Gesprek | Filmfragment De man die geen hekel had aan Joden | Auteur Chaja Polak in gesprek met Jannetje Koelewijn

Chaja Polak: De man die geen hekel had aan Joden – Een botsing met het verleden © Uitgeverij Atlas Contact (links) | Tessa Posthuma-de Boer (rechts)

do 14–02–2019

20:00 uur

Goethe-Institut Amsterdam

De Jodenvervolging in foto's – Nederland 1940-1945

In maart 2017 publiceert NRC Handelsblad een interview met de schrijfster van het boek Oorlogsouders. Haar vrijwillig tot de Waffen-SS toegetreden vader, Willem van Boetzelaer, wordt door zijn dochter geportretteerd als iemand die de pech had op het verkeerde moment in de verkeerde kringen te verkeren; hij had geen hekel aan Joden. Met groeiende verbazing volgt Chaja Polak de kritiekloze aandacht voor het boek. Pas maanden later zullen publicaties volgen die het manipuleren van de feiten en pertinente onwaarheden aan het licht brengen. Chaja Polak begint zelf ook te schrijven. In zuivere, sobere en beeldende stijl onthult ze een zeer persoonlijke zoektocht.
In april 1944 werden haar ouders op hun onderduikadres gearresteerd en gedeporteerd. Een van de agenten die de bewuste arrestatie verrichtte, zou enkele maanden later de naaste medewerker worden van Willem van Boetzelaer in het naar hem genoemde Commando Van Boetzelaer, een onderdeel van de Sicherheitsdienst.
In De man die geen hekel had aan Joden verweeft Polak verleden en heden tot een messcherpe aanklacht – helaas actueler dan ooit – tegen onwetendheid en onverschilligheid, tegen nivellering en gesjoemel met de feiten van de geschiedenis.

• 'Het boek van Chaja Polak […] is een aansporing tot en een toonbeeld van kritisch denken.'
– Willem Bouwman, Nederlands Dagblad

• 'De man die geen hekel had aan Joden is een indrukwekkende aanklacht tegen vergrijzing en leugens, in prachtige vorm. Ik heb het in één adem uitgelezen.'
– Frits Barend 

• 'Wat een verhaal, wat een boek, wat een land.' ★★★★ 
De Limburger

• 'Door het vertellen van haar ouders' verhaal stelde [Chaja Polak] de 'nivellering' van oorlogsleed in haar boek De man die geen hekel had aan Joden indringend en overtuigend aan de kaak.'
Trouw Letter & Geest

• 'Diepe indruk maakt dit boekje door de persoonlijke verhaallijn: het is het verhaal over Polak zelf en haar ouders. Zij heeft recht van spreken! Dit boekje verdient het door velen gelezen te worden opdat wij niet vergeten.'
– Jacqueline Trommel, Boekenbloggenderwijs

Chaja Polak (1941) is schrijver en beeldend kunstenaar. Haar leven werd in hoge mate bepaald door de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Haar moeder overleefde Auschwitz, haar vader overleefde de kampen niet. Ze doorliep de Rietveld Academie en debuteerde in de literatuur in 1989 met Zomaar een vrijdagmiddag.
Daarna volgden de verhalenbundel De tijd van het zwijgen (1990) en de romans De krijtcirkel (1992), Stenen halzen (1994), Tweede vader (1996), Zomersonate (novelle, 1997), Verloren vrouw (1999) en Over de grens (2002), dat op de shortlist van de Libris Literatuurprijs stond.
Vervolgens schreef Polak de verhalenbundel Liefdesmeer (2003), de roman Salka (2004), de dichtbundel Verslag van een onaanvaarde dood (2007), de novelle Wachten op de schemering (2007) en De verlegen minnaars (2011). 
In 2015 verscheen de zeer lovend onthaalde roman Twintig minuten.
Een aantal van de boeken van Chaja Polak werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en werd vertaald in het Engels, Duits, Deens, Italiaans en Hongaars.

Jannetje Koelewijn (1959) is een Nederlandse journaliste en auteur. Sinds 1997 is zij werkzaam als redacteur bij NRC Handelsblad.

I.s.m. Uitgeverij Atlas Contact, het Joods Cultureel Kwartier, het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) en het Duitsland Instituut Amsterdam.

Terug