Christoph Schlingensief vol.2
Schlingensief wskazywał tematy trudne, nieprzepracowane i zdecydowanie niewygodne, łamiąc przy tym wszelkie konwencje w dotarciu do istoty kwestii. Prowadził intelektualną, błyskotliwą i wielopłaszczyznową grę z widzem, zabarwioną absurdalnym humorem z mnóstwem odniesień i skojarzeń. Często powtarzał, że tak jak jego ojciec-farmaceuta, podaje widzom odrobinę trucizny, aby na zawsze wyleczyć ich z chorób naszych czasów.
Sylwetka artysty
© Filmgalerie 451
Filmy i opisy
Seria animatografów (2001, 8 min)
Afrykańskie wieże (dziennik filmowy, 2005-2009, 70 min)
czas: 78 min.
Animatograf to instalacja Schlingensiefa przypominająca obrotową scenę z elementami scenografii, przedmiotami codziennego użytku i ekranami do projekcji filmowych. Po raz pierwszy artysta użył animatografu w inscenizacji opery „Parsifal‟ Wagnera w Bayreuth w 2004 roku. Wkrótce po tym artysta przekształcił animatograf w obrotową scenę, która mogła być w łatwo transportowana do każdego zakątka świata, rekonstruowana i uzupełniana o treści związane z miejscem aktualnej prezentacji instalacji. Animatograf powstał z potrzeby wywołania interaktywnego zaangażowania publiczności, rozszerzenia jej roli z biernego odbiorcy w aktywnego współtwórcę, gdyż publiczność w teatrze uczestniczyła w przedstawieniu krążąc po animatografie tworząc swój własny spektakl.
Film „Afrykańskie wieże‟ opowiada o nawiedzonym reżyserze, w którego rolę wciela się Christoph Schlingensief. Akcja filmu rozgrywa się w Namibii – byłej niemieckiej kolonii w południowo-zachodniej Afryce. Kanwą scenariusza było odtworzenie w afrykańskim slumsie ataków terrorystycznych na World Trade Center. W filmie znajdziemy również odniesienia do Wagnera, kolonializmu i walki Schlingesniefa jako twórcy z samym sobą. „Afrykańskie wieże‟ to połączenie dokumentu, fabuły i eksperymentu. Prawda miesza się tu z fałszem, a życie ze sztuką.
© Filmgalerie 451
Za kulisami (18.01.2004, 24 min)
czas: 87 min.
Po ataku na World Trade Center Schlingensief włączył się w dyskusję na temat terroryzmu. Efektem jego przemyśleń była trylogia teatralna „ATTA ATTA‟, kongres poświęcony sztuce skutecznej, cykl preformatywnie malowanych obrazów, a nawet film. Działania te złożyły się na zjawisko określone mianem „sztuki attaistycznej‟, która według artysty miała być próbą pokonania ostatecznych barier w sztuce poprzez czysty akcjonizm. „Attaizm‟ miał wiele wspólnego ze sztuką totalną – wpływał na widza nie tylko w galerii, teatrze czy na sali kinowej , ale przenikał jego życie i świat. Artysta poszukiwał odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób tworzyć sztukę skuteczną, która ostatecznie nie okazałaby się zbrodnią lub aktem terroru. Zastanawiał się, czy sztuka jako broń jest w ogóle możliwa, nie stając się równocześnie narzędziem propagandy i nie odbierając niezależności twórcy.
„Pierwszy film attaistyczny‟ jest zapisem performansu – nocnej wędrówki przez Berlin tajemniczej grupy elegancko ubranych ludzi, w towarzystwie grajków, przebranych w ludowe stroje.
„Za kulisami‟ to krótki dokument ukazujący teatr Volksbühne od zaplecza tuż przed rozpoczęciem spektaklu „ATTA ATTA Sztuka wybuchła‟.
© Filmgalerie 451
Christoph Schlingensief – wywiad (2001, 15 min)
Odcinek 2: Joseph Beuys + Indie (2000, 35 min)
Odcinek 7: Afryka (2001, 29 min)
Czas: 122 min.
Jeśli kiedykolwiek, siedząc w metrze, mieliście ochotę zrobić coś szalonego, to niestety wszystkie te pomysły już zrealizował Schlingensief.
W ośmioodcinkowym talk show „U3000‟, nadawanym w niemieckim MTV, Christoph Schlingensief wcielił się w potrójną rolę reżysera, scenarzysty i prowadzącego. W każdym z odcinków przebierał się za zaskakujące postacie, m.in. hedonistycznego prezentera telewizyjnego, Jezusa, czy rewolucjonistę. Program był nagrywany w rozpędzonych wagonach berlińskiego metra, a przypadkowi pasażerowie siedzieli obok niemieckich gwiazd muzyki estradowej, chorych na AIDS czy rodzin objętych opieką społeczną. Zaproszeni goście nie znali wcześniej tematów poruszanych w programie, co skutkowało nieprzewidzianymi sytuacjami, które zdradzały poglądy i postawy życiowe uczestników, często ksenofobiczne czy snobistyczne. „U3000‟ to pozornie zbiór chaotycznych i absurdalnych scen pokazywanych w zawrotnym tempie, a w rzeczywistości – przenikliwa krytyka państwa, instytucji, społeczeństwa i mediów.
Wybrany do pokazów odcinek pt. „Tysiąc teorii‟ wprowadza w koncepcję formatu i zawiera największy ładunek nonsensownych sytuacji. Drugi – nawiązuje do jednego z najważniejszych dla Schlingensiefa artystów – Josepha Bueysa. Ostatni poświęcony jest Afryce, będącej źródłem inspiracji i fascynacji reżysera.
Dokumentacja filmowa akcji Christopha Schlingensiefa z 2000 roku, zrealizowanej na zaproszenie Wiener Festwochen. Miała ona miejsce wkrótce po wyborach w Austrii, które wygrała populistyczno-prawicowa partia FPÖ. Artysta zainspirowany wypowiedzią jednego z europosłów na temat prawdopodobieństwa powstania w Austrii obozów koncentracyjnych, zaproponował stworzenie miejsca odosobnienia w samym centrum Wiednia. Zamierzeniem Schlingensiefa było stworzenie paraleli pomiędzy obozami koncentracyjnymi a popularnym w tamtym czasie formatem telewizyjnym Big Brother. Do programu zostało zaproszonych 12 uchodźców, którzy zostali umieszczeni kontenerze na tydzień i obserwowani byli przez kamery. Obraz transmitowany był w internecie. Widzowie każdego dnia głosowali, który z uczestników powinien opuścić program i tym samym zostać deportowanym. Zwycięzca miał otrzymać pozwolenie na pobyt. Widzowie do końca nie wiedzieli, czy uczestnicy są prawdziwymi uchodźcami, czy deportacja usuniętych z programu faktycznie miała miejsce. Efektem akcji Schlingensiefa była publiczna debata na temat stosunku Austriaków do obcokrajowców oraz polityki państwa wobec imigrantów. W związku z kryzysem uchodźczym w Europie praca Schlingensiefa stała się ponownie bardzo aktualna.
Program towarzyszący
W pokazach udział wzięli: producent i przyjaciel Frieder Schlaich (Filmgalerie 451 w Berlinie), dramaturg Carl Hegemann (Volksbühne), oraz teatrolożki: dr Joanna Puzyna-Chojka (Uniwersytet Gdański), i dr Anna R. Burzyńska (Uniwersytet Jagielloński).
Ponadto gośćmi byli: Henning Naas (Volksbühne Berlin), dr Monika Wąsik (Uniwersytet Łódzki), dr hab. Iwona Kurz (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytet Warszawski), dr Christiane Fröhlich (Uniwersytet w Hamburgu, Uniwersytet Sabanci), Aleksandra Chrzanowska (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej), Maciej Nowicki (Helsińska Fundacja Praw Człowieka)
Impressum
Goethe-Institut w Warszawie
Nowy Teatr
Miasto Gdańsk
Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia
Partnerzy:
Konsulat Gerneralny Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku
Filmegalerie 451
W ramach polsko-niemieckiego roku jubileuszowego 2016 ŚWIĘTUJEMY! zorganizowanego przez Goethe-Institut i Ambasadę Niemiec z okazji 25-lecia Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.