Herfst - Winter 25/26
Anaesthesia of the Heart
Humor als artistieke strategie
Vanaf de herfst van 2025 biedt het Goethe-Institut in Brussel een transdisciplinair programma aan dat in het teken staat van humor als culturele expressievorm.
In de ideeëngeschiedenis wordt aan humor vaak een verzoenende of compenserende energie toegeschreven. Het inventariseren van deze gelaagde culturele techniek zou ons een nieuw perspectief moeten geven op de huidige onevenwichtigheid in de wereld – op de crisissituatie waaruit deze strategieën vaak voortvloeien.In een tekst over humor uit 1900 beschrijft de Franse filosoof Henri Bergson lachen als een 'anesthésie momentanée du cœur'*, als flexibiliteit tegenover starheid en als iets diep menselijks.
Humor kan fungeren als sociaal bindmiddel – of komaf maken met oude belemmeringen: wanneer we verder kijken dan satire, karikatuur of ironie, dan zien we dat humor vaak gebruikt wordt in contexten van artistiek activisme, als een strategie van verzet of burgerlijke ongehoorzaamheid. Queer, bipoc- of inheemse kunstenaars laten bijvoorbeeld zien hoe humoristische kunst niet alleen een manier is om uit een uitzichtloze situatie te ontsnappen, maar mensen ook veerkrachtig en resistent kan maken, vooral in een onliberale context.
Maar "humoristische" expressie kan ook het tegenovergestelde effect hebben: het kan isoleren, kwetsen en ondermijnen. Zo zien we momenteel hoe vooral nieuwe rechtse bewegingen voortdurend democratische processen met zogenaamd grappige posts op het internet ondergraven. Als een vorm van culturele expressie brengt humor daarom vaak sterke tegenstrijdigheden met zich mee. Het programma Anesthesia of the Heart (Anesthesie van het hart) richt zich precies op die spanningen:
Kan humor ons helpen om beter opgewassen te zijn tegen alle tegenstrijdigheden in de wereld? Wat vertelt humor als culturele strategie ons over de huidige situatie in de wereld? Kunnen we überhaupt nog grappen maken in een gepolariseerde samenleving? En als nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, het moeilijk maken om menselijkheid te herkennen, moeten we dan meer aandacht besteden aan humor als een diepmenselijke vorm van communicatie?
Van de herfst van 2025 tot de lente van 2026 nodigt het Goethe-Institut Brussel culturele actoren uit de wereld van kunst, theater, illustratie, literatuur, muziek, film, wetenschap en filosofie uit om samen de aporieën van humor te onderzoeken.
Evenementen
-
-
Bucket List
Theater | Yael Ronen
-
Théâtre de Liège, Liège
-
Engels en Duits, met Franse ondertitels Prijs
-
-
Bucket List
Theater | Yael Ronen
-
Théâtre de Liège, Liège
-
Engels en Duits, met Franse ondertitels Prijs
-