Kütüphaneler ve sosyal medya
"Kütüphaneleri yeniden harika yapın!"

Kütüphanelerin geleceği
Kütüphanelerin geleceği | © Kulturprojekte Berlin adına raumlaborberlin

Finlandiya Kütüphaneler Birliği'nin iletişim yöneticisi Ville Vaarne'nin Youtube'da yayınladığı ABD Başkanı Trump videosunun tıklanma sayısı 200.000'i aştı. Vaarne'ye göre bu, sosyal medyanın kütüphaneler için elzem olduğunun kanıtı.

Bay Vaarne, sizce halkla ilişkiler kütüphane dünyasında nasıl bir değişim yarattı? Siz bu konuda neler yapıyorsunuz?

Finlandiya Kütüphaneler Birliği'nde göreve başladığımda, sosyal medyadan farklı bir biçimde yararlanmanın yolları üzerine kafa yorduk. Daha önce televizyonda yapımcı olarak çalıştığım için videolar hazırlamayı önerdim. Şimdi bu videolar sayesinde çok sayıda insana, hatta farklı, geniş bir kitleye de ulaşabildiğimizi görmek beni gerçekten mutlu ediyor.

Neden özellikle videoda karar kıldınız? Nasıl tepkiler aldınız?

Videoları seviyorum, çünkü bence kütüphaneler hâlâ durağan yerler olarak görülüyor, video ise son derecede dinamik bir araç. Videolarda güncel ve ilginç konular işleniyor. Sosyal medya videolarının özellliği, insanlara hitap ettiklerinde âdeta kendiliğinden paylaşılıp yayılmaları.

Sosyal medyada yıllardan beri video paylaşılsa da, kütüphane kullanıcıları bakımından hâlâ yeni bir şey video. Kütüphane dünyasının bu videolar sayesinde sosyal medyada da boy göstermesi çok hoşuma gidiyor. Bir profesyonel olarak bu videoları yapmak benim için hem zorlu hem de zevkli bir iş. Videoların sosyal medyada yayılması için kütüphane sektörünü olabildiğince ilginç kılmam, bunun için de yaratıcı olmam gerekiyor.

Sosyal medya çağında kütüphanelerin halkla ilişkiler çalışmalarında genel olarak ne gibi değişiklikler yapılmalı? Kütüphaneler sosyal medyada olmalı mı, olmalıysa da nasıl?

Dijitalleşme kütüphanelerin kendilerini hiç durmadan sorgulamasını gerektiriyor. Dolayısıyla, sosyal medya bu sürecin küçük ama önemli bir parçası.

Örneğin Finlandiya'da 700'den fazla halk kütüphanesi var. Bunların her birinin sosyal medyada neler yaptıkları, halkla ilişkileri ve sosyal medyadaki görünürlüğü artırmanın yolları üzerine en azından kafa yorması gerektiğini düşünüyorum. Bu sayede kütüphaneler kendilerine yepyeni bir hava katabilir. Kütüphanelerin kendi konumlarını çok farklı bakış açılarından yola çıkarak gözden geçirmeleri gerekiyor.
 

Şu anda kütüphaneler, kullanıcılarıyla ve genelde insanlarla kurdukları ilişkileri sosyal medya aracılığıyla derinleştirmek gibi eşsiz bir fırsata sahip.

Ville Vaarne

Çok uzun bir süre kütüphanelerin varoluş gerekçesi, kullanıcılara sundukları kaynaklar ve kitap dermeleriydi. Sizin betimlediğiniz sürece göre, kütüphanelerin kendilerini yeniden meşrulaştırması gerekiyor; ne de olsa insanlar artık her yerde kitap okuyabiliyor. Kütüphanenin oluşturduğu dil platformu, okurlarla eşit bir diyalog kurması bu durumda daha büyük bir önem kazanmıyor mu?

Evet, aynen öyle. Şu anda kütüphaneler, kullanıcılarıyla ve genelde insanlarla kurdukları ilişkileri sosyal medya aracılığıyla derinleştirmek gibi eşsiz bir fırsata sahip.

Videolar kütüphanelere ilginin artmasını ve ilişkiler kurulmasını sağlayabiliyor mu?

Kesinlikle; videoları izleyenler kütüphanelere daha fazla kafa yoruyor. Finlandiya'da kütüphaneler toplumun temel direklerinden biridir ve sosyal hayatın canlı bir parçasıdır. Aynı zamanda da çok doğal görülürler. Benim amacım, insanların kütüphaneye daha büyük bir değer atfetmeyi öğrenmesi. Fin kütüphanelerinin ne kadar önemli olduğunun bilincine varmaları. Ama bunun için tüm becerilerimizi ortaya koymamız gerekiyor. İnsanların kütüphaneler hakkında fikir yürütmesini ve onlara olumlu bakmalarını sağlarsak, amacımıza ulaşmışız demektir.

Her şeyden önce, bir kurum ve kamu malı olarak gördüğünüz kütüphane için çabalıyorsunuz yani. Peki, tepkiler nasıl? Buna kuşkuyla bakanlar da oluyor mu?

Kuşku duyanlar vardır elbette. Kütüphane dünyasında da görüş ayrılıkları var. Kimileri kütüphanenin daha aktif bir rol üstlenmesine seviniyor. Kimileri de kütüphanelerin tarafsızlığını koruması, sosyal medyada örneğin mülteci kriziyle ilgili videolar paylaşmaması gerektiği görüşünde. Kütüphanelerin mültecilere ve sığınmacılara nasıl destek olduğunu anlatan bir video yapmıştım. Bu insanlara sunulan desteğin genel olarak onaylandığını düşünüyorum. Ama kütüphanenin tarafsız bir yer olarak bu tür sorunlarda pozisyon belirlememesi gerektiğini savunanlar da olacaktır. Doğrudan doğruya bir eleştiriyle karşılaştığımı söyleyemem ama eleştirenler olduğundan eminim.
 

Kimileri kütüphanenin daha aktif bir rol üstlenmesine seviniyor.

Ville Vaarne

En başarılı videonuz ABD Başkanı Trump'la ilgili olanıydı, öyle değil mi? Bu videoyla kaç kişiye ulaştınız?

Videonıun tıklanma sayısı 200.000'i aştı. Trump'la ve onun eğitim ve akla karşı yürüttüğü savaş arasında bir ilişki kurmak, Trump'ın karşı çıktığı şeyleri bu videoyla savunmak istedim. Trump, bir kütüphanenin temsil ettiği değerlerin tam zıddı olan bir figür.

Bu fikri uygulamanız, yani videoyu hazırlayıp yayınlamanız ne kadar sürdü?

Birkaç günümü aldı, ama burada önemli olan, uygulama biçiminden ziyade fikirdi. İzleyicilerle bunu nasıl yaptığımı değil, fikrimi tartışmak isterim. O nedenle, bu fikri nasıl ifade edeceğimi ve diğer insanlarla nasıl paylaşacağımı uzun uzun düşündüm.

Biri size video üretmek için gereken paraya sahip olmadığını söylese ne dersiniz? Böyle bir videonun maliyeti ne?

Evet, böyle bir şeyin astronomik rakamlara mal olduğunu, normal bütçeden karşılanamayacak bir şeye kimsenin para harcamayacağını düşünenler var gerçekten de.

Örneğin Trump videosu için Amerika'daki profesyonel bir ses taklitçisine başvurdum. Bu kişiyi, çeşitli işler için sadece beş dolar ödediğiniz "Fiver" (Beşlik) adlı bir internet sitesinde buldum. Ona bu iş için toplam 50 dolar ödedim. Kullandığım Adobe yazılımının aylık ücreti 50 avro. Yani video için aşağı yukarı 100 avro harcadım. Büyük bir rakam değil bu.

 

Ville Vaarne Ville Vaarne | Foto (kesit): özel Ville Vaarne, 2017'de Finlandiya Kütüphaneler Birliği'nde göreve başlamadan önce Fin televizyonu ve dergileri için çalışıyordu. Vaarne'nin uzmanlık alanı sosyal medya videoları.