BiblioGreen
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ
Τα 10 παραρτήματα του Goethe-Institut στην Αρμενία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τη Γεωργία, την Ελλάδα, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Σλοβακία, την Τουρκία και την Ουκρανία προσκαλούν ειδικούς και βιβλιοθήκες να συμμετάσχουν σε ένα εγχείρημα με θέμα τις βιώσιμες και πράσινες βιβλιοθήκες.
Το πρόγραμμα φιλοξενίας των βιβλιοθηκών προσφέρει τον χώρο για δημιουργικές ιδέες, προάγει τις βιώσιμες δράσεις και ενισχύει τις βιβλιοθήκες ως ζωντανούς τόπους της αλλαγής. Στόχος είναι η προώθηση της έννοιας της οικολογικής ευθύνης και η εδραίωση των βιβλιοθηκών ως κέντρων αριστείας αναφορικά με τη βιωσιμότητα.
Στόχος του προγράμματος φιλοξενίας: Τι θέλουμε να πετύχουμε μαζί
Το πρόγραμμα φιλοξενίας των βιβλιοθηκών προσφέρει τον χώρο για δημιουργικές ιδέες, προάγει τις βιώσιμες δράσεις και ενισχύει τις βιβλιοθήκες ως ζωντανούς τόπους της αλλαγής. Στόχος είναι η προώθηση της έννοιας της οικολογικής ευθύνης και η εδραίωση των βιβλιοθηκών ως κέντρων αριστείας αναφορικά με τη βιωσιμότητα.
Διαμορφώνοντας το μέλλον: Οι βιβλιοθήκες ως βιώσιμοι χώροι της γνώσης
- Eνίσχυση των βιβλιοθηκών ως κέντρων αριστείας για τη βιωσιμότητα: ανάπτυξη και εφαρμογή διαφόρων μορφών εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης για θέματα όπως η ανακύκλωση, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η κυκλική οικονομία.
- Οι βιβλιοθήκες ως χώροι δικτύωσης: προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών μεταξύ βιβλιοθηκών, ειδικών, δημοσιογράφων, ακτιβιστών/-στριών από τα πεδία του περιβάλλοντος και της βιωσιμότητας.
- Οι βιβλιοθήκες ως καταλύτες κοινωνικής αλλαγής: η παγίωση της βιωσιμότητας ως σταθερού στοιχείου της λειτουργίας των βιβλιοθηκών.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Το εγχείρημα αρχίζει το φθινόπωρο του 2025 με μια διαδικτυακή εισαγωγική εκδήλωση και τις πρώτες δραστηριότητες δικτύωσης. Θα ακολουθήσουν μια σειρά από διαδικτυακές συναντήσεις για την ανταλλαγή γνώσεων και απόψεων για το θέμα καθώς και σύντομα διαστήματα φιλοξενίας σε 10 βιβλιοθήκες. Το εγχείρημα θα ολοκληρωθεί με τη συνάντηση όσων συμμετείχαν σε αυτό στη Βαρσοβία.
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥΣ
Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, εργάστηκε στο Αναπτυξιακό Κέντρο AMI όπου δίδασκε την αρμενική γλώσσα. Στον τομέα των βιβλιοθηκών απασχολείται από το 2018: έως το 2020 στο Τμήμα Παιδικής Λογοτεχνίας, από το 2020 έως το 2022 διηύθυνε το Τμήμα της Τέχνης στη βιβλιοθήκη, από το 2022 έως το 2023 εργάστηκε στην Επιτροπή Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος ως βοηθός του προέδρου της επιτροπής, και, τέλος, από το 2023 διευθύνει το Τμήμα Παιδικής Λογοτεχνίας της Κεντρικής Βιβλιοθήκης. Παράλληλα, είναι συγγραφέας και έχει εκδώσει τρία βιβλία. Γράφει διηγήματα και παραμύθια. Έχει τιμηθεί με το πρώτο βραβείο σε δύο διαγωνισμούς παιδικού βιβλίου.
Είναι διευθύντρια της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου του Σαράγεβο και υπεύθυνη της βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής. Δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη βιώσιμων και καινοτόμων πρακτικών σε πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες και ασχολείται ενεργά με την εφαρμογή ιδεών που σχετίζονται με τις πράσινες βιβλιοθήκες. Συμμετείχε στο πρόγραμμα «Common Waste – Common Libraries» του Goethe-Institut, το οποίο αφορούσε τις οικολογικές προοπτικές στη λειτουργία των βιβλιοθηκών.
Στις τρέχουσες δραστηριότητές της ανήκουν η υποστήριξη εκδοτικών μοντέλων open access που δεν θα συνοδεύονται από έντυπη μορφή αλλά και η προώθηση ψηφιακών και περιβαλλοντικά βιώσιμων προσεγγίσεων στη βιβλιοθηκονομία.
Έχει διευθύνει προγράμματα βιβλιοθηκονομίας στο Πανεπιστήμιο Akaki Tsereteli, καθώς και στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Τυφλίδας (Ivane Javakhishvili) στα οποία και έχει διδάξει. Αυτή τη στιγμή εκπονεί το διδακτορικό του στη Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Akaki Tsereteli, με κύριο αντικείμενο έρευνας τις αρχαίες ελληνικές και ρωμαϊκές βιβλιοθήκες. Συμμετέχει τακτικά σε διεθνή σεμινάρια, συνέδρια και εκδόσεις.
Από το 2021 εργάζεται στην Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη της Σούδας στον Δήμο Χανίων, όπου δραστηριοποιείται κυρίως σε εγχειρήματα που αφορούν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την οικολογική ευαισθητοποίηση, σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, έχοντας ως αντικείμενο τη σύλληψη και την πραγματοποίηση παιδαγωγικών προγραμμάτων και δημιουργικών δραστηριοτήτων για παιδιά. Στις ιδιαίτερες δεξιότητές της ανήκουν ο σχεδιασμός καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, η ανάπτυξη της συλλογής της βιβλιοθήκης, η καταλογογράφηση, η επικοινωνία, η εξυπηρέτηση χρηστών καθώς και η δημιουργία θετικών και εποικοδομητικών εμπειριών για τους επισκέπτες και τις επισκέπτριες της βιβλιοθήκης. Το 2024 παρακολούθησε το πιστοποιημένο πρόγραμμα επιμόρφωσης «Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δράσεων στον Τομέα του Πολιτισμού» και συμμετείχε με επιτυχία στις εξετάσεις αξιολόγησης γνώσεων και ικανοτήτων.
παρακολουθεί προγράμματα επιμόρφωσης. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνει ένα σεμινάριο της Google με θέμα την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Εκτός της βιβλιοθήκης, αντλεί χαρά από την πεζοπορία στα βουνά της Πολωνίας, τα ταξίδια και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις – κυρίως τα όσα ανακαλύπτει στο θέατρο. Αυτές οι εμπειρίες αντικατοπτρίζονται συχνά στη δουλειά της ως βιβλιοθηκονόμου και στα εργαστήρια με παιδιά.
Τα διαθεματικά της εργαστήρια –όπως το «Furnica Workshop»– συνδέουν τη λογοτεχνία, την ιστορία και τις φυσικές επιστήμες, παρακινώντας του νεαρούς μαθητές να συλλογιστούν γύρω από την έννοια της συνεργασίας, την αφήγηση και τον φυσικό κόσμο. Αυτές οι δραστηριότητες προσφέρουν χώρους επικοινωνίας και συνύπαρξης με τη φύση, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται μεταφορές και παιγνιώδεις διάλογοι που εξάπτουν την περιέργεια.
Η Ana-Maria έχει αναπτύξει ισχυρά δίκτυα επικοινωνίας ανάμεσα σε ιδρύματα, παιδαγωγούς και την κοινωνία των πολιτών, ενώ υποστηρίζει έμπρακτα και ενεργά την εδραίωση των βιβλιοθηκών και των χώρων πολιτισμού ως κέντρων καινοτομίας, οικολογικής συνείδησης και κοινωνικής δράσης. Μιλά άπταιστα αγγλικά και διαθέτει πλούσια εμπειρία στο mentoring. Στο Πρόγραμμα Φιλοξενίας για Βιώσιμες Βιβλιοθήκες θα συμμετάσχει προσφέροντας τις ειδικές της γνώσεις στον δημιουργικό σχεδιασμό προγραμμάτων και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
Συντονίζει το πρόγραμμα «Wasser für selbstverständlich gehalten» [«Θεωρώντας το νερό ως αυτονόητο»], στο πλαίσιο του Europe Challenge 2024 και ήταν συνιδρύτρια της πλατφόρμας ECO-ZONE για την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε βιβλιοθήκες. Το έργο της έχει λάβει διεθνή αναγνώριση, μεταξύ άλλων μέσω της πρωτοβουλίας IFLA ENSULIB. Η Marija δραστηριοποιείται ως σύμβουλος σε εκδηλώσεις για ειδικούς και συνεργάζεται με ευρωπαϊκά πολιτιστικά ιδρύματα. Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Βιβλιοθηκών Σερβίας και υποστηρίζει ενεργά τον ρόλο των βιβλιοθηκών ως χώρων διαλόγου, βιωσιμότητας και καινοτομίας.
Χάρη στην εκπαίδευσή της στον τομέα της τέχνης και του ντιζάιν, την ενθουσιάζει η διεπιστημονική συνεργασία και η δημιουργία κάθε μελετημένου περιβάλλοντος –φυσικού, ψυχικού-πνευματικού και εικονικού–, το οποίο προωθεί τη μάθηση και την ευεξία.
Μια ιδιαίτερα σημαντική πτυχή της δραστηριότητάς του είναι η βιώσιμη ανάπτυξη των βιβλιοθηκών: ο Ali Fuat Kartal προωθεί καινοτόμες ιδέες, που εστιάζουν στην οικολογική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα, και στηρίζει ενεργά τις βιβλιοθήκες ως στραμμένους στο μέλλον, ανοικτούς χώρους της γνώσης και της συνάντησης.
Επίσης, υποστηρίζει πολυάριθμες πρωτοβουλίες ίδρυσης και εξέλιξης βιβλιοθηκών της Τουρκίας, συνεισφέροντας έτσι στην ενίσχυση του θεσμού των βιβλιοθηκών στη χώρα.
Συντονίζει τις διεθνείς δραστηριότητες της βιβλιοθήκης: το Κέντρο Πληροφόρησης και Πόρων Window on America (με την υποστήριξη της Αμερικανικής Πρεσβείας), το Γερμανικό Αναγνωστήριο (σε συνεργασία με το Goethe-Institut), το Αναγνωστήριο Γαλλικής Λογοτεχνίας, καθώς και τη συνεργασία με προξενεία και διεθνείς οργανώσεις. Η Dyba εκπροσωπεί ενεργά την ONNB σε διεθνή συνέδρια και διαδικτυακά fora όπως το Occupy Library Innovators Hub ή το One World, One Library Network.
Οργανώνει τις εργασίες αναγνωστικών λεσχών (π.χ., Literature Discussion Club, Λέσχη Κινηματογράφου, Λέσχη Ρητορικής), ενημερώνει χρήστες και χρήστριες για τις δυνατότητες σπουδών στις ΗΠΑ και διεξάγει βιβλιογραφικές έρευνες σε διεθνείς τράπεζες δεδομένων. Επιπλέον, μεταφράζει και συντάσσει επιστημονικά έντυπα της βιβλιοθήκης.
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ/-ΟΥΣΕΣ ΕΙΔΙΚΟΙ
Έχει διευθύνει πολλά επιδοτούμενα προγράμματα για την οικολογική συνείδηση και το κοινό καλό. Η Aleksanyan είναι επίσης συνιδρύτρια πολλών εκπαιδευτικών και μη κερδοσκοπικών πρωτοβουλιών, μεταξύ των οποίων η μη κυβερνητική οργάνωση Totik Social-Cultural Development, και εργάζεται με ποικίλες ομάδες στόχου κάθε ηλικίας και υπoβάθρου – από παιδιά σχολικής ηλικίας μέχρι ενήλικες.
Αυτή τη στιγμή, εκπονεί τη διατριβή της στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Γιερεβάν με θεματικό πεδίο τη θεωρία και την ιστορία της παιδείας. Κύριο ενδιαφέρον της αποτελεί η ανάπτυξη συμπεριληπτικών, δημιουργικών και προσανατολισμένων στη μαθησιακή πρόκληση δράσεων, οι οποίες συνάδουν με τους στόχους της οικολογικής βιωσιμότητας και της κοινωνικής ανάπτυξης.
Έχει διατελέσει μεταξύ άλλων πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Τμήματος Πληροφόρησης και Βιβλιοθήκης του Goethe-Institut, αλλά και μέλος διαφόρων επιτροπών
(Public Libraries Standing και Metropolitan Libraries) της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ενώσεων Βιβλιοθηκονόμων και Ιδρυμάτων (IFLA) καθώς και σύμβουλος στρατηγικής στο Ίδρυμα Bill & Melinda Gates στον τομέα Global Libraries. Εδώ και πολλά χρόνια διδάσκει επί του θέματος της διαχείρισης αλλαγής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Δραστηριοποιείται παγκοσμίως –σε περισσότερες από 30 χώρες– ως σύμβουλος για την ανάπτυξη βιβλιοθηκών και τον μετασχηματισμό των υπηρεσιών και των χώρων, για το μάρκετινγκ βιβλιοθηκών, τη βιωσιμότητα, τη διαχείριση της καινοτομίας και την ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αποφάσισε να κάνει ένα νέο επαγγελματικό ξεκίνημα και άρχισε να ασχολείται με θέματα περιβάλλοντος. Το 2024 ολοκλήρωσε ένα σεμινάριο με θέμα τη διαχείριση αποβλήτων, την υποβάθμιση της βιόσφαιρας και την οικολογική βιωσιμότητα. Την ίδια χρονιά, ξεκίνησε το οικολογικό της ιστολόγιο και το 2025 συντόνισε και παρουσίασε τα 16 επεισόδια του «Ecofriendly Podcast» στο YouTube.
Η προσέγγισή της συνδυάζει τη δημιουργικότητα, το «nudging» (ήπια ώθηση) και τις συμμετοχικές μεθόδους, και έχει στόχο να κάνει την κυκλική οικονομία προσιτή και ελκυστική για τις κοινότητες. Ως αναγνωρισμένη εκπρόσωπος της κυκλικής μόδας στην Πολωνία φέρνει σε επαφή και δημιουργεί συμμαχίες ανάμεσα σε παράγοντες και φορείς της κοινωνίας των πολιτών και του πολιτισμού, δίνοντας τη δυνατότητα στους ανθρώπους να χρησιμοποιήσουν τη μόδα ως κινητήριο μοχλό αλλαγής και ανθεκτικότητας
Αυτή τη στιγμή εργάζεται ως πολιτικός αναλυτής για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες, ως σύμβουλος του London Interdisciplinary School (LIS) στην ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών MBA και είναι λέκτορας στο University College London (UCL), όπου συμμετέχει στο Θερινό Σχολείο. Είναι επίσης ιδρυτής και διευθυντής του Εργαστηρίου ICENS (Interdisciplinary Climate Economics for Nature and Society), μιας κοινωφελούς οργάνωσης που προάγει την ποικιλομορφία των οικονομικών προσεγγίσεων στην εκπαίδευση, την έρευνα και την πράξη, ενώ παράλληλα ενισχύει τον διάλογο ανάμεσα στις οικονομικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Ο Şerban κατάγεται από τη Ρουμανία και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου από το University of Sussex και διδακτορικού τίτλου από το University of Manchester, αμφότερα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με τη φωτογραφία στον αστικό χώρο και την ανακάλυψη νέων τόπων και πολιτισμών.
Είναι επίσης συνιδρύτρια και ακτιβίστρια της οργάνωσης πολιτών Zeleni talas («Πράσινο Κύμα»), μιας οργάνωσης αφοσιωμένης στην προστασία και τη διατήρηση του περιβάλλοντος με ιδιαίτερη εστίαση στο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο Τσάτσακ, τη γενέτειρά της. Παράλληλα είναι συνιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια της εταιρείας Fragment Inc., που ασχολείται με την έρευνα νέων υλικών και την κατασκευή πάνελ από ανακυκλωμένο γυαλί.
Μαζί με την ομάδα της εισάγει την κομποστοποίηση σε ουκρανικές κοινότητες και συμμετέχει στη συγγραφή και έκδοση εγχειριδίων με θέμα την κυκλική προσέγγιση στη διαχείριση αποβλήτων. Επίσης, υλοποίησε ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την κυκλική κατεδάφιση ενός κατεστραμμένου κτιρίου και την ανοικοδόμησή του στο χωριό Ruska Lozova (περιφέρεια Χάρκοβο). Επί σειρά ετών συντόνιζε τη δράση «Let’s do it, Ukraine!» στην περιφέρεια Χάρκοβο.
Για 11 χρόνια ήταν σεναριογράφος και παρουσιάστρια της τηλεοπτικής εκπομπής «Fabrika idej» («Εργοστάσιο Ιδεών») που είχε ως θέμα καινοτόμες λύσεις σε διάφορους τομείς στην Ουκρανία, ειδικότερα στα πεδία της οικολογίας και της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ήταν η νικήτρια του διαγωνισμού «Zemlia zhenkin 2019» («Χώρα των γυναικών 2019») του Ιδρύματος Yves Rocher στον οποίο συμμετείχε με την ιδέα της για έναν οικολογικό κόμβο ως χώρο Zero Waste.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Νικολέττα Σταθοπούλου, Διευθύντρια Τομέα Πληροφόρησης & Bιβλιοθήκης
nikoletta.stathopoulou@goethe.de