Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΣ JULIA FRIESE
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΜΑΕΣΤΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΓΝΙΩΔΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗ

Εικονογράφηση από το παιδικό βιβλίο «Alle seine Entlein».
Εικονογράφηση από το παιδικό βιβλίο «Alle seine Entlein». | Φωτ. (λεπτομέρεια): © 2007 Beltz & Gelberg in der Verlagsgruppe Beltz ∙ Weinheim Basel

Λιτό σχέδιο, φειδωλή χρήση της τεχνικής της ακουαρέλας, εκφραστικά χρώματα… Η Julia Friese κατέχει την τέχνη της εικονογραφίας σε όλη την γκάμα της. Με αγάπη για τη λεπτομέρεια εικονογραφεί παιδικά βιβλία, κάποια από τα οποία γνωρίζουν παγκόσμια επιτυχία. 

Η εικονογράφος παιδικών βιβλίων Julia Friese. Η εικονογράφος παιδικών βιβλίων Julia Friese. | Φωτ. (λεπτομέρεια): © Gundula Friese Σε αυτή την ιστορία, ο κόσμος έχει έρθει τούμπα: Μια αλεπού ετοιμάζεται να κάνει ομελέτα με ένα αυγό πάπιας. Εκείνη τη στιγμή όμως, ένα παπάκι ξεμυτίζει από το αυγό. Το μικρό περνά την αλεπού για τη μητέρα του, κι αμέσως η καρδιά της αλεπούς λιώνει από συγκίνηση. Υιοθετεί το παπάκι και σπανίως πια ονειρεύεται ψητές πάπιες. Στο τέλος, έχει μαζευτεί γύρω της ένα ολόκληρο κοπάδι από πάπιες. Μια νέα οικογένεια δημιουργείται και οι φυσικοί εχθροί γίνονται φίλοι.
 
«Αισθητικά ιδιοφυής, αλλά και με τον παιγνιώδη τόνο που της χαρίζουν τα παπάκια, η ανορθόδοξη αυτή ιστορία μιλά για έναν πατέρα παρά τη θέλησή του. Το παραμύθι που ξεκινά με μια μεγάλη πείνα τελειώνει με μια ορδή παπιών που φωνάζουν όλα μαζί. Η εικονογράφος Julia Friese δημιουργεί με τις εικόνες της στιγμές μεγάλης αγωνίας», σύμφωνα με την κριτική επιτροπή του Γερμανικού Βραβείου Νεανικής Λογοτεχνίας του 2008, για το οποίο ήταν υποψήφια η ιστορία με τίτλο Alle seine Entlein [Όλα της τα παπάκια].
 
Η Julia Friese εικονογραφεί από το 2007 τα κείμενα του συγγραφέα Christian Duda – μια ευτυχής συνάντηση δύο ταλέντων στη γερμανική παιδική λογοτεχνία. Στο πρώτο βιβλίο που υπογράφουν από κοινού, το Alle seine Entlein, η εικονογράφος καταφέρνει με συνθέσεις και αλληλουχίες εικόνων όπως εκείνες των κόμικς να «χτίσει» μια αφήγηση με γρήγορο ρυθμό αλλά και πολλή αγωνία. Η αλεπού με τα γωνιώδη περιγράμματα έρχεται σε έντονη αντίθεση με τα απαλά παστέλ χρώματα που έχουν τα παπάκια θυμίζοντας εικονογράφηση μιας παλιάς εποχής. Η Julia Friese συνδυάζει με μαεστρία οπτικές απάτες και στοιχεία κόμικς, σύμφωνα με την κριτική επιτροπή του Γερμανικού Βραβείου Νεανικής Λογοτεχνίας. «Έρχεται έτσι σε ρήξη με τις συμβάσεις που ισχύουν όσον αφορά τόσο της διάταξη της σελίδας όσο και τις οπτικές γωνίες, ενώ ο συγγραφέας Christian Duda χειρίζεται αριστοτεχνικά τις προσδοκίες των αναγνωστών. Ανάλαφρο σαν το φτέρωμα των πουλιών, πληθωρικό και διασκεδαστικό εμφανίζεται το κείμενο του Duda. Μια ευφυέστατη ιστορία για πατεράδες και γιους, αλλά και το χάσμα των γενεών, στην καρδιά ενός σκοτεινού δάσους».
 
Η Julia Friese δεν φοβάται το ρίσκο στις δουλειές της. Ανήκει σε εκείνη τη γενιά Γερμανών εικονογράφων που ως παιδιά έζησαν την πτώση του Τείχους το 1989 και τη Γερμανική Επανένωση του 1990, που σπούδασαν σε μία από τις εξέχουσες ανώτατες σχολές της πρώην ΛΔΓ και ταυτοχρόνως αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες που τους προσφέρει η παγκόσμια διάδοση των σύγχρονων τάσεων της εικονογράφησης και του ντιζάιν.

ΤΑΛΕΝΤΟ σΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ

Γεννημένη το 1979 στη Λειψία, η Friese πήρε το απολυτήριο λυκείου το 2000 στο Πότσνταμ και έκτοτε εργάζεται ως εικονογράφος και ντιζάινερ. Το 2006 ολοκληρώνει τις σπουδές της ‒φοίτησε, μεταξύ άλλων, στο National College of Art and Design στο Δουβλίνο και την Faculdad de Bellas Artes στο Μπιλμπάο‒, με το πτυχίο της Ανωτάτης Σχολής Γραφιστικής-Σχεδιασμού και Καλλιτεχνικής Επιμέλειας Βιβλίων της Λειψίας. Το ταλέντο, οι σπουδές της, η διάθεσή της για πειραματισμό αλλά και η επαγγελματική εμπειρία που αποκόμισε ως ντιζάινερ σε στούντιο της Βαρκελώνης και του Δουβλίνου τής δίνουν τα απαραίτητα προσόντα τόσο για την τέχνη του βιβλίου όσο και για το «χρηστικό» ντιζάιν. Έτσι, η Julia Friese μπόρεσε να κατακτήσει τις παραδοσιακές αλλά και τις ψηφιακές τεχνικές του επαγγέλματος, τις οποίες πλέον συνδυάζει με τρόπο αισθητικά άρτιο και χωρίς να χάνεται η ποιότητα, σε διάφορους καλλιτεχνικούς τομείς.
 
Οι περίοδοι διαμονής της στο εξωτερικό έδωσαν στην εικονογράφο τη δυνατότητα να εργαστεί σε διεθνείς εκδόσεις στο χώρο του παιδικού βιβλίου. Από το 2001 ως το 2003 εκδίδει τρία εικονογραφημένα βιβλία στη Γαλλία εκμεταλλευόμενη το ανοικτό προς πειραματισμούς γαλλικό πνεύμα στο χώρο του εικονογραφημένου βιβλίου. Ακολουθούν πρωτότυπες εκδόσεις για την Ισπανία και τη Νότια Αμερική. Όσον αφορά τις εκδόσεις στη Γερμανία, που ακολούθησαν, έχουν στο μεταξύ αγοραστεί τα δικαιώματα σε διάφορες γλώσσες. Ταυτόχρονα, η Friese σχεδιάζει αφίσες, ανακοινώσεις, λογότυπα εταιρειών, ενημερωτικό και διαφημιστικό υλικό για πολιτιστικές εκδηλώσεις, κοινωφελή προγράμματα και επιχειρήσεις. Επίσης διατηρεί πάντα επαφή με την καλλιτεχνική σκηνή της Λειψίας.
 
Με το εικονογραφημένο βιβλίο Mohrrübensuppen-Abenteuer [Η περιπέτεια της καροτόσουπας] ξεκινά το 2004 η συνεργασία της Julia Friese με γερμανόφωνους εκδότες και οι αντίστοιχες εκδόσεις. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι αφιερωμένο στη γιαγιά της και μιλά για τις αντιδράσεις των παιδιών στο νηπιαγωγείο όταν τους σερβίρουν ένα φαγητό που δεν τους αρέσει – μια ανάμνηση ίσως από τον παιδικό σταθμό στον οποίο πήγαινε παιδί. Με μεγάλη εκφραστικότητα στα χρώματα (μαύρο και κόκκινο του καρότου), παρουσιάζονται η ονειροπόληση, η δημιουργικότητα, οι επιθυμίες, ο φόβος, η επιθετικότητα και η ευχαρίστηση των παιδιών στη θέα ενός πιάτου με σούπα. 

Η ΑΠΟΛΑΥΣΗ της ΕΠΙΝΟΗΣΗΣ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑ ΛΟΓΙΚΩΝ ΚΟΣΜΩΝ

Εκείνο όμως που απολαμβάνει ιδιαίτερα η σχεδιάστρια που σήμερα ζει στο Βερολίνο είναι να εικονογραφεί βιβλία του Christian Duda. Με τα βιβλία που έχουν κάνει μαζί, οι δυο τους έχουν κιόλας ταξιδέψει τη μισή υφήλιο. Εάν ήθελε να αναζητήσει κανείς καλλιτεχνικές συγγένειες ανάμεσα στα κείμενα του Duda και στις εικονογραφήσεις της Julia Friese, αυτές θα τις έβρισκε αναμφίβολα στην απόλαυση επινόησης φανταστικών, αλλά λογικών κόσμων πέραν και συνάμα εν μέσω της καθημερινότητας που βιώνουμε: η ανθρώπινη διορατικότητα πίσω από ένα παραμύθι με ζώα (Alle meine Entlein), η φυγή από ένα καταπιεστικό και ψυχρό οικογενειακό περιβάλλον (Schnipselgestrüpp / Ένας ολόκληρος κόσμος φτιαγμένος με αποκόμματα), οι ευφάνταστοι συνειρμοί στην μπανιέρα (Papierschiff ahoi! / Το χάρτινο καράβι) και οι εικόνες της έντονης επιθυμίας για ένα γλυκό πριν από τον ύπνο (Bonbon / Καραμέλα). Η φαντασία του κειμένου εμπνέει τη φαντασία της εικονογράφου και το αντίστροφο. Το γλωσσικό ύφος του Duda –με τη χαρακτηριστική ευαισθησία του, την οποία οφείλει στην πολυπολιτισμική καταγωγή και την εμπειρία του σε διάφορες ντοπιολαλιές– δίνει στην εικονογράφο τα περιθώρια και την ελευθερία να φτιάξει με τη σειρά της ιστορίες ειπωμένες σε εικόνες, παράλληλες με εκείνες που έχουν ειπωθεί με λέξεις. Όσον αφορά το στυλ και την τεχνοτροπία, η εικονογραφική τέχνη της Julia Friese εκτείνεται από το λιτό σχέδιο και τη φειδωλή χρήση της τεχνικής της ακουαρέλας ως την πληθωρικότητα των εκφραστικών χρωμάτων με κραγιόνια και ψηφιακό χρωματισμό.