Mülteci ve sığınmacılara yönelik kütüphane hizmetleri
Yeni bir ülkede, yabancı bir kültür ve dil ortamında tüm mülteciler büyük zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Almanya'daki kütüphaneler, yeni gelen mültecilerin hayatını kolaylaştırmak için çeşitli hizmetler sunuyor.
Almanya'nın pek çok eyaletinde, "Leipzig'e Varış", "Birisi Yollarda", "Yabancılığı Aşmak", "Almanca Diyalog", "Açık Kollarla" başlığı altında özel hizmetler sunarak mülteci ve sığınmacıların ülkeye alışmasını kolaylaştırmak isteyen kütüphanelerin sayısı giderek artıyor. Bu kütüphaneler genellikle yurttaş inisiyatifleriyle birlikte çalışıyorlar. Kütüphaneler öncelikle materyal danışmanlığı sunsalar da, mültecilerin kütüphanelerde insanlarla karşılaşmalarına, iletişim kurmalarına ve yeni ortamlarını tanımalarına da katkıda bulunuyorlar.
Bilgi ve karşılaşma
Kütüphaneler mültecilere materyal sağlarken, onlarca yıl önce (işçi) göçmenler için oluşturulmuş dermelerden yararlanabiliyorlar. Kütüphanelerin projelere ayrılan bütçe ve bağışlar sayesinde güncelleştirebildikleri çok dilli dermeleri şimdi artık mültecilerin hizmetinde. Bazı kütüphaneler insanlara yaşadıkları adreste doğrudan ulaşmaya çalışıyor: Örneğin, Bremen Şehir Kütüphanesi mülteciler için hazırladığı materyal kutularıyla, Erlangen Şehir Kütüphanesi dil teşvik kutularıyla mültecilere yardımcı oluyor. Duisburg Şehir Kütüphanesi'nde ya da Yukarı Bavyera'daki Grassau'nun "Asylothek", yani "Mültecitek"inde kütüphane çalışanları mülteciler için özel olarak düzenlenen kütüphane tanıtımlarında çok dilli materyaller hakkında bilgi veriyorlar.Kütüphanelerin mültecilere kucak açtığı bu girişimlerin önemli bir ayağı da çocuklar ve gençlere yönelik materyaller. Bu hedef grup, halkla mültecileri buluşturmaya yönelik girişimlerde de en ön sırada: Köln'deki kütüphaneler mülteci çocuklarla okul sonrasında ilgilenecek gönüllüler için rehberlik programları sunuyorlar. Mültecilere kucak açma girişimi çerçevesinde aileler için rehberlik örgütleyen şehir kütüphaneleri de var. Leipzig'deki şehir kütüphanesi "Leipzig'e Varış" başlığı altında, mülteci ve sığınmacılara yol gösterecek rehberlere eğitim veriyor.
Magdeburg Şehir Kütüphanesi'nin "Birisi Yollarda" adlı yaratıcı projesinde mülteci çocuklarına yaşadıklarını anlatma ve memleketlerini tanıtma fırsatı sunuldu. Münih'teki Uluslararası Gençlik Kütüphanesi "Yabancılığı Aşmak" adındaki gençlik atölyesiyle Alman gençlerin ve mülteci ya da sığınmacıların bir araya gelerek yaratıcı bir paylaşımda bulunmalarına olanak sağladı.
Mekân olarak kütüphane
Mülteci ve sığınmacıların geçici olarak kaldıkları yerlerdeki yaşam koşulları, teknik donanımdan ve WLAN'dan mahrum olmaları kütüphanelerin bir mekân olarak kullanılabilmesine özel bir önem katıyor: Herkesin rahatça girip çıkabildiği yerler olan halk kütüphaneleri bürokratik engelleri daha da azaltmaya çalışıyorlar. Kütüphane kimlikleri ücretsiz olarak veriliyor, bunun için kimlik belgeleri de istenmiyor; kütüphanenin salonlarından, internet erişiminden ve dermesinden özgürce faydalanılabiliyor. Örneğin Hamburglular, mülteci ve sığınmacıların kütüphanenin internet hizmetlerinden yararlanabilmelerini sağlayan internet giriş kartları için para bağışında bulunuyorlar.Almanca öğrenmek isteyenler kütüphanelerdeki bilgisayarlardan ve dil kurslarından yararlanabiliyor. Kütüphane dermesinden sözlüklerin de devreye sokulmasıyla, kütüphanenin bireysel ve ortak öğrenme mekânı olarak kullanılmasının temel koşulları yaratılmış oluyor. Dil kursları ve Hamburg Şehir Kütüphaneleri'nin "Almanca Diyalog" gibi girişimleri büyük rağbet görüyor. İnsanlar hoş bir ortamda tanışıp deneyimlerini paylaşabiliyorlar.