Atatürk Orman Çiftliği

Atatürk Orman Çiftliği

1930’lu yılların ilk yarısında, Ernst Egli’nin üstesinden gelmesi gereken çok sayıda proje olmuştur. Atatürk’ün Ankara’daki çiftliğinde bulunan yapılar da bunlar arasında yer almaktadır; söz konusu yapılar takribi 1936-37 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Egli, bu konudaki görevi doğrudan Atatürk’ün kendisinden almıştır. Çiftlik arazisi üzerine bir bira fabrikası, memurlar ve işçiler için konutlar, Atatürk’ün manevi kızı Ülkü için küçük bir ev ve çiftlik müdürü için bir villa inşa edilmiştir.

Egli, bira fabrikasının tasarlanması konusunda Viyana’daki Fermentasyon Endüstrisi Teknik Okulu‘ndan Prof. Kluger‘den danışmanlık almıştır. Bira fabrikasının donanımları, o zamanki Çekoslavakya’nın Skoda firmasından alınmıştır. İşletme açısından en verimli üretim süreçleri en yüksek önceliğe sahip olduğundan, bina, esas olarak fonksiyonel, pragmatik bakış açılarına göre belli bir amaç için yapılan salt ütilitaristik (yararcı) bir bina olarak geliştirilmiştir.

Atatürk’ün genel sekreteri tarafından tahsis edilen yerin Atatürk tarafından kabul edilmemesi nedeniyle, Ülkü için yapılan konut, tamamlandıktan hemen sonra başka bir yere nakledilmek zorunda kalmıştır.

Egli, fabrikanın memurları için standart tipte çeşitli konutlar tasarlamıştır. İşçiler için bir veranda, bir ön ve bir arka mekan ile mutfak ve banyodan oluşan, son derece basit planlara sahip, sundurma çatılı ikiz evler inşa edilmiştir.

Türk hamamı, bir tanesi asıl yıkanma alanını, diğeri ise soyunma kabinlerini barındıran, yassı kubbelerle donatılmış, kare biçimli planlar üzerine kurulu iki yapı bölümüne sahipti. Hamama, her iki yapı bölümü arasında kalan mahal üzerinden ulaşılıyordu.

Oya Atalay Franck

Goethe-Institut, Ankara