ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ «Ο ΠΑΛΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Ο,ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΓΙΑ ΑΥΤΗΝ

Ο ιδρυτής του «Παλμού της Ευρώπης» Daniel Röder, ανάμεσα σε γαλάζια μπαλόνια και σημαίες, σε μία από τις διαδηλώσεις υπέρ της Ευρώπης, στη Φρανκφούρτη.
Ο ιδρυτής του «Παλμού της Ευρώπης» Daniel Röder, ανάμεσα σε γαλάζια μπαλόνια και σημαίες, σε μία από τις διαδηλώσεις υπέρ της Ευρώπης, στη Φρανκφούρτη. | Φωτ. (λεπτομέρεια): © Tim Wegner

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνουν εδώ και μήνες στη Γερμανία για την Ευρώπη, για παράδειγμα στα συλλαλητήρια του «Pulse of Europe». Θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα: Για εμάς, τους πολίτες, η Ευρώπη είναι σημαντική.

Είναι μήνες τώρα που κάθε Κυριακή δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι στη Γερμανία κατεβαίνουν στους δρόμους. Η ιδιαιτερότητα εν προκειμένω είναι ότι διαδηλώνουν όχι κατά αλλά υπέρ μιας ιδέας. Και μάλιστα μιας ιδέας που, σε πρώτη ματιά, μοιάζει αρκετά αφηρημένη, θεσμική και μακρινή: υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Ο κόσμος έρχεται όμως σε αυτές τις συγκεντρώσεις, βρέξει χιονίσει, αφήνει γαλάζια μπαλόνια να ανέβουν στον ουρανό, σχηματίζει ανθρώπινες αλυσίδες και δηλώνει μπροστά στο μικρόφωνο τι αγαπά στην Ευρώπη. Το κίνημα λέγεται «Pulse of Europe», «Παλμός της Ευρώπης». Σε αυτό δεν συμμετέχουν μόνο Γερμανοί, αλλά άνθρωποι σε 120 πόλεις 13 κρατών-μελών της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία του Απριλίου του 2017. Γιατί;

Ο ιδρυτής του κινήματος, Daniel Röder, δικηγόρος από τη Φρανκφούρτη, είχε δύο στόχους όταν, στα τέλη του 2016, κάλεσε τον κόσμο στην πρώτη διαδήλωση. Αφενός ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν σοκαριστεί από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως Αμερικανού Προέδρου ‒ κι ενώ η εμπειρία του Brexit ήταν ακόμη νωπή γι’ αυτούς. Η ιδέα τού να διαδηλώσουν υπέρ της Ευρώπης είχε σκοπό να δώσει στους ίδιους και σε άλλους κουράγιο αλλά και να ενισχύσει την αίσθηση ότι δεν είναι μόνοι. Αφετέρου, ο Röder ήθελε να στείλει το εξής μήνυμα στους Γερμανούς και Ευρωπαίους πολιτικούς: Για εμάς τους πολίτες η Ευρώπη είναι σημαντική. Μη σταματάτε να αγωνίζεστε γι’ αυτήν, κι εμείς θα είμαστε στο πλευρό σας!

απο τους 200 ΣΤΟΥΣ 40.000 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ

Ως τότε, ο Röder, που είναι γύρω στα 35, δεν είχε ξαναπάρει μέρος σε διαδήλωση και ούτε ανήκει σε κάποιο κόμμα. Τώρα όμως ήθελε να ομολογήσει ανοιχτά την πίστη του στην Ευρώπη. Το ίδιο νιώθουν πολλοί από αυτούς που παίρνουν μέρος στα συλλαλητήρια του «Παλμού της Ευρώπης». Ειδικά οι νεότεροι. Στην ερώτηση αν ήταν και πρωτύτερα πολιτικοποιημένοι παίρνει κανείς απαντήσεις όπως: «Όχι, αλλά τώρα, για πρώτη φορά στη ζωή μου, φοβάμαι ότι θα γίνει πόλεμος στην Ευρώπη». Ή: «Όχι, ως τώρα ήταν για μένα αυτονόητο ότι υπάρχει η ΕΕ, πράγμα που άλλαξε πλέον». Ή: «Όχι, αλλά φοβάμαι ότι η Ευρώπη θα διαλυθεί και θέλω να κάνω κάτι γι’ αυτό».

Ο «Παλμός της Ευρώπης» αύξησε τους οπαδούς του μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ενώ στην πρώτη διαδήλωση πήραν μέρος μόνο 200 άτομα, τώρα είναι κάθε εβδομάδα γύρω στα 40.000. Πολλοί από τους συμμετέχοντες τονίζουν το γεγονός ότι το κίνημα ξεκίνησε από τους ίδιους τους πολίτες και δεν προέρχεται από κανένα κόμμα ή αρχή. Χάρη στο γεγονός αυτό τούς ήταν πιο εύκολο να συμμετάσχουν. Εκείνο που τους αρέσει επίσης είναι το χαλαρό πλαίσιο του κινήματος. Αν θες να πας στην εβδομαδιαία διαδήλωση, πηγαίνεις. Αν δεν έχεις χρόνο, απλώς δεν πηγαίνεις. Στα κοινωνικά δίκτυα, μπορεί καθένας να δει τι έχασε, στο hashtag #pulseofeurope. Κι ύστερα, καθένας ξέρει ότι δεν χρειάζεται να επιλύσει στο δρόμο τα προβλήματα που υπάρχουν στην Ευρώπη. Μπορεί κατ’ αρχάς να δείξει την υποστήριξή του στην ενωμένη Ευρώπη.

ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΛΑ της ΕΥΡΩΠΗΣ

Την ανάγκη να δείξουν την υποστήριξή τους προς την Ευρώπη έχουν νεαροί άνθρωποι και σε άλλες χώρες. Τον Μάρτιο του 2017, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους του Λονδίνου για να αποτρέψουν το Brexit. Η κίνηση «European Movement United Kingdom» [Ευρωπαϊκό Κίνημα Ηνωμένου Βασιλείου] δεν έχει εγκαταλείψει ακόμη τον αγώνα. Επίσης, στη Γαλλία η φιλοευρωπαϊκή εκστρατεία «The European Moment» [Η Ευρωπαϊκή Στιγμή], στην οποία συμμετέχουν μεταξύ άλλων η «Junge Europäische Bewegung» [Ευρωπαϊκό Κίνημα Νέων] και το «Stand Up for Europe» [Υπερασπίσου την Ευρώπη], κάλεσε τον κόσμο σε ειδικές προεκλογικές διαδηλώσεις. Τους συμμετέχοντες στην εκστρατεία ενώνει η επιθυμία να ζήσουν σε μια Ευρώπη οι τύχες της οποίας δεν θα ορίζονται από εθνικιστές.

Ο ιδρυτής του «Παλμού της Ευρώπης», Daniel Röder, ομολογεί ότι έχει εκπλαγεί από την επιτυχία της ιδέας του. Ναι μεν ήλπιζε εξαρχής να βρει ανταπόκριση από την ως τότε «σιωπηλή μειοψηφία», αλλά το πόσοι βγήκαν τελικά μαζί του στους δρόμους δεν παύει να τον εκπλήσσει. Τον χαροποιεί το γεγονός ότι τόσο πολλοί άνθρωποι του λένε το τι σημαίνουν γι’ αυτούς οι διαδηλώσεις του κινήματος: κυρίως το να ανήκουν σε μια μεγάλη κοινότητα που, παρά τις δυσκολίες, βλέπει προπαντός τα οφέλη της ενωμένης Ευρώπης. Όπως και το ότι αυτό εκφράζεται δημοσίως, την ώρα που τα εθνικιστικά κινήματα χάνουν τη βαρύτητά τους.

Ο Röder ήθελε από την αρχή οι διαδηλώσεις του να κρατήσουν τουλάχιστον ως τον δεύτερο εκλογικό γύρο στη Γαλλία. Και μετά; Οι φιλοευρωπαϊστές δεν θέλουν να περιέλθουν ξανά στην αφάνεια. Από τις 7 Μαΐου του 2017, ο «Παλμός της Ευρώπης» εγκαινιάζει έναν καινούργιο ρυθμό: Οι διαδηλώσεις δεν θα γίνονται πια εβδομαδιαία, αλλά κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα. Κι αυτό γιατί, ακόμη και αν δεν επίκεινται εκλογές, θα υπάρχουν πάντα λόγοι να υποστηρίξουν την Ευρώπη.
 
  • Christian Wilhelm, 37 ετών, Βερολίνο Φωτ: © Friederike Haupt

    Christian Wilhelm, 37 ετών, Βερολίνο

    «Στις διαδηλώσεις του “Παλμού της Ευρώπης” θέλω να δείξω ότι είμαι υπέρ της Ευρώπης, όπως και στην καθημερινότητά μου. Γι’ αυτό και αγόρασα στο Κρόιτσμπεργκ το μπλουζάκι με το σήμα της Ευρώπης. Το βρίσκω ωραίο που η Γερμανία ανήκει στην Ευρώπη. Μαζί είμαστε πολύ πιο δυνατοί απ’ ό,τι ο καθένας μόνος. Η Ευρώπη είναι μέρος της ταυτότητάς μου, αυτό το συνειδητοποίησα ήδη από τον καιρό που έκανα εναλλακτική θητεία στην Ουγγαρία. Την ελληνική κρίση τη βίωσα σε συναισθηματικό επίπεδο. Και τώρα με απασχολούν πολύ το Brexit και οι εκλογές στη Γαλλία».

  • Johann von Alversleben, 16 ετών, Βερολίνο Φωτ: © Friederike Haupt

    Johann von Alversleben, 16 ετών, Βερολίνο

    «Πηγαίνω Α΄ Λυκείου και μόλις κάναμε στο μάθημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως η ΕΕ με ενδιαφέρει και στην προσωπική μου ζωή. Κάθε χρόνο πηγαίνω με την οικογένειά μου διακοπές σε μια άλλη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη, για να γνωρίσουμε καλύτερα την Ευρώπη. Πριν λίγο καιρό ήμασταν στο Λονδίνο. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό στη δεδομένη στιγμή: να ξεκαθαρίσει κανείς τη θέση του υπέρ της Ευρώπης και εναντίον των εθνικιστών. Δεν πρέπει να αποφασίσουν αυτοί το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα για την Ευρώπη. Για τη Γερμανία, δε, είναι πολύ σημαντικό να παραμείνει στην ΕΕ».

  • Johanna von Hellfeld (αριστερά) και Mia Schneemelcher, 25 ετών και οι δύο, Βόννη Φωτ: © Friederike Haupt

    Johanna von Hellfeld (αριστερά) και Mia Schneemelcher, 25 ετών και οι δύο, Βόννη

    «Για μας Ευρώπη σημαίνει απεριόριστη ελευθερία να ταξιδεύεις. Μας είναι αδιανόητο να βρεθούμε μπροστά σε κλειστά σύνορα. Αφού δώσαμε τις απολυτήριες εξετάσεις του λυκείου, πήγαμε μαζί στην Ισπανία όπου βρεθήκαμε να ταξιδεύουμε με μια παρέα φοιτητών του Erasmus. Τώρα πολλοί φίλοι μας ανησυχούν για την Ευρώπη. Γι’ αυτό και πρέπει να δείξει κανείς αυτό που υποστηρίζει. Κι εμείς προτιμάμε τον παλιό παραδοσιακό τρόπο της διαδήλωσης στους δρόμους, παρά να κάνουμε πολιτικές δηλώσεις στο Διαδίκτυο».