Badanie przez działanie – Obserwowanie i analizowanie własnych zajęć lekcyjnych oraz zajęć lekcyjnych innych osób
Projekty realizowane na własnych zajęcia lekcyjnych w celu ich świadomej eksploracji
ekwencje zajęć dydaktycznych z autentycznych lekcji języka niemieckiego, przeprowadzonych na całym świecie dla różniących się od siebie grup docelowych
Przekazanie wytycznych, dot. zajęć dydaktycznych
Badanie przez działanie
W celu jak najlepszego i praktycznego kształcenia nauczycieli, program DLL wykorzystuje metody badania zajęć dydaktycznych przez działanie i aktywność nauczyciela. To oznacza, że podczas doskonalenia zawodowego nauczyciele otrzymują nie tylko specjalistyczną wiedzę dydaktyczną, ale rówież stale nowe sugestie i pomysły, obserwują zajęcia własne i innych nauczycieli, odkrywają nowe możliwości aktywizowania uczniów i wypróbowują je w praktyce. W ten sposób uzupełniają własne zasoby wiedzy teoretycznej oraz rozwijają badawczy i przemyślany proces uczenia się przez doświadczenie.
Foto: Goethe-Institut
Projekty realizowane na własnych zajęcia lekcyjnych
W ramach każdego modułu DLL doskonalący się nauczyciele dokonują obserwacji i analizy własnych zajęć. Tzw. projekty realizowane na własnych zajęciach lekcyjnych (PEP) umożliwiają obserwowanie, ocenę i w miarę możliwości zmianę swoich zajęć w oparciu o postawione pytania.
Nauczyciele mają okazję do aktywnej wymiany, poszerzają swoje możliwości dot. działań oraz zyskują nowe spojrzenie przez wgląd w różne sytuacje na lekcji.
Aby poznać, na czym polega przeprowadzenie projektu w ramach koncepcji PEP, otrzymają Państwo dokumentację filmową, która powstała w Goethe-Institut Sarajewo.
Ważnym elementem kursów DLL są nagrania z autetycznych lekcji języka niemieckiego z różnymi grupami docelowymi. Ta dokumentacja zajęć dydaktycznych nie powinna być postrzegana tylko jako modelowe zajęcia, lecz ma posłużyć refleksji nad zajęciami dydaktycznymi w całym kontekście.
Sekwencje filmowe z zajęć lekcyjnych są w łatwo dostępne przy opracowywaniu zagadnień. Są załączone do publikacji poszczególnych modułów DLL jako ich cześć składowa w formie DVD i równocześnie są dostępne poprzez QR-kody na urządzeniach mobilnych.
W ramach doskonalenia i kształcenia zawodowego nauczyciele poznają następujące wytyczne i zasady metodyczne-dydaktyczne:
Kierując się potrzebami uczących się uwzględnia się ich osobowość oraz indywidualne cechy, zainteresowania i potrzeby w nauce języka. To oznacza między innymi, że należy zastosować różnorodne materiały dydaktyczne uwzględniając specyficzne potrzeby grupy uczących się oraz zaoferować też uczącym się np. wybór zróżnicowanych zadań i sposobów uczenia się. Równocześnie wychodząc z założenia, że wpłynie to pozytywnie na motywację uczących się.
Przy aktywizacji uczniów wychodzi się z założenia, że uczący się, którzy w aktywny sposób zajmują się zagadnieniem nauczania, opracowują go w sposób bardziej wnikliwy, przez co mogą osiągnąć lepsze rezultaty. Aktywni uczniowie uczestniczą w tym, co dzieje się na lekcji, stawiając pytania i formułując wnioski, wymieniają się między sobą spostrzeżeniami, sami odkrywają struktury językowe lub próbują opisać powtarzające się fenomeny językowe, przejmują organizacyjne i sterujące procesem nauczania zadania – sięgając też po działania nauczające innych. Aktywni uczący się są przy odpowiednio sformułowanych poleceniach i zadaniach zmotywowani i skoncentrowani. Posiadają silną świadomość, co potrafią oraz jak uczą się języka.
Działania wspierające interakcję polegają na tym, że polecenia do zadań zachęcają uczących się do wzajemnej współpracy. To oznacza n p., że wyrażają własne zdanie oraz reagują na opinie innych i wykazują się jeszcze większą aktywnością. Zadania muszą być odpowiednio zaanranżowane, tak aby uczniowie mogli się ze sobą kontaktować, np. w formie komunikacji w parach, przez zastosowanie różnych form pracy oraz poleceń, które sprowokują ich do negocjacji, do konieczności przekonania innej osoby do swoich racji oraz do poinformowania o czymś, czego nie wie rozmówca.
Uczący się mają być wspierani w autonomii uczenia się, uczyć się świadomie i zastanawiać się nad własnym procesem uczenia się. Podejmowane przez nauczyciela decyzje, sposoby pracy i podejście do zagadnienia powinny być celowo skierowane na wykorzystanie możliwie najefektywniej już istniejącego potencjału, tj. znajomości języków i doświadczeń związanych z ich nauką oraz jednocześnie przygotowanie do nauki innych języków (języków obcych).
Aktywność językowa włączona jest zawsze w społeczny kontekst, ukształtowany kulturowo.
Dlatego ważne jest, aby na zajęciach lekcyjnych stworzono sytuacje, w których uczący się mogą doświadczyć odrębności kulturowej komunikatywnych działań w języku obcym. Przy tym zauważalne będą podobieństwa i przeciwieństwa w porównaniu z własną komunikacją. Największą korzyścią dla uczących się jest zdobycie wiedzy i opanowanie komunikatywnych strategii, aby mogli się odnaleźć i mieć orientację w rzeczywistości niemieckojęzycznego otoczenia.
Dobór zadań jest ściśle związany z praktyczną nauką języka. Zgodnie z tą zasadą uczący się są konfrontowani z zadaniami o odpowiednim stopniu trudności. Zadania mogą odnosić się do ich sytuacji życiowych i otaczającego ich świata lub w przyszłości występujących działań językowych. Uczniowie powinni mieć okazję do odkrywania/ stawiania “prawdziwych” pytań i udzielania na nie odpowiedzi. Nowe słownictwo i gramatyka mogą odgrywać przy tym pewną rolę, nie są one jednakże priorytetem – tak jak to bywa w przypadku wyizolowanych ćwiczeń gramatycznych.
Najczęściej uczący się niemieckiego uczyli sie już innego języka obcego, który może pomóc im, na przykład w szybszym rozpoznawaniu pewnych struktur w języku docelowym i odnaleziu znaczeń słów. Z tego też względu zajęcia lekcyjne, wykorzystujące aspekt wielojęzyczności, powinny się odnosić do doświadczeń związanych z nauką innego języka oraz z kommunikacją w tym języku.
