Oskar Schlemmer - "Balet triadyczny"

Das Triadische Ballett © Wilfried Hösl

20.10.2017, 20.00
21.10.2017, 19.00

ICE KRAKÓW

Występ gościnny Bayerisches Staatsballett z Monachium

Oskar Schlemmer, niemiecki malarz, plastyk, tancerz, choreograf, reżyser, pedagog i poeta należy do najważniejszych twórców europejskiej awangardy XX w. Interdyscyplinarne założenia, charakterystyczne dla wszystkich twórców Bauhausu, do którego Schlemmer należał w latach 1921 - 1929, znaleźć można w wielu jego pracach. Fazy przejściowe pomiędzy poszczególnymi mediami są płynne i w niezwykły sposób łączą się w jego dziele totalnym, jakim był Balet triadyczny.

Prapremiera w Stuttgarcie tego wyjątkowego, nowoczesnego, obchodzącego się bez akcji i klasycznej narracji, baletu była stosunkowo dużym sukcesem. Schlemmer - w przeciwieństwie do swoich kolegów z Bauhausu: Wassilego Kandinsky’ego, Andora Weiningera czy Xantiego Schawinkskiego - nie chciał ani abstrakcyjnej scenografii ani czystej, pozbawionej ludzkiego ducha, mechanizacji. Tak naprawdę chodziło mu o syntezę naturalności i sztuczności, o uzdrawiającą schematyczność w służbie wyższym celom. Już w tekście do programu, który Schlemmer napisał w 1922 roku, możemy znaleźć pochwałę zbawczego oddziaływania techniki, co artysta potwierdza w swoim balecie, i co pozwala, poprzez „maszynę człowieka” i „mechanizm ciała”, świadomie i wyraźnie odczuć. Kolejne wystawienia Baletu triadycznego miały miejsce w ramach Tygodnia Bauhausu w Narodowym Teatrze w Weimarze, a następnie w Dreźnie, w 1923 roku. Trzy lata później podczas dni muzyki w Donaueschingen odbył się pokaz spektaklu z towarzyszeniem organowej kompozycji Hindemitha. W 1938 roku 9 figur zostało wysłanych do Nowego Jorku na przedstawienie, które nie doszło do skutku, a miało uświetnić wielką wystawę Bauhausu w Museum of Modern Art. W ten sposób udało się je przechować. W 1960 roku figury zostały odesłane z powrotem do Niemiec i są jedynymi istniejącymi oryginalnymi eksponatami.

Zrekonstruowany w przekształconej wersji choreograficznej Gerharda Bohnera Balet triadyczny został przygotowany w 2014 roku w Monachium przez Bayerisches Staatsballett we współpracy z Akademie der Künste w Berlinie, w ramach projektu niemieckiej fundacji Tanzfonds, przywracającej współczesnej publiczności najważniejsze spektakle w historii baletu i teatru tańca. Tego typu przedsięwzięcia zawsze rodzą pytanie o wierność wobec oryginału i współczesną nośność dawnych dzieł przywróconych scenie. Ewentualne wątpliwości rozwiewa znana amerykańska artystka Laurie Anderson, której w latach 70. sławę przyniosły multimedialne performensy. Po obejrzeniu zrekonstruowanego spektaklu Schlemmera Tańce Bauhausu w nowojorskim Muzeum Guggenheima napisała: „Tańce Schlemmera były naprawdę żywe i piękne, wydawało się jakby dopiero powstały....To był szok, poczuć ten rodzaj kontynuacji i spostrzec, że artyści mają pomysły, które później wykorzystują inni twórcy, że w rzeczywistości nie istnieje żaden postęp, lecz jest to swego rodzaju wybiegająca w przód lub cofająca się, rozciągnięta w czasie konwersacja.”
 

Wróć