Pomiędzy dokumentem a kreacją. Filmy Ulrike Ottinger

Niemcy, 1979, 35 mm, 107 min.

Ona, kobieta o wielkiej urodzie, klasycznym dostojeństwie i rafaelowskich proporcjach, jak żadna inna kobieta stworzona do bycia Medeą, Madonną, Beatrycze, Ifigenią, Aspazją pewnego słonecznego zimowego dnia postanowiła wyjechać z La Rotunda. Kupiła bilet lotniczy bez powrotu do Berlin-Tegel.
Chciała odrzucić swoją przeszłość -a raczej porzucić ją jak dom do wyburzenia. Chciała skupić się na jednej sprawie, własnej sprawie. Jedynym jej pragnieniem było żyć wreszcie w zgodzie z własnym przeznaczeniem. Czytając prospekt reklamowy, jaki podczas lotu wręczyła jej uprzejma stewardesa, postanowiła ułożyć rodzaj planu pijackiego, czyli wykorzystać do własnych celów podaną trasę zwiedzania. Szczegółowy opis trasy bardzo się jej przydał.
Berlin, miasto, którego zupełnie nie znała, wydał jej się w sam raz, by bez przeszkód żyć swoją pasją. Jej pasją było picie -życie piciem-pić, aby żyć-życie pijaczki.
 

Niemcy 1981, 35 mm, 126 min.

Film opowiada swoistą historię świata, od jego najwcześniejszych początków do dnia dzisiejszego, ukazując na przykładzie dziwolągów błędy, niekompetencję, żądzę władzy, strach, szaleństwo, brutalność, okrucieństwo i codzienność - Mały Teatr Świata zobrazowany przez Ulrike Ottinger w pięciu odcinkach.

Pierwszy odcinek opowiada o tym, jak Orlanda Zyklopa wraz z siedmioma krasnoludkami występuje jako atrakcja, zelując buty w zakładzie szewskim domu towarowego w Freak City, o wygnanym z domu dyrektorze, Herbercie Zeusie, który jako królowa siedmiu krasnoludków-atletów, odmawia zostania następczynią Słupnika i z tego powodu traci życie.

Drugi odcinek opowiada o tym, jak Orlando Orlanda alias Orlanda Zyklopa jako cudownie narodzona ujrzała światło średniowiecznego świata na stopniach bazyliki. Potrafi wprawdzie zaczarować otoczenie pięknym dwugłosowym śpiewem dobywającym się z jej podwójnej głowy, ale nie jest w stanie zapobiec schwytaniu przez flagelantów dwóch akrobatów i ich wyprowadzeniu z miasta przez biczowników. Wraz z Galli, słynną malarką krasnoludków podąża za kapnikami, docierając w końcu do klasztoru brodatej Świętej Wilgefortis, gdzie w wielkim sklepie i magazynie, na nowo odziana i sportretowana przez Galli, przechodzi zdumiewającą metamorfozę.

Odcinek trzeci opowiada o tym, jak Orlando Capricho alias Orlando Orlanda alias Orlanda Zyklopa zdaje sobie sprawę, że dał/a się nabrać na wyrażoną pięknym głosem ofertę specjalną podróży, proponowaną przez dom towarowy. Dowiaduje się, że nie można zaufać nawet własnemu odbiciu. Pod koniec XVIII wieku wpada w ręce popleczników hiszpańskiej inkwizycji. W końcu wpada w szpony popleczników inkwizycji. Sytuacja staje się niebezpieczna, Orlando/a ledwo unika skierowania do domu poprawczego, aż w końcu, razem z wędrowcami i wymigującymi się od pracy zostaje deportowana/y do Nowego Świata, co zostaje wiernie udokumentowane przez Galli el Primo.

Odcinek czwarty opowiada o tym, jak u bram szpitala psychiatrycznego artyści wędrującej po kraju trupie kuglarzy przyjmują w swe kręgi pana Orlando alias Orlando Capricho alias Orlando Orlanda alias Orlanda Zyklopa. Wkrótce Orlando zakochuje się w Lenie, jednej połówce syjamskich bliźniaczek. Nie podoba się to Leni, drugiej połówce, w związku z czym pan Orlando w desperacji zadaje Leni cios nożem, przez co siłą rzeczy umiera również jego ukochana Lena. Dyrektor trupy - zgodnie ze starym artystycznym zwyczajem - skazuje pana Orlando na śmierć.

Odcinek piąty opowiada o tym, jak pani Orlando, zwana z względu na swe preferencje Freak Orlando, alias pan Orlando, alias Orlando Capricho, alias Orlando Orlanda, alias Orlanda Zyklopa przyjmuje posadę konferansjerki i objeżdża Europę z czterema Króliczkami, jest rozchwytywana jako atrakcja na otwarciach centrów handlowych, uroczystościach rodzinnych i tym podobnych uroczystościach. Wreszcie przyjmuje angaż we Włoszech na dorocznym Festiwalu Brzydali, na którym koronuje zwycięzcę i wręcza mu honorowe trofeum z napisem: "Wśród kulawych utykanie jest zwyczajem". Na końcu festiwalu komunikuje nam, że oto historia się skończyła.
 

Niemcy, 1985, 16 mm, 270 min.   

Niemcy/Austria, 2007, 35 mm, 104 min.

Ludzie, potwory, niespodzianki. Dzięki urzekającym obrazom film Ulrike Ottinger "Prater" przekształca popularny wiedeński park rozrywki w filmową przygodę. Prater jest realnym miejscem produkującym autentyczną rozkosz i maszyną spełniającą marzenia. Nie ma wynalazku technicznego, przełomowego pomysłu, sensacyjnej wiadomości, która nie pojawiłaby się natychmiast w Praterze. Film przedstawia historię wiedeńskiego Prateru w miniaturze - od jego początków do dnia dzisiejszego. Barwne oblicze Prateru ukazane równolegle do rozwoju mediów technicznych ilustrują teksty Elfriede Jelinek, Josefa von Sternberga, Ericha Kästnera, Eliasa Canettiego, podkreśla je natomiast muzyka o różnorodnym charakterze.

Dynastie Praterów opowiadają o życiu ludzi tworzących lunaparki. Spotykamy potomków "człowieka bez podbrzusza", który około roku 1900 założył wraz z żoną i dziećmi wiele istniejących do dziś przedsiębiorstw rozrywkowych. Poznajemy właścicieli restauracji "Schweizerhaus", managerów najlepszego lokalu gastronomicznego, których poprzednicy byli cesarskimi łowczymi, czy Prater-Heinzi, który naprawia wycofane z użytku maszyny iluzjonistyczne. Razem z dawnymi i obecnymi gośćmi Prateru wędrujemy, nie ruszając się z miejsca: Wiedeń zamienia się w Małą Wenecję z kanałami, mostem Rialto i Pałacem Dożów. Z tego miejsca można wysyłać pocztówki na cały świat. A ponad tym wszystkim unosi nas diabelski młyn, z którego rozpościera się widok na dachy Wiednia.

W ciągu dnia Prater należy do dzieci i i przychodzących tu rodzin. Maluchy z błyszczącymi oczami siedzą w miniaturowych samochodzikach i śledzą z zapartym tchem przedstawienia w teatrze lalek. Wieczór w magiczny sposób przyciąga zarówno młodych, jak i tych, którzy pozostali młodzi duchem. Popołudniowa potańcówka przy herbatce zamienia się wówczas w szaloną dyskotekę samotnych serc. Nastolatki, wykonując fantazyjne akrobacje w rytmach wschodnioeuropejskiego rapu, pokazują, że żadna siła odśrodkowa nie jest w stanie wytrącić ich z równowagi,. Gang młodzieżowy sprawdza się na "chłopcu do bicia" ("Watschenmann"). A ponad tym wszystkim błyszczą jaskrawo kolorowe rollercoastery. Fotele katapultowe, karuzele i gokarty konkurują swym blaskiem z gwiazdami na nocnym niebie. Rzeczywistość i iluzja, przeszłość i teraźniejszość - oto ich genialne spotkanie.

Zapierające dech w piersiach obrazy pozwalają każdemu widzowi oglądającemu film Ulrike Ottinger "Prater" zanurzyć się w swoim własnym świecie pragnień i doznań. Film ten łączy w sobie historię najstarszego na świecie parku rozrywki z błyskotliwymi spostrzeżeniami na temat zmienności atrakcji technicznych. Jednocześnie opowiada o ludziach, dla których Prater jest miejscem rozrywki, wspomnień lub po prostu centrum ich życia. Wiedeński Prater to maszyna spełniająca życzenia. Dzięki najnowszej technologii kosmicznej możesz zostać wystrzelony w niebo, a w pociągu widmo spotkasz potwory z historii kina. Łąka (Pratum) - niegdyś miejsce polowań cesarza - jest obecnie placem zabaw dla wszystkich. Skok przez przestrzeń i czas: to jest możliwe tylko tutaj.