Kontynuacja i radość snucia opowieści

Niemiecki komiks nie tylko stał się bardziej zróżnicowany i profesjonalny, gatunek ten cieszy się również coraz większą popularnością wśród czytelników. Od komiksów dla dzieci po dziennik czasów koronawirusa – trendy w roku 2021.

Ralph Trommer

W ostatnich latach ze zdumieniem obserwowano, jak coraz więcej artystów i artystek zwraca się ku komiksowi. Obecnie można już stwierdzić, że medium to cechuje się większym profesjonalizmem tak w warstwie narracyjnej, jak i wizualnej i że cieszy się coraz większą akceptacją czytelników.

Widać to wyraźnie choćby na przykładzie komiksów dla dzieci. Jeszcze kilka lat temu dostępnych było zaledwie kilka udanych pozycji dla dzieci i młodzieży – wśród nich Q-R-T, opowieść o przyjaznym kosmicie autorstwa Ferdinanda Lutza, która obejmuje już kilka tomów. Obecnie coraz więcej wyspecjalizowanych wydawców odkrywa tę formę narracji. Reprodukt, Kibitz Verlag czy nowy na rynku Egmont Bäng! oraz seria Graphix wydawnictwa Loewe udostępniają ilustratorom i ilustratorkom platformy do rozpowszechniania ich prac. Ciągle więc powstają ekscytujące i zabawne historie, które doczekują się również profesjonalnej realizacji.

Komiks Zack! autora Volkera Schmitta i ilustratorki Màriam Ben-Arab doskonale pokazuje, że można w lekki sposób opowiadać historie dla dzieci, łącząc codzienność z pirackimi przygodami. Ciemnoskóra dziewczynka o imieniu Bonny to sympatyczna, wielowymiarowa postać, która przemawia jednocześnie do chłopców i do dziewczynek. Znany berliński rysownik Mawil (Markus Witzel) także zwrócił uwagę na najmłodszych odbiorców, wydając dwie książki naraz: w Power Prinzesinnen Patrouille (Patrol Księżniczek Mocy) i Mauer, Leiter, Bauarbeiter (Mur, drabina, budowlaniec) zręcznie żongluje stereotypami dotyczącymi płci i oczarowuje czytelników błyskotliwymi aliteracjami.

Historie rodzinne i doświadczenie pandemii

Role płciowe, tożsamość płciowa oraz osobiste doświadczenia stanowią też ważny element wielu powieści graficznych dla dorosłych: ich twórcy przetwarzają własne doznania albo snują refleksje nad historią swojej rodziny. W Bei mir zuhause (U mnie w domu) Paulina Stulin tworzy bogatą grafikę, by opowiedzieć o swoim życiu, tańcu, seksie, dobrych rozmowach i frustrujących przeżyciach. Markus Färber, autor Fürchtetal (Dolina grozy) w pięknych obrazach rodem z koszmaru opisuje depresję i samobójstwo swojego ojca, opierając się na poetyckich listach siostry Christine. Z kolei Bianca Schaalburg w Der Duft der Kiefern (Zapach sosen) skrupulatnie rozprawia się z wypartymi rozdziałami historii własnej rodziny, które sięgają czasów nazistowskich.

Kryzys związany z koronawirusem zaowocował kilkoma utworami rysunkowymi z przemyśleniami na ten temat. W Corona Diaries (Dzienniki korony) Jutta Bauer opisuje nowy styl życia, jaki narzuca ludziom pandemia. Z kolei Ralf König przedstawia parę gejów, Konrada i Paula, którzy w jego imieniu doświadczają „zawiruszonych” czasów (Verwirte Zeiten).

Odbywa się również coraz więcej wystaw komiksowych, często zbiorowych, jak na przykład Nieopublikowane – komiks puszcza farbę! w Ludwiggalerie w Oberhausen. Można sobie porównać nowe komiksy z klasycznymi dziełami na przykład autorstwa Wilhelma Buscha czy e.o. plauena, a środek ciężkości tej wystawy spoczywa na projektach niedokończonych.

Historia w komiksie

W formie książkowej ukazały się ambitne antologie komiksów, takie jak Nächstes Jahr in (Kolejny rok w), w których rozmaici autorzy i autorki zajmują się tematem żydowskiej kultury i historii oraz biografiami Żydów w Niemczech, korzystając z szerokiej palety stylów i tematów. Komiks zdążył się już sprawdzić w ilustrowaniu złożonych tematów historycznych i biografii, a w najlepszym wypadku w przedstawianiu ich w skondensowany i pouczający sposób. Na przykład Kristina Gehrmann przygląda się życiu brytyjskiej królowej Marii Tudor, znanej jako Krwawa Mary, tworząc grafikę utrzymaną w jaskrawych kolorach i kreślą postać o wielkich oczach.

Twórca Goldjunge – Beethovens Jugendjahre (Złoty chłopiec – młodość Beethovena) Mikael Ross udowadnia, że jest wytrawnym narratorem, a jako rysownik ma oryginalne i błyskotliwe pomysły, choćby na to, jak wizualizować muzykę. Z kolei Jan Bachmann w Der Kaiser im Exil (Cesarz na wygnaniu) kreśli ironiczny portret późnych lat życia Wilhelma II, który po I wojnie światowej uciekł na wygnanie do Holandii. Jeśli chodzi o użycie środków stylistycznych, Bachmann porusza się po obszarze między abstrakcją a „ekspresjonistycznym slapstickiem”. Z kolei Annę Haifisch można uznać za artystkę eksperymentalną i niesztampową. W książce The Artist – Ode an die Feder (The Artist – oda do pióra) w poetycki sposób analizuje swoje artystyczne alter ego „The Artist” i w nieco prześmiewczym tonie opisuje światek twórców sztuki.