Marathon tegen klimaatverandering
hoe activisten aan hun levenspad timmeren
Portretten v.l.n.r.: Nabelle, Sendo Elota, Juliette Rousseau, Marie-Alexandra Perron | Fotomontage: Victoria Berni
In hun strijd tegen de opwarming van de aarde spannen activisten zich ten volle in voor het klimaat en de alternatieve beweging. Maar welke impact heeft dat op hun leven?
Von Victoria Berni
In Frankrijk woedt een ideologische strijd om de bescherming van het milieu. Aan de ene kant van het spectrum staat de liberale ecologie. Zij doet aan greenwashing en maakt deel uit van een destructief economisch model. Recht daartegenover bevindt zich de radicale ecologie, die onze hele levenswijze wil omgooien. Zij laat haar stem horen via acties van burgerlijke ongehoorzaamheid, betogingen, petities en gerechtelijke procedures.
Sommigen achter dit engagement storten zich met al hun energie in de klimaatstrijd en de alternatieve beweging. Hun overgave verandert hun relaties, dromen en levenspaden. Hoe hebben activisten het roer omgegooid? En hoe houden ze deze uitputtingsslag überhaupt vol?
Vier activisten vertellen over de strijdlust die hun leven kenmerkt
-
Nabelle (25 jaar)
Nabelle werkte drie jaar als vrijwilligster mee op bouwwerven, waar iedereen welkom is en van elkaar bijleert. Deze ervaring gaf haar „vertrouwen in het collectief“. Ze gelooft niet meer in het „streven naar individueel succes“, maar focust op „de strijd en de overwinning van de gemeenschap”. Ze zegt dat „nederigheid en dankbaarheid haar gelukkig maken.” Dat zijn voor haar onmisbare waarden „in de strijd tegen de ontmenselijking van onze huidige maatschappij”. -
Sendo Elota (23 jaar)
Als tiener liet Sendo zich door zijn grote zus inspireren. Zij richtte in Congo een vereniging op om de bevolking voor te lichten over milieu en samenleving. Al toen Sendo in het hoger middelbaar zat, organiseerde hij in Parijse buitenwijken bijeenkomsten rond ecologie. Hij kant zich tegen de kapitalistische opleidingen van zijn handelsschool en wil daarom de voorstedelingen warm maken voor een heel toegankelijke, dekoloniale ecologie. Professionele ‚kansen‘ slaat hij vastberaden af. In plaats daarvan werkt hij aan projecten die een verschil maken, „hoewel sommige vrienden dat niet begrijpen en er financiele risico’s mee gemoeid zijn.” -
Juliette Rousseau (34 jaar)
De 34-jarige Juliette Rousseau zegt dat ze niet sociaal wilde opklimmen, hoewel ze kansen kreeg om meer te bereiken dan haar ouders, die verplegers zijn: „Ik wist dat een beroep in de lijn van mijn studie mij geen voldoening zou schenken. In 2016 liet ik een carrière, een heteronormatieve familie en de stad achter mij, om in een protest camp te gaan leven, de ZAD (Zone À Defendre) van Notre-Dame-des-Landes.” -
Marie-Alexandra Perron (29 jaar)
Marie-Alexandra startte met een kleinschalige ecologie, afgestemd op de zogenaamde Mouvement Colibris. Maar deze individuele ecologie volstaat voor haar niet meer: „Ik voelde me verdrukt door het competitieve en uitbuitende systeem van mijn architectuurschool en van de arbeidsmarkt. Vandaag besef ik dat de klimaatverandering een gevolg is van de westerse en kapitalistische overheersing. En daar wil ik niet aan meedoen. Mijn hele doen en laten staat in het teken van een radicale ecologie.”
Verdriet: een individuele en gezamenlijke factor van genezing
„Elke dag ben ik verdrietig wanneer ik dit verwoeste landschap zie”, zegt Juliette, die vandaag weer woont op de plek waar ze is opgegroeid. „Ik herinner me de biodiversiteit uit mijn kinderjaren, die er niet meer is. Wat anders kan ik aan mijn eigen dochter doorgeven dan de ijzeren wil om dit landschap te verdedigen?"Maar voor Juliette betekent haar activisme niet alleen verdriet en afstand nemen, het heeft haar ook empathisch gemaakt. „Vechten betekende: mijn hart openen. Engagement is de vreugde van uit te stijgen boven alles wat ons werd opgelegd. Engagement is me openstellen voor het lijden van anderen, aanvaarden dat hun pijn ook de mijne wordt, verhalen van seksueel misbruik of dreigende uitwijzing meebeleven. Elke dag voel je die woede. De vraag is: hoe kanaliseer ik ze, zodat ze mij niet opvreet?”
Nabelle vertelt over de heilzame cultuur bij Extinction Rebellion: „We proberen de druk samen te dragen, door voor of na een actie over onze angsten en gevoelens te praten.” Sendo daarentegen beoefent het artivisme. Hij schrijft, slamt, danst en praat over ecologie en maatschappelijke thema‘s. „Kunst doet het geweld van de realiteit niet afnemen, maar hult het in een nieuw gewaad. Onrecht mag mij absoluut niet verdrukken. Vroeger werd ik opstandig door al dat verdriet, maar het kostte mij ook veel energie. Dus wilde ik niet meer gewoon reageren, maar in actie komen en iets creëren wat op lange termijn standhoudt.”
Het collectief: een nieuwe basis voor intermenselijke relaties
Marie-Alexandra legt uit dat ze een nieuwe vriendenkring heeft opgebouwd: „Mijn naaste omgeving bestaat bijna alleen uit activisten, die zich dezelfde vragen stellen. Zeer velen van ons situeren zichzelf aan de rand van de samenleving.”In de activistische scene vond Juliette een nieuwe familie: „Ik leef in een commune met mensen uit verschillende culturen. Samen proberen we spiritualiteit opnieuw een plaats in ons leven te geven. Zo vierden we een revolutionair Chanoeka, Keltische feesten en de winterzonnewende. Dat zet mijn culturele erfenis op haar kop. Mijn bezoeken aan queer-vriendelijke plekken hebben mijn kijk op familie veranderd. Zo hebben we met andere volwassenen besloten om gezamenlijk mijn dochter op te voeden.”
De vraag rijst welke invloed de pandemie heeft op die relaties en op de uitputtingsslag die talrijke activisten voeren. In onze volgende bijdrage kan Lola uit België daarover een en ander vertellen.