Στον άνθρωπο πρέπει να είναι όλα υπέροχα
Βερολίνο: Εκδόσεις Suhrkamp, 2021, 384 σελίδες.
Τον αμετάδοτο χαρακτήρα της εμπειρίας, ιστορικής ή προσωπικής, θεματοποιεί η –γεννημένη το 1985 στο Βόλκογκραντ της πρώην Σοβιετικής Ένωσης– Σάσα Μαριάννα Ζάλτσμαν στο καινούργιο, δεύτερό της μυθιστόρημα, Στον άνθρωπο πρέπει να είναι όλα υπέροχα, που κυκλοφόρησε το περασμένο φθινόπωρο, τέσσερα χρόνια μετά το ιδιαίτερα επιτυχημένο μυθιστορηματικό ντεμπούτο της συγγραφέως, Εκτός εαυτού, το οποίο βρέθηκε στη βραχεία λίστα του Γερμανικού Βραβείου Βιβλίου και έχει μεταφραστεί έως τώρα σε δεκαέξι γλώσσες, ανάμεσά τους και στα ελληνικά (εκδ. Πατάκη, 2021, μτφρ. Γιώτα Λαγουδάκου). Όπως και στο Εκτός εαυτού, έτσι και στο εν λόγω μυθιστόρημα η Ζάλτσμαν αντλεί το υλικό της αφενός από την πλούσια δεξαμενή των σοβιετικών και μετασοβιετικών χρόνων και αφετέρου από ένα παρόν που αντιστέκεται στα προδιαγεγραμμένα, παραδεδομένα σχήματα του παρελθόντος και επιβάλλει τη ρευστή, ορμητική, ακατάτακτη φύση του.
Οι ιστορίες τεσσάρων γυναικών βρίσκονται στο κέντρο της πλοκής του μυθιστορήματος και τέμνονται μεταξύ τους, διανύοντας ένα διάστημα τεσσέρων δεκαετιών, από τη δεκαετία του ’70 ως το 2015: Πρόκειται για τη Λένα και την κόρη της Έντι, καθώς και για τη Τατιάνα και την κόρη της Νίνα. Οι μητέρες έζησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και μετανάστευσαν στη Γερμανία, όπου βυθίζονται στη μιζέρια μιας πενιχρής ύπαρξης, συσπειρωνόμενες εντός των ορίων της εθνικής τους κοινότητας, ενώ οι κόρες πασχίζουν να αυτοπροσδιοριστούν, θέτοντας σε αμφισβήτηση την ίδια την έννοια της καταγωγής και αντιμαχόμενες τη φετιχοποίηση του παρελθόντος εκ μέρους των γονιών τους και των λοιπών συγγενών τους. Μια σύγκρουση μεταξύ των γενεών σκηνοθετεί η Ζάλτσμαν, υπερβαίνοντας το δίπολο νοσταλγία-αντινοσταλγία, καθώς αναδεικνύει με νηφαλιότητα, διεισδυτικότητα και ενσυναίσθηση όλες τις οπτικές, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά την πολυπρισματικότητα του αφηγηματικού της βλέμματος. Η ρέουσα, καλπάζουσα αφήγηση, η τιθάσευση ενός υλικού ανομοιογενούς, που εκτείνεται σε διαφορετικά χωροχρονικά περιβάλλοντα, η οξύτητα της παρατήρησης και οι ζωντανοί, μεστοί διάλογοι (οφειλή στη μακρά εμπειρία της Ζάλτσμαν ως θεατρικής συγγραφέως) συγκαταλέγονται επιπλέον στις αρετές του παρόντος μυθιστορήματος.
Im Menschen muss alles herrlich sein. Buch von Sasha Marianna Salzmann (Suhrkamp Verlag)
Η Σάσα Μαριάννα Ζάλτσμαν στον κατάλογο της βιβλιοθήκης του Goethe-Institut Athen.
Της Μαρίνας Αγαθαγγελίδου
Η Μαρίνα Αγαθαγγελίδου γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα και ζει στο Βερολίνο. Σπούδασε θεατρολογία και λογοτεχνική μετάφραση στην Αθήνα και στη συνέχεια έκανε διδακτορικό στο Ινστιτούτο Θεατρολογίας του Freie Universität Berlin. Από το 2006 εργάζεται ως μεταφράστρια.