لە دێهات یان شارە بچووکەکاندا بژاردەی کات بەسەربردن ئەوەندە زۆر نییە. بەڵام لە بری ئەوە ژیان ئارام ترو بێدەنگ ترە. سروشت زیاترە و فەزای زیاتری هەیە. ئەوەندە ژاوەژاو و پیس نییە. زۆرجار شوقە و خانووەکان باخچەیان هەیە. تێچووی خانووبەرە لەوێ کەمترە.

بەرێزتان دەتوانن زانیاری دەربارەی بژاردەکانی کات بەسەربردن و خۆشی لە ماڵپەڕی شارەکەتان /شوێنەکەتان بدۆزنەوە.

بەرێزتان ئارەزووتان لە کەلتورە؟ زۆربەی شارەکان مۆزەخانە، پێشانگا، سینەما، شانۆ و کۆنسێرت وە بۆنەکانی دیکەیان هەیە. زۆرێک لە سینەماکان فیلمە نێودەوڵەتییەکان بە شێوەی ڕەسەن (OV) پیشان دەدەن، هەروەها زۆرجار بە ژێرنووس. زۆربەی شارەکان و شوێنەکان ساڵنامەی بۆنەیان هەیە لە ئینتەرنێدا. بەرێزتان دەتوانن لە ڕێگەی ئۆنلاین سەریان بکەن، بۆ ئەوەی بزانن چی هەیە.

لە کتێبخانەکان یان کتێبخانە گشتییەکان بەرێزتان دەتوانن بێبەرامبەر یان بە پارەیەکی کەم کتێب بخوێننەوە، گوێ لە مۆسیقا بگرن و سەیری فیلم بکەن. بەڕێزتان دەبێت لە کتێبخانەی شارەکەتان ناوی خۆتان تۆمار بکەن. زۆرجار بەرێزتان پێویستان بە بەڵگەنای تۆمارکردنەکان دەبێت بۆ ئەمە. بەڕێزتان هەروەها دەتوانن کتێب و فیلم و سی دی بە قەرز وەربگرین: بەڕێزتان دەیانبەیتەوە ماڵەوە و دواتر دەیانگەڕێنیتەوە.

بەرێزتان حەزتان لە دەرەوەیە؟ مرۆ دەتوانیت لە سروشتدا بە باشی ئارام بیتەوە. لە هەموو شارێکدا پارک هەیە. بەرێزتان دەتوانن لەوێ پیاسە بکەن، یاری بکەن یان سەیران بکەن. لە هاویندا بەردەوام خەڵکی زۆری لێە. خەڵک لەوێ وەرزش دەکەن. بۆ نموونە بەرێزتان دەتوانن لەوێ وەزشی ڕاکردن بکەن، یاری تۆپی پێ یان تێنسی سەر مێز بکەن، یان ڕاهێنانی لەشجوانی بکەن. نزیکەی هەموو پارکەکان بەخۆڕایین.

گۆڕەپانی یاری بۆ منداڵان زۆرن. لە باخچەی ڕووەکیەکاندا " botanischen Gärten" ئەوان دەتوانن ڕووەکی تایبەت ببینن. لە باخچەی ئاژەڵان دەتوانن سەردانی ئاژەڵانی سەرتاسەری جیهان بکەن. باخچە ڕووەکیەکان و باخچەی ئاژەڵان بەزۆری تێچوویان هەیە. هەروەها لە زۆر ناوچەدا دەریاچە و دارستان و شاخ هەیە. لەوانەتە بەرێزتان تەنانەت لە نزیک دەریاش بژین. ئەگەر بەرێزتان لە شاردا بژین، دەتوانن گەشتی ناو سروشت بکەن. بۆ نموونە لە هاویندا بەرێزتان دەتوانن بچنە دەریاچەیەک و لەوێ مەلە بکەیت.

لە سەرەتاوە لەوانەیە کۆمەڵەیەک، کە خەڵکی وڵاتەکەی بەرێزتانن هاوکاریتان بکەن. بەرێزتان دەتوانن ئەم کەسانە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بدۆزنەوە، بۆ نموونە. لەوێ چەندین گروپ هەیە بۆ خولیا و ئارەزووی هاوبەش. هەروەها ڕێکخراوی تایبەت بە کۆچبەران هەیە. بەرێزتان پرسیار لە ناوەندەکانی ڕاوێژکاری بکەن. زۆرێک لە شارەکان کۆبوونەوە یان بۆنە نێودەوڵەتیەکانیان هەیە. بەرێزتان لەوێ دەتوانن بیرۆکە لەگەڵ کەسانی چەندین وڵاتانی جیاواز ئاڵوگۆڕ بکەن.

بەرێزتان منداڵتان هەیە؟ کەواتە بەرێزتان زۆرجار دایک و باوکی تر دەناسن، بۆ نموونە لە باخچەی ساوایان یان قوتابخانە. لە ڕێگەی منداڵەکانەوە بەردەوام بابەتێکی هاوبەشتان هەیە. بەرێزتان سڵاو لە دراوسێکانتان بکەن. هەندێک جار بازاری کۆنەی نێوان دراوسێکان هەیە، یان ئاهەنگی شەقام یان کۆبوونەوەی دراوسێکانی گەڕەک هەیە.

لە شوێن کارەکەی بەرێزتان بە دڵنیاییەوە هاوپیشەی ڕووخۆش هەن. بەرێزتان دەتوانن لە کاتی پشووەکانی نیوەڕۆدا قسە لەگەڵ یەکتر بکەن یان دوای کارکردن کۆببنەوە و لە شوێنێک یەکتر ببینن، بۆ نموونە بۆ پیاسەکردن یان خواردنەوەیەک. بەم شێوەیە بەرێزتان دەتوانن باشتر یەکتر بناسن. زۆرجارلە سەر ئەم بنەمایە دەبنە هاوڕێی یەکتر.

لە خولی فێربوونی زمانی ئەڵمانی بەرێزتان کەسانێک دەناسن، کە ئەوانیش تازەن لە ئەڵمانیا. لەوانەیە لەوێ بەرێزتان ناسیاو یان هاوڕێیەکی نوێ بدۆزنەو. هەروەها بەرێزتان دەتوان لەکاتی یاریکردنی وەرزشدا خەڵک بناسن. بەزۆری وەرزش لە گەڵ گروپێکدا خۆشترە. لە زۆرێک لە شارەکاندا گروپ هەن کە لە هاویندا لە پارکەکەدا کۆدەبنەوە و پێکەوە وەرزش دەکەن. یان بەیەکەوە دەچنە یانەیەک.

لە ئەڵمانیا یانە وەرزشییەکان زۆرن. لەوێدا بەرێزتان و منداڵەکانتان دەتوانن بۆ نموونە یاری تۆپی پێ بکەن، مەلە بکەن، سەما بکەن یان وەرزشی لەشجوانی بکەن. بەرێزتان دەتوانن لەگەڵ کەسانی تر بەیەکەوە وەرزش و ڕاهێنان بکەن. بەڵام کۆمەڵە و یانەی تریش هەن. یانەکان ئەو کەسانە بەیەکەوە کۆدەکاتەوە کە هەمان تێڕوانین و ئامانجیان هەیە.

بۆ نموونە یانەی مۆسیقا، یانەی لاوان، یانەی چێشت لێنان یان یانەی کۆمپیوتەر هەیە. یانە بۆ گەورەکان و بۆ گەنجانیش هەیە.
لە زۆر شوێن کۆلێژە کۆمەڵایتەکان هەن. لەوێ بە شێوەیەکی سەرەکی خولی تایبەت بە گەورەکان هەیە، بۆ نموونە خولی زمان، خولی سەما، خولی کۆمپیوتەر یان خولی زمان. هەروەها لە کۆلێژە کۆمەڵایتەکان خولی وەرزشیش هەیە.

زۆرجار ئۆفەری بێبەرامبەر هەیە بۆ دایک و باوک و منداڵ. بۆ نموونە بەرێزتان لە هەندێک شوێن دەتوانن گروپی یاریکردن بۆ منداڵانی بچووک بدۆزنەوە.

وەک هەموو شوێنێکی جیهان ئەڵمانییەکان حەزیان لە خواردنی باشە. چەندین خواردنی تایبەتی هەن. ئەمانە ئەو خواردنانەن/ژەمانەن، کە تەنها لە ئەڵمانیا هەن. یان تەنها لە هەندێک ناوچەکانی ئەڵمانیادا بوونیان هەیە. لە ئەڵمانیا نزیکەی هەموو کەسێک سۆسیس سپی و برێتسن دەناسن. ئەمە خواردن و ژەمی ئاسایی بایەرنە. لە باکووری ئەڵمانیا خەڵک زۆر ماسی دەخۆن. بەڵام خواردنەکانی ئەڵمانیاش زۆر نێودەوڵەتین. چەندین چێشتخانەی جۆراوجۆر جیاواز هەن. لە شارە گەورەکاندا بژاردەی زۆر گەورە هەن. بۆ نموونە مرۆ دەتوانێت خواردنی ڤێتنامی، هیندی، ئیتاڵی، تورکی یان ئەسیوپی بخوات.

هەروەها خەڵکی ئەڵمانیا بەڕاستی چێژ لە دانیشتن لە کافێکان لەگەڵ هاوڕێکانیان و خواردنەوەی قاوە و کێک وەردەگرن. لە هاویندا مرۆڤەکان زیاتر لە دەرەوە دادەنیشن.