Dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec: O orkiszu i awersji do „śmieciowego jedzenia”, czyli tajemnice średniowiecznego refektarza Hildegardy z Bingen
Do czego używano złota w średniowiecznej kuchni?
Co pojawiało się w średniowieczu na stołach mnichów i mniszek?
W jakim celu jadano ciasto z krwią kreta, dziobem kaczki i łapą gęsi?
To tylko niektóre z pytań, na które odpowiedzi poszuka dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec, germanistka i mediewistka z Instytutu Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, podczas kolejnego spotkania w ramach cyklu „Warsztat myśli”. Celem jej prelekcji będzie przybliżenie diety, którą propagowała św. Hildegarda z Bingen – niemiecka mistyczka, mniszka i jedna z większych uczonych niewiast rzekomo „mrocznych” wieków.
Wystawny stół i wyborny smak serwowanych dań były w średniowieczu, tak jak i dzisiaj, symbolami statusu, a do przyrządzania potraw przywiązywano wagę nie tylko ze względów egzystencjalnych, ale także prestiżowych i estetycznych. Jak zauważył znany mediewista Jacques Le Goff, cywilizowanie zwyczajów żywieniowych w tym okresie szło dwoma torami: z jednej strony przez reżim żywieniowy, który wywodził się przeważnie z klasztornej praktyki kulinarnej, a z drugiej przez dążenie wyższych warstw społecznych do wyrafinowania, które prozaiczne odżywianie przekształcało w kulturę, a kuchnię w gastronomię.
Choć problematyką średniowiecznych kulinariów zajmował się intensywnie Moritz Heyne już pod koniec XIX wieku, dopiero sto lat później zauważyć można powszechne zainteresowanie kuchnią tego okresu. Jej ikoną – zwłaszcza w krajach niemieckojęzycznych – stała się Hildegarda z Bingen, choć fascynacja tą niezwykłą kobietą i jej dokonaniami na polu dietetyki bywa niekiedy bardzo powierzchowna. Nie zmienia to faktu, że pierwsza część książki
Św. Hildegarda z Bingen. Po prostu gotuj. Przepisy, które przynoszą zdrowie i radość, w której Brigitte Pregenzer i Brigitte Schmidle proponują 250 przepisów zgodnych z zasadami kuchni św. Hildegardy, sprzedała się w 40 000 egzemplarzy, zaś przez 15 lat od wyemitowania przez Radio Voralberg pierwszego materiału o kuchni Hildegardy (nastąpiło to jesienią 1996 roku) powstało ponad 800 audycji przeprowadzonych przez Brigitte Schmidle, sześć książek o tej tematyce, a przepisy ze strony internetowej z recepturami średniowiecznej benedyktynki były pobierane dziesiątki tysięcy razy.
Dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec – germanistka, mediewistka, pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Aktywny członek Niemieckiego Stowarzyszenia Mediewistów, Stowarzyszenia Germanistów Polskich, Światowego Stowarzyszenia Germanistów. Od roku 2015 kieruje interdyscyplinarnym Zespołem Badania nad Kulturą Dawną i (wraz z dr. Tomaszem Szybistym) międzynarodowym projektem badawczym „Literatura – Konteksty”, realizowanym przez Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie we współpracy z Sekcją Germanistyki Uniwersytetu w Wuppertalu oraz Instytutem Filologii Angielskiej i Germańskiej Uniwersytetu w Santiago de Compostela. Od roku 2018 uczestnik projektu badawczego dotyczącego średniowiecznych i wczesnonowożytnych rękopisów niemieckojęzycznych, realizowanego w ramach kooperacji Uniwersytetu Kraju Saary i Uniwersytetu Warszawskiego.
Wróć
