Antigone là nhân vật có sức sống lâu bền và truyền cảm hứng cho rất nhiều tác phẩm nghệ thuật cải biên. Trong buổi nói chuyện này, diễn giả sẽ nói về cách Judith Butler đưa một nhân vật nữ từ 2500 năm trước ở Hy Lạp trở thành hình tượng gắn với những vấn đề của thế giới đương đại thông qua cuốn sách “Yêu sách của Antigone” (xuất bản lần đầu tại Mỹnăm 2000, bản tiếng Việt in tại Nhà xuất bản Phụ Nữ, 2021).
Trước Butler, cả cách đọc nam quyền lẫn nữ quyền đều xem nàng là hình ảnh tiêu biểu của người phụ nữ, và cái chết của nàng có sự hợp lý nhất định, vì Antigone nằm ngoài trật tự đạo đức lẫn tâm lý. Tuy nhiên, bằng cách chất vấn các diễn ngôn quyền lực về tri thức, đặt Antigone trong hoàn cảnh của những người thiểu số đương đại, Butler đặt câu hỏi về số phận của nàng, như một người đã cất lên tiếng nói về điều không thể nói. Cách đặt vấn đề của Butler có thể là những gợi ý thú vị về cách cải biên hình ảnh Antigone trên sân khấu Việt Nam và giúp ta nghĩ về rất nhiều vấn đề giới ở Việt Nam hiện nay.
Judith Butler (*1956) - Tác giả
Từ Trường Đại học California, Berkeley - CC0
hiện giảng dạy tại Khoa Văn học so sánh và chương trình Lý thuyết phê phán tại Đại học California, Berkeley. Bà là một triết gia, nhà nghiên cứu giới rất có ảnh hưởng, đồng thời là người luôn ủng hộ một cuộc đời đáng sống dành cho con người (đặc biệt là phụ nữ, người không theo quy chuẩn giới thông thường, người thuộc nhóm thiểu số về tính dục).
TS. Nguyễn Thị Minh (*1985) - Dịch giả
© Khoa Ngữ Văn, Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh
hiện là Giảng viên tại Khoa Ngữ Văn, Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Hướng quan tâm chính của cô là nghiên cứu so sánh văn học, cải biên điện ảnh từ lý thuyết giứo và ký hiệu học. Cô đã tham gia các hoạt động hợp tác nghiên cứu tại Nhật Bản (năm 2017, 2019), Mỹ (2017- 2020), tham gia tổ chức và trình bày báo cáo tại nhiều Hội nghị trong và ngoài nước. Cô cũng là người đồng sáng lập “The Ladder- Không gian học tập vì cộng đồng”, một không gian kết nối, chia sẻ của những người yêu mến trí thức, vơi mong muốn làm cho các tri thức hàn lâm trở nên gần gũi đến với tất cả mọi người, đặc biệt là giới trẻ ở Việt Nam. Những tác phẩm cô đã tham gia dịch như là „Giữa quá khứ và tương lai“ (Hannah Arendt), NXB Tri thức, 2020; „Lịch sử triết học tập 2“ (đồng dịch) (Johannes Hirschberger), NXB Tri thức, 2020; „Yêu sách của Antigone“ (Judith Butler), NXB Phụ nữ Việt Nam, 2021; „Lịch sử vú“ (Marilyn Yalom), NXB Phụ nữ Việt Nam, 2022.
Đặng Thị Thái Hà (*1990)
© privat
hiện đang làm công việc nghiên cứu tại Viện Văn học, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Mối quan tâm chính của cô là các vấn đề về giới, thân thể, và sinh thái cũng như cách chúng được trình hiện trong các tác phẩm văn chương. Cô từng tham dự nhiều hội thảo trong và ngoài nước về căn tính, phê bình sinh thái, văn học đại chúng, etc.)
