III edycja konkursu
Niemiecki ma klasę

Projekt „Niemiecki ma klasę“ w roku szkolnym 2016/2017

Każda edycja konkursu „Niemiecki ma klasę“ jest wyjątkowa. Jak sale lekcyjne, które w projekcie dostosowuje się do potrzeb osób z nich korzystających, tak również konkurs podlega co roku pewnym modyfikacjom, aby wyjść naprzeciw życzeniom i potrzebom zespołów konkursowych, ale też ewentualnie zareagować na zmiany polityczne. Po wejściu w życie nowej reformy szkolnictwa w Polsce zakładającej m.in. likwidację gimnazjów i utworzenie systemu szkolnictwa składającego się z 8-letniej szkoły podstawowej i 4 lub 5-letniej szkoły ponadpodstawowej, należało jednak zadać fundamentalne pytania w związku z projektem „Niemiecki ma klasę“. Czy projekt pierwotnie stworzony dla gimnazjów ma jeszcze rację bytu? I czy jest w stanie wywołać ten sam efekt synergii, który można było zauważyć w poprzednich edycjach?

Potrzebne były zmiany

Skutkiem wprowadzonych zmian w systemie szkolnictwa była konieczność dostosowania projektu do nowych realiów. Po zeszłorocznym rozszerzeniu o zespoły ze szkół ponadgimnazjalnych konkurs w roku szkolnym 2017/2018 skierowany był również do uczniów siódmych klas szkół podstawowych. Ponadto równoległe przebiegać miał konkurs dla klas 4-6 szkół podstawowych. Zatem III edycja konkursu „Niemiecki ma klasę“ skierowana była do dwóch grup docelowych:
  1. Uczniowie szkół podstawowych z klas 4-6,
  2. Uczniowie szkół podstawowych z klasy 7., oddziałów gimnazjalnych i szkół ponadgimnazjalnych.
Zadania konkursowe dla poszczególnych grup docelowych zostały dostosowane do potrzeb i możliwości danej grupy wiekowej.

W konkursie w roku szkolnym 2017/2018 wzięło udział 114 zespołów składających się z niemal 2200 uczniów z całej Polski.

Zadania konkursowe

Grupa docelowa: Uczniowie szkół podstawowych z klas 4-6
Konkurs w szkołach podstawowych dla klas 4-6 składał się z sześciu kroków. Na początku nauczyciel dokonywał zmian w sali do języka niemieckiego, przeprowadzał zajęcia lekcyjne i rozmawiał na koniec lekcji z uczniami o tym, jak oni odebrali dokonane zmiany w sali i jak one wpłynęły na nich oraz ich pracę. Wyniki rozmów i istotne wypowiedzi uczniów należało udokumentować. W następnym kroku uczniowie tworzyli plakat nt. „Nasza klasa”, na którym wszyscy członkowie zespołu mieli za zadanie przedstawić się. W trakcie trwania roku szkolnego uczniowie tworzyli w grupach kolejne pięć plakatów edukacyjnych o różnych, aktualnie przerabianych na lekcjach tematach. Ostatni krok to sprawozdanie opiekuna, który polegał na opisaniu i przedstawieniu doświadczeń i odczuć uczniów oraz wpływu dokonanych zmian w sali lekcyjnej na własną pracę.

W roku szkolnym 2017/2018 po raz drugi uczniowie szkół podstawowych z klas 4-6 mieli możliwość uczestnictwa w konkursie „Niemiecki ma klasę”. Na tym etapie nauki partycypacja uczniowska stanowić może szczególne wyzwanie zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Oglądając nadesłane dokumentacje przekonaliśmy się jednak, że również młodzież w tym wieku chce mieć wpływ na otaczającą ją przestrzeń szkolną. Spośród zgłoszonych do konkursu szkół podstawowych komisja konkursowa wyłoniła zwycięzcę – zespół ze Szkoły Podstawowej im. Kunegundy Pawłowskiej w Trąbkach Wielkich pod opieką nauczycielki języka niemieckiego, Doroty Niewiadomskiej. Serdecznie gratulujemy!

Grupa docelowa: Uczniowie szkół podstawowych z klasy 7., oddziałów gimnazjalnych i szkół ponadgimnazjalnych
Uczniowie uczący się wspólnie języka niemieckiego tworzyli wraz z nauczycielem tego języka zespół konkursowy. Pierwszym zadaniem zespołu było wspólne zastanowienie się nad tym, jak mogłaby wyglądać wymarzona klasa do nauki języka niemieckiego? Pracując metodą projektu członkowie zespołu dyskutowali następnie, jakie zmiany są możliwe do przeprowadzenia i które z nich powinny stać się celem działań zespołu. Ważne było przy tym, by wziąć pod uwagę zarówno potrzeby uczniów, jak i nauczyciela. Jednocześnie zespół powinien był zastanowić się, od kogo mógłby otrzymać wsparcie przy dokonywaniu zmian w klasie, a także zidentyfikować osoby, które powinny być uwzględnione w procesie podejmowania decyzji. Kolejnymi krokami były zaplanowanie związanych z tym działań i realizacja planów. Cały proces dokonywania zmian musiał być dokumentowany na bieżąco za pomocą zdjęć lub/i filmów oraz prostych protokołów sporządzonych przez uczniów w języku niemieckim.

Aby zapewnić równe szanse, konkurs przeprowadzono w trzech kategoriach:
  1. Pierwszy udział – szkoły podstawowe (7. klasy) i gimnazja
  2. Pierwszy udział – szkoły ponadgimnazjalne
  3. Ponowny udział
Zanim jednak zespoły mogły się wziąć do roboty, ich opiekunowie, czyli nauczyciele języka niemieckiego, zostali zaproszeni do udziału w tradycyjnym już seminarium wprowadzającym do projektu, które odbyło się w październiku 2017 w Warszawie. Także gra symulacyjna Klasa z klasą została przeprowadzona w szkołach podczas tej edycji konkursu, aby uczniów umożliwić łagodne wejście w temat partycypacji szkolnej.

Trudne wybory

Następne miesiące stały już pod znakiem ożywionych dyskusji, szczegółowego planowania i intensywnej pracy nad przekształceniem sal lekcyjnych. Wyniki tych działań miały ponownie przejść najśmielsze oczekiwania. 4 marca 2018, gdy mijał termin ich nadsyłania, wszystkie dokumentacje konkursowe punktualnie trafiły do biura Goethe-Institut w Warszawie aż kipiąc od pomysłów i kreatywności. W nowo zaaranżowanych salach lekcyjnych pojawiły się m.in. własnoręcznie przez uczniów wykonane meble i pufy, ściany tablicowe i magnetyczne czy innowacyjne plakaty edukacyjne. Młodzież uczestniczyła w warsztatach lub sama je organizowała dla swoich młodszych kolegów. Powstały gry planszowe i komputerowe do nauki języka niemieckiego, a niektóre sale przeszły generalne remonty.

Jury konkursowe składało się z nauczycieli języka niemieckiego, opiekunów zespołów konkursowych uczestniczących w poprzednich edycjach projektu oraz pracowników Goethe-Institut. W kilkuetapowym procesie oceniania wyłoniono 10 finalistów, których następnie jury miało odwiedzić.
 

Podczas spotkań z przedstawicielami Goethe-Institut członkowie zespołów zaprezentowali efekty swojej pracy, przybliżyli proces planowania i wprowadzania zmian, a także opowiedzieli o swoich doświadczeniach i wpływie samodzielnie przekształconych przestrzeni na sposób nauki języka niemieckiego. Odwiedzając szkoły jury mogło na własne oczy przekonać się, jak zaangażowani młodzi ludzie potrafią zmieniać przestrzeń dookoła siebie. Wybór laureatów okazał się wyzwaniem nie mniejszym niż tygodnie spędzone w podróży.

Po odwiedzeniu wszystkich 10 finalistów jury konkursowe wyłoniło następujących laureatów, którzy zostali ogłoszeni 7 czerwca 2018 podczas uroczystości wręczenia nagród w Warszawie:

Laureaci 2017/2018

Serdecznie gratulujemy wszystkim laureatom!

Podsumowanie

W roku szkolnym 2017/2018 uczniowie wykazali się po raz kolejny ogromną pomysłowością, a ich opiekunowie również w tym roku dowiedli, że są w stanie sprostać wyzwaniu, jakim jest realizacja szkolnego projektu w sposób partycypacyjny. Mimo że nie wszystkie zespoły mogły znaleźć się w finale, to jednak każdy uczestnik z osobna otrzymał nagrodę główną – nowo zaaranżowaną salę lekcyjną uwzględniającą jego potrzeby i stanowiącą przyjazne środowisko nauki.

Tegoroczna edycja potwierdziła przypuszczenie, że partycypacja nie jest zarezerwowana dla konkretnej grupy wiekowej. W podstawówce, gimnazjum czy liceum – wszędzie tam uczniowie w każdym wieku chcą mieć wpływ na ich bezpośrednie otoczenie. I mimo czasem znacznych różnic w potrzebach uczniów, najważniejsze są ich wspólne cechy – ogromny potencjał i zaangażowanie. Cechy, które projekt „Niemiecki ma klasę“ od początku próbuje wspierać. Po czterech latach trwania projekt wciąż nie zestarzał się. Wręcz przeciwnie – nigdy nie był tak bardzo na czasie, jak dziś