นิโคลัส มาห์เลอร์
วาดคาฟคาให้ฉันที

นิโคลัส มาห์เลอร์เป็นนักวาดการ์ตูน และในปี 2024 ซึ่งเป็นปีเฉลิมฉลองของคาฟคา หนังสือของเขาชื่อ "Komplett Kafka" ก็ได้รับการตีพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ Suhrkamp และจัดแสดงเป็นนิทรรศการเคลื่อนที่ อุลริช ฟือเกอเนอร์ จากสถาบันเกอเธ่ เมืองลียง ได้ถามคำถาม 5 ข้อกับนิโคลัส มาห์เลอร์ และเรียบเรียงเป็นบทสัมภาษณ์เกี่ยวกับการ์ตูน คาฟคา อารมณ์ขัน และความหม่นมัว

คุณนิโคลัส มาห์เลอร์ ครับ ช่วยเล่าเส้นทางอาชีพและปรัชญาการทำงานของคุณให้เราฟังสั้นๆ ได้ไหมครับ

ผมเกิดในปี 1969 ที่เวียนนา และหลังเรียนจบ ผมไม่มีแผนว่าจะทำอะไรต่อ ผมพยายามสมัครเข้าเรียนในวิทยาลัยศิลปะหลายครั้ง แต่ก็ไม่สำเร็จ ความสนใจหลักของผมในตอนนั้นมุ่งไปทางการ์ตูนและภาพล้อเลียน ในช่วงต้นทศวรรษ 1990 เมื่อผมสมัครเข้าวิทยาลัยศิลปะ ในสายตาของอาจารย์ผู้สอน สิ่งที่ผมทำถือเป็นสิ่งที่แย่ที่สุดและไร้คุณค่าทางศิลปะอย่างสิ้นเชิง พวกเขาปฏิเสธผมอย่างรวดเร็วโดยบอกว่า "ศิลปะชั้นต่ำ" ไม่มีที่ยืนในวิทยาลัยศิลปะ

แต่อย่างไรก็ตาม สิ่งนี้กลับกระตุ้นให้ผมดื้อดึงและทำต่อไป นอกจากนี้ ผมก็คิดไม่ออกว่าจะทำอะไรอย่างอื่นได้ ผมจึงเริ่มเรียนรู้ทุกอย่างด้วยตัวเอง โดยไม่ผ่านการศึกษาในระบบ และเริ่มนำเสนอผลงานของผมให้กับหนังสือพิมพ์ต่างๆ มันเป็นเรื่องยากลำบาก แต่ก็พอไปได้... อย่างไรก็ตาม กว่าจะได้ตีพิมพ์หนังสือเล่มแรกก็ใช้เวลากว่าสิบปี ในตอนนั้นมันน่าหงุดหงิดมาก ที่ต้องสะสมการปฏิเสธมาหลายปี แต่เมื่อมองย้อนกลับไป ผมต้องยอมรับว่า สิบปีนั้นเป็นเวลาที่จำเป็นสำหรับการพัฒนาสไตล์ที่ผมสามารถใช้ถ่ายทอดแนวคิดของผมได้

สไตล์การวาดแบบมินิมอลของคุณมีความคล้ายคลึงกับของคาฟคาอย่างไรบ้าง

ตั้งแต่เมื่อก่อนแล้ว เมื่อมีการพูดคุยถึงหนังสือของผม มักจะมีการเปรียบเทียบกับภาพวาดของคาฟคาอยู่เสมอ ผมไม่ได้ตั้งคำถามกับสิ่งนี้มากนัก แม้ว่าผมจะคุ้นเคยกับภาพวาดของคาฟคาจากปกหนังสือก็ตาม ผมชอบภาพวาดของเขามาก มันเรียบง่ายและตรงประเด็น แน่นอนว่าคนอาจเห็นความคล้ายคลึงกัน เพราะเป็นตัวการ์ตูนลายเส้นที่ไม่มีการแสดงสีหน้า แต่เมื่อผมได้ทำงานเกี่ยวกับชีวประวัติของคาฟคา ผมจึงตระหนักถึงความคล้ายคลึงนี้อย่างแท้จจริง และรู้สึกสนุกมากที่ได้เล่นกับมัน

อะไรที่ดึงดูดคุณเกี่ยวกับคาฟคา คุณมีมุมมองต่อเขาอย่างไร

หนังสือหลายเล่มของผมเป็นการดัดแปลงวรรณกรรมคลาสสิก และเนื่องจากในท้ายที่สุดแล้วผมมักจะมุ่งเน้นไปที่ความตลกขบขัน ต้นฉบับที่เหมาะสมที่สุดจึงเป็นเรื่องที่มีองค์ประกอบของอารมณ์ขันอยู่แล้ว ผมไม่ต้องการที่จะล้อเลียนผลงานที่เคร่งขรึมจริงจัง แต่ต้องการใช้ประโยชน์จากแง่มุมที่ตลกขบขันบางอย่างที่มีอยู่แล้วในตัวบท สิ่งที่มีเสน่ห์ดึงดูดเป็นพิเศษเกี่ยวกับคาฟคา (นอกเหนือจากแง่มุมด้านการวาดภาพ) คือการที่เขาถูกมองว่าเป็นนักเขียนที่มืดมนมาก แต่ความตลกขบขันก็แฝงอยู่ในงานของเขาอย่างแน่นอน ยกตัวอย่างเช่น เมตามอร์โฟซิส แท้จริงแล้วเป็นเรื่องตลกที่เต็มไปด้วยตัวละครขบขัน แม้ว่าบางคนอาจรู้สึกว่ามันน่าหดหู่และไม่ตลกเลยก็ตาม การผสมผสานระหว่างความตลกขบขันและความมืดมนนั้นมีเสน่ห์อย่างมาก

คุณจะทำงานกับผลงานของนักเขียนคนไหนเป็นคนต่อไป หรือจะเป็นเรื่องที่มีฉากที่คิดขึ้นเอง

ตอนนี้ยังไม่มีแผนอะไรครับ ส่วนใหญ่มันเกิดขึ้นโดยบังเอิญ ตอนนี้ผมยังคงยุ่งอยู่กับคาฟคา หลังจากใช้เวลากว่าหนึ่งปีในการอ่านงานเขียนของคาฟคา (และงานเขียนเกี่ยวกับคาฟคา) รวมทั้งเขียนและวาดหนังสือเกี่ยวกับคาฟคาของผมเอง มันจึงเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศที่ดีที่ได้จัดแสดงนิทรรศการและเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ผมมองว่านี่เป็นการ "ระบายอากาศ" ก่อนที่ผมจะกลับไปขังตัวเองอีกครั้งเป็นเวลานานสำหรับโครงการหนังสือเล่มต่อไป

คุณชอบอ่านหนังสือและการ์ตูนอะไรบ้าง

สำหรับหนังสือ ผมมีความชอบที่แปลกประหลาด คือชอบหนังสือประเภทที่ถูกดูแคลนในวงการวรรณกรรม คล้ายกับการ์ตูนในอดีต ก็คือ ผมชอบอ่านอัตชีวประวัติ ไม่ว่าจะดีหรือไม่ดีก็ตาม น่าเสียดายที่ส่วนใหญ่ไม่ค่อยดีจริงๆ แต่แม้แต่เล่มที่ไม่ดีก็ยังให้ความบันเทิงกับผมได้ หรือทำให้ผมโกรธ/ผิดหวังในแบบที่สร้างแรงบันดาลใจ และเกือบทุกเล่มมักจะมีเรื่องเล่าที่น่าสนใจอยู่สักเรื่อง ผมสนับสนุนการเล่าเรื่องแบบเกร็ดประวัติอย่างมาก ซึ่งก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ถูกมองในแง่ลบอย่างยิ่งในวงการวรรณกรรม ส่วนการ์ตูน ตอนนี้ผมไม่ได้อ่านมากนัก ล่าสุดที่ผมประทับใจคือผลงานของชิเกรุ มิซูกิ นักวาดการ์ตูนชาวญี่ปุ่นที่เริ่มตีพิมพ์ตั้งแต่ทศวรรษ 1960 และตอนนี้ผลงานของเขากำลังทยอยออกมาเป็นภาษาเยอรมัน (โดยสำนักพิมพ์ Reprodukt)