśli szkoły: wspólna praca i wspólne fety.


Wystawa „Cały świat to Bauhaus“ w Pawilonie SARP w Warszawie Foto (fragment): Dariusz Gackowski/SARP

Boris Friedewald – wywiad
Bauhaus... zmysłów i idei

Co stanowiło o wyjątkowości Bauhausu, jak zorganizowano nauczanie na tej uczelni i dlaczego odgrywa ona dzisiaj nadal tak istotną rolę? Na te pytania odpowiada Boris Friedewald, badacz Bauhausu i kurator wystawy „Cały świat to Bauhaus” otwartej w marcu 2020 r. w Warszawie.


Gertrud Grunow, 1936 (fragment) © Bauhaus-Universität Weimar, Archiv der Moderne; Fotograf unbekannt

Gertrud Grunow i Bauhaus
Wyobraź sobie, że zmierzasz w stronę muru niebieskiego koloru

Bauhaus to jedna z pierwszych uczelni w Niemczech, na które przyjmowano także kobiety. Jedną z nich była Gertrud Grunow – badała ona związki pomiędzy ludzkim ciałem a kolorem i dźwiękiem. Nowatorskie idee tej wykładowczyni przybliża Paulina Olszewska.


 © Juan Camilo Roa 2018

„Kobiety Bauhausu“
Szukamy studentów płci żeńskiej – byle nie zbyt wielu!

Na temat kobiet w Bauhausie krąży wiele mitów. Theresia Enzensberger rozprawia się z jednym z nich – w kwestii równouprawnienia uczelni przyświecały wprawdzie postępowe hasła, lecz w tym geście inkluzji zabrakło jej niestety konsekwencji.


Kobieta w fotelu ze stalowych prętów autorstwa Marcela Breuera, 1926. Foto (fragment): © Bauhaus-Archiv Berlin/Dr. Stephan Consemüller

Projektowanie procesów życiowych

Szkoła architektoniczna Bauhaus, realizując awangardowe działania artystyczne, chciała umożliwić mieszkalnictwo przyjazne, społeczne i niedrogie. Najwyższym celem Bauhausu było zaprojektowanie nowego, przełomowego społeczeństwa z pomocą rewolucyjnego designu.


Pierwowzór typu miasta-satelity: Osiedle Gropiusa  Foto (fragment): © picture alliance/Bildagentur-online/Schöning

Od wzorowego miasta do trudnej dzielnicy – i z powrotem

Osiedle Gropiusa w Berlinie uważa się za prototyp miasta-satelity. Mistrz architektury Walter Gropius wyobrażał sobie jednak jego rozwój zgoła inaczej.


Zdjęcie grupowe mistrzów Bauhausu w Dessau (1926): od lewej: Josef Albers, Hinnerk Scheper, Georg Muche, László Moholy-Nagy, Herbert Bayer, Joost Schmidt, Walter Gropius, Marcel Breuer, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Lyonel Feininger, Gunta Stölzl i Oskar Schlemmer. Foto (fragment): © picture alliance akg images

Osiem faktów na temat Bauhausu, które trzeba znać

Ascetyczny design, prostota i wydajność – o tym, jak Bauhaus miał zmieniać ludzkie życie.


Form follows function: niektóre z maksym ukutych w ramach działalności Bauhausu mają dziś charakter niemal przysłowiowy. Foto: © Tobias Schrank

Bauhaus w sześciu zdaniach

Z Bauhausem stykamy się w życiu codziennym częściej niż nam się wydaje – nie tylko w znanym markecie budowlanym. Oto niektóre z legendarnych maksym ukutych w ramach działalności instytutu. Niektóre mają dziś charakter niemal przysłowiowy.


Zwiedzająca Centrum Bauhaus w Tel Awiwie, Izrael Foto (fragment): © picture-alliance/dpa/Sara Lemel

„Bauhaus należy zrozumieć, a nie bezkrytycznie celebrować jego jubileusz“

Arne Winkelmann, ekspert w dziedzinie architektury z Frankfurtu nad Menem, zachęca do głębszego zaznajomienia się z podstawowymi założeniami kierunku artystycznego, jakim był Bauhaus. Wywiad.