CLIL (Content and Language Integrated Learning) usulining chet tillarini o’rganish sohasidagi ahamiyati butun dunyoda nihoyatda oshib bormoqda. Markaziy va G’arbiy Yevropada ko’p maktablar chet tilini o’rganishda mazkur usulining afzalliklarini anglab, CLIL-darsini o’zlarida joriy etishdi.
Bunda uchta argument hal qiluvchi ahamiyatga ega; birinchidan, ko’p fanlarda, ayniqsa tabiiy fanlarda empirik-eksperimental yondashuv qo‘llaniladi, bu yondashuv chet tilini o’rganish jarayonida katta ahamiyatga ega va o`xshash o’quv usullariga yetaklaydi; ikkinchidan, chet tilida o’rganish jarayoni asl kontekstda birdan ishlatsa bo’ladigan bilimlar bilan kechadi; va, uchinchisi, lisoniy harakatlar aniq va ta‘riflay bo’ladigan narsalar va jarayonlar misolida namoyon bo‘ladi.
Bundan tashqari CLIL usuli nafaqat til o’rganishda muvaffaqiyatga erishish imkoniyatini kuchaytiradi, balki umuman olganda til o’rganuvchilarning muloqot yuritish va bahslashish qobiliyatini ham rivojlantiradi. Bu esa kasb-hunar faoliyatini muvaffaqiyatli boshlash uchun ham, orzu qilingan karyera uchun ham muhim malakalardan biridir.
CLIL-darsini joriy etish uchun hech qanday yangi o‘quv dasturi kerak emas. Boshlanish uchun fan darsi doirasida kichik loyiha modullari kifoya bo`ladi.
Quyidagi CLIL mavzusiga tegishli 10 tezis buni tasdiqlaydi.
Ikkitilli fan darsi – yangi maktab fani deganidir, chunki (mavjud) elementlar o‘zaro bog’lanishlari mumkin va buning natijasida bilim va ko’nikmalarni o‘rgatish va o`rganishning yangicha usuli hosil bo`ladi.
Ikkitilli fan darsining talablari murakkabligi tufayli u yangi uslubiy-didaktik yondashuvlardan, masalan harakatlarga yo’naltirish,  diqqat markazida o’quvchi turishi va o’quvchining mustaqilligi kabi yondashuvlardan foydalanishga majburlaydigan yaqqol misol bo’la oladi.
Ikkitilli fan darsida fanga oid bilimlar chet tilida va chet tili bilan birgalikda o’zlashtiriladi. Buning natijasida shunday doiraviy jarayon hosil bo’ladi: „tilni o‘zlashtirish, kuzatish, sinab ko‘rish, qo‘llash, ishlab chiqish hamda ongli munosabatni yaratish“, bu jarayon uzluksiz katta va kichik miqyosda takrorlanadi.
An`anaviy chet tili darsi umuman olganda kundalik hayotda kerakli qo’nikmalar hosil bo’lishiga olib keladi (basic interpersonal communication skills BICS), ikkitilli fan darsi esa – murakkab fikrlash jarayonlarini til bilan ifodalay olish kabi lisoniy qobiliyat hosil bo‘lishiga olib keladi (cognitive academic language proficiency CALP). Qolaversa bunda mavzular bo’yicha suhbat yuritish qobiliyati rivojlanadi. Demak ikkitilli o‘rganish yo‘l ochib beruvchi kompetensiyalarga (ko‘nikmalarga) qaratilgan.
Ikki tilda o’qitiladigan fanlarda ikki xil maqsadlarni belgilash kerak emas. Fan darsi ustun turadi va o’quv maqsadlarini belgilaydi.
Ayniqsa tabiiy fanlar, matematika, informatika va texnika ikkitilli dars uchun juda yaxshi yaraydi, chunki, birinchidan, ikkalasiga ham – fan darsi va til darsiga ham – empirik-eksperimental yondashuv xos bo'lib,  o’xshash o’quv usullari qo’llanilishiga olib keladi; ikkinchidan, boshqa til asl kontekstda birdan qo`llay bo’ladigan bilimlar bilan o’rganiladi; va, uchinchidan, lisoniy harakatlarni aniq va tariflay bo’ladigan narsalar va jarayonlar misolida namoyon bo‘ladi.
Ikkitilli fan darsi hamkorlikning kooperativ shakllarini taqozo etadi. Shu bois u loyihaviy ish uchun nihoyatda qulaydir.
Ikki tilda o’rganish rasmiy institutional shakllar bilan cheklanib qolmay, balki darsdan tashqaridagi shakllarda ham qo’llab-quvvatlanishi lozim, masalan fanlararo loyihalar doirasida.
Ikki tilda o’rganish xilma-xil ko’rinishlarda „amalga oshishi“ mumkin, masalan biror fan bo’yicha kichik, mavzularga asoslangan, bir-necha xaftalik loyihaviy modullar shaklidan tortib, o’quv maqsadga yo’naltirilgan, umumiy xarakterga ega bo’lgan yarim yoki bir yillik mavzuiy doiralar shaklida, yoki o’quv dasturlariga kiritilgan, xattoki o‘rta ta’lim tarkibiga kiritilgan va bir-necha yil davom etadigan shaklda amalga oshishi mumkin.
Ikki tilda o’rganish bolalar bog’chasida yoki maktabgacha tayyorlov doirasidayoq – albatta o’yin shakllarida – boshlanishi mumkin, so’ng boshlang’ich sinflarda davom etib, keyin esa barcha rivojlanish salohiyatlaridan foydalangan holda yuqoriroq sinflarda to’la ifodasini topishi va yetilishi mumkin.

Batafsil: www.goethe.de/clil