Không gian sáng tạo trong thư viện
Học tập thông qua khám phá

Từ 2013 các thư viện ở Đức xây dựng thêm những Không gian sáng tạo, còn gọi là Makerspaces cho khách đến thư viện. Dự án này có trụ được không?

Thư viện thành phố Köln là một thư viện tiên phong. Theo mô hình Không gian sáng tạo ở Mỹ, năm 2013 tại đây Không gian sáng tạo đầu tiên trong một thư viện Đức đã được xây dựng. Một số thư viện khác đã sớm theo gương thư viện này, như tổ hợp Thư viện bang Sachsen – Thư viện trường Đại học Dresden (SLUB) kết nối với trường Đại học Tổng hợp kỹ thuật Dresden. Qua đó các thư viện muốn khơi gợi mối quan tâm đến các chủ đề MINT (toán, tin học, khoa học tự nhiên và kỹ thuật) và khích lệ khách đến thư viện cùng thử nghiệm.
Không gian sáng tạo di động của Thư viện thành phố Köln. | Ảnh: © Marco Dreyer / Thư viện thành phố Köln „Chúng tôi cung cấp máy móc và công nghệ để tìm hiểu và thử nghiệm là những thứ mà người ta thường không có ở nhà“, Hannelore Vogt, giám đốc Thư viện thành phố Köln giải thích dự án của thư viện. Nội dung trọng tâm là khoa học người máy, thực tế ảo, mã hóa, in 3D và các ứng dụng trong âm nhạc như phần mềm và ứng dụng âm nhạc. Ngoài ra trong thư viện còn có máy khâu, máy cắt decal và máy scann ảnh. Người ta có thể vào Không gian sáng tạo này ở Köln bất cứ lúc nào trong giờ thư viện mở cửa. Nền tảng Lynda còn tổ chức những khóa học trên mạng cho hoạt động này. „Mục đích là tăng cường chức năng của thư viện là nơi truyền đạt kiến thức và trao đổi sống động, tạo ra một cộng đồng có thể cầm, nắm và trải nghiệm được kỹ thuật nhờ sự hỗ trợ của chúng tôi. Khám phá, sáng tạo và chia sẻ là khẩu hiệu của chúng tôi“, bà Hannelore Vogt nói.

ĐIỀU KHIỂN SỰ hỗn độn TRONG sáng tạo

Trong khu vực nói tiếng Đức có khoảng 250 Không gian sáng tạo, đa số trong các trường phổ thông và trường đại học, một số trong các công ty. Chỉ một số các thư viện công cộng quyết định xây dựng Không gian sáng tạo của riêng mình. Nhà khoa học thư viện Karsten Schuldt cho biết, nhiều thư viện tuy đã thử nghiệm dự án Không gian sáng tạo, nhưng sau lại quyết định thôi: Chỉ một số ít thư viện thực hiện được ý tưởng xây dựng một cộng đồng tự tổ chức, vì không có đủ các điều kiện không gian và kỹ thuật cho việc đó. „Đương nhiên trong thực tế các cộng đồng chỉ tự hình thành, nều ai đó đứng ra làm các công việc cho mục đích đó. Không gian sáng tạo chỉ trụ được trong các thư viện, khi có nhân sự làm việc chủ yếu với các Không gian sáng tạo này.“
Chủ yếu sinh viên là những người sử dụng Không gian sáng tạo của Thư viện SLUB Dresden, ví dụ như để lập các mô hình 3D cho bài luận cuối học kỳ. | Ảnh: © Fanny Hauser / SLUB Dresden Ở Köln và Dresden có các tiền đề này. Ở Köln các hoạt động được một nhóm có năng lực quản lý và hỗ trợ. Bên cạnh các chương trình cố định, thành viên của nhóm, đa phần là không chuyên trách, còn truyền đạt kiến thức. Ở Dresden, Jonas Tiepmar phụ trách Không gian sáng tạo của SLUB cũng dựa vào công tác quản lý của nhân sự chuyên môn. „Đặc biệt là kinh nghiệm của các Không gian sáng tạo do các hiệp hội tổ chức cho thấy, cộng đồng Không gian sáng tạo có thể phát triển được, nếu người ta lái „Sự hỗn độn trong sáng tạo“ vào những tuyến đường quy củ, ông nói. Cái được của Không gian sáng tạo ở Dresden trước hết là sự kết nối với giảng dạy và nghiên cứu của trường Đại học Tổng hợp kỹ thuật ngay ở Dresden.

"NHU CẦU LÀ RẤT LỚN"

Theo hai vị đại diện của hai thư viện thì các chương trình đã được công chúng đón nhận. Nhất là sinh viên rất hay sử dụng Không gian sáng tạo Dresden, ông Jonas Tiepmar cho biết. Đối với một số sinh viên, Không gian sáng tạo thậm chí còn có trong kế hoạch giảng dạy. Thông qua hợp tác với bộ môn kiến trúc, tại đây sinh viên có thể lập các mô hình 3D cho bài luận cuối học kỳ của mình; sinh viên y khoa có thể làm các đốt sống để tập tiêm vào tủy sống.

Công chúng ở Köln rất đa dạng: Trong các khóa cho người lớn nhiều khi bố mẹ cùng con, ông bà cùng cháu đến học, bà Hannelore Vogt kể: „Sau các khóa học chúng tôi lấy ý kiến nhận xét và cho mọi người đánh giá các chương trình. Qua đó chúng tôi điều chính được chương trình. Chúng tôi nhận thấy sự hưởng ứng to lớn của người dân thành phố Köln và các buổi tập huấn thường kín chỗ. Các khóa học về Không gian sáng tạo cho trẻ em kín chỗ 100% - nhu cầu là rất lớn“.

Vì thế ở Köln và Dresden người ta nhất định muốn giữ các Không gian sáng tạo: „Từ một lĩnh vực nội dung, đến nay Không gian sáng tạo đã trở thành một phòng chiến lược của thư viện SLUB. Chúng tôi sẽ tiếp tục phát triển và mở rộng Không gian sáng tạo“, ông Jonas Tiepmar cho biết. Bà Hannelore Vogt từ Köln kết luận: „Không gian sáng tạo của chúng tôi không chỉ là một không gian. Toàn bộ thư viện đã cùng thay đổi tư duy - trung thành với triết lý học tập thông qua khám phá và thực hành.“