زمان
© Goethe-Institut
لەم پەیجەدا:
بەرێزتان دەتانەوێت لە ئەڵمانیا مەشق و ڕاهێنان ئەنجام بدەن؟ بەرێزتان خەڵکی یەکێتی ئەوروپا (EU) یان ناوچەی ئابووری ئەوروپا (EWR) نین؟ کەواتە پێویستان بە ڤیزەیە. بەرێزتان دەتوانن ڤیزاکە لە باڵیۆزخانەی ئەڵمانیا (یان کونسوڵخانەی ئەڵمانیا) لە وڵاتەکەی بەرێزتان داوابکەن.
بەرێزتان خولی ڕاهێنانێکی پیشەییتان تەواو کردووە؟ زۆرێک لە کۆمپانیاکان بەدوای کارمەندی لێهاتوو شارەزادا دەگەڕێن. بەرێزتان دەتوانن داواکاری پێشکەش بکەن. مرۆ زۆرجار پێویستی بە بڕوانامەیەکی فەرمی دەبێت بۆ کارێک. بڕوانامەکەتان بەڵگەنامەیەکی فەرمییە و زانیاری لەسەر خوێندن یان پیشەکەتانی تێدایە. بەرێزتان بڕوانامەتان هەیە لە وڵاتی خۆتان؟ تکایە وەرگێڕان و پشتراستکردنەویان بۆ بکەن. زۆرجاریش دەبێت بڕوانامەکان دانپێدانانیان بۆ کرابێت. کەواتە بەرێزتان دەتوانن بە ئاسانی کارێکتان دەست کەوێت. بەرێزتان دەتوانن لە دەقەکانی گەڕان بەدوای کاردا لەسەر ئەم بابەتە زیاتر بخوێننەوە.
مرۆ دەتوانیت لە زۆر بەی کۆمپانیاکان و نزیکەی لە هەموو بوارەکاندا ڕاهێنان پیشەیی ئەنجام بدات. بۆ ڕاهێنانێکی پیشەیی مرۆ پێویستی بە لانیکەم بە بڕوانامەیەکی ناوەندییە. هەندێک جار مرۆ پێویستی بە بڕوانامەی ناوەندی یان بڕوانامەی ئامادەیی هەیە (بڕوانە: دەقەکانی سیستەمی قوتابخانەی). بەبێ بڕوانامەی دەرچوونی قوتابخانە زۆر ئەستەمە شوێنی ڕاهێنانی پیشەیی بەدەست بهێنن. مرۆ دەتوانێ شوێنێکی ڕاهێانی بدۆزیتەوە هەروەک چۆن مرۆ دەتوانیت شوێنی کارێک بدۆزیتەوە. هەروەها دەبێت داواکارییەک بنووسیت. لە دەقی گەڕان بەدوای کاردا زانیاری و ئامۆژگاری زیاتر لەسەر بابەتی داواکاری و گەڕان بەدوای کاردا دەبینیتەوە.
هەروەها ناوەندکانی زانیاری پیشەیی (BIZ) لە هەموو شارێکدا هەیە. کارمەندانی ئەوێ ئامۆژگاری بەرێزتان دەکەن و یارمەتیتان دەدەن بۆ دۆزینەوەی شوێنی ڕاهێنانی پیشەیی. بەرێزتان لە ڕێگەی دەزگای دامەزراندن و کار لە شارەکەتان BIZ بدۆزنەوە.
2 خولی جیاوازی ڕاهێنانی پیشەیی هەن: ڕاهێنان لەسەر بنەمای قوتابخانە و ڕاهێنانی دوولاتەنی "دوال". ڕاهێنانی پیشەیی لەسەر بنەمای قوتابخانە تەنها لە قوتابخانە پیشەییەکان بەردەستە. بۆ ئەم مەبەستە بەێزتان پێویستان بە بڕوانامەی دەرچوونی قوتابخانە و هەندێکجار ئەزموونی زیادە هەیە، وەکو مەشقکردن.
هەروەها ڕاهێنانی پیشەیی دوولانەیی پێی دەوترێت ڕاهێنانی پیشەیی لە ناو کۆمپانیایەک. لە ئەڵمانیا بەزۆری ڕاهێنانی پیشەیی دوولانەیی "دوال" هەیە. لێرەدا مرۆ بەشێکی پراکتیکی و بەشێکی تیۆری هەیە. مرۆ ڕاهێنانە پراکتیکییەکان ڕاستەوخۆ لە کۆمپانیایەک ئەنجام دەدات. وە هەروەها دەچیێتە قوتابخانەی پیشەیی. لێرەدا تیۆری بۆ کارەکەتان فێر دەبن. وە هەروەها چەند وانەیەکی گشتیش هەیە وەک ئەڵمانی، سیاسەت یان وەرزش.
مرۆ مەشقە پراکتیکییەکان لە کۆمپانیاکەدا ئەنجام دەدات.مرۆ هەفتەی 3بۆ 4 ڕۆژ لە کۆمپانیاکە کار دەکات و هەفتەی 8 بۆ 12 کاتژمێر لە قوتابخانەی پیشەیی. یان چەند هەفتەیەک لە کۆمپانیا و چەند هەفتەیەکیش لە قوتابخانەی پیشەیی دەبێت.
لە دوای نیوەی یەکەمی ڕاهێنانە پشەیەکە دەبێت تاقیکردنەوەی یەکەی نیوەی خولی ڕاهێناکە ئەنجام بدەن. پاشان فێرخوازان " بەکورتی پێ دەوترێت" (kurz Azubis) داوتر نیشانی دەدەن، بەرێزتان چیی فێربوون. لە کۆتایی ڕاهێنانەکەدا تاقیکردنەوەی کۆتایی ئەنجام دەدەن. دواتر فێرخوازان بڕوانامەی ڕاهێنانەکە وەردەگرن. ئەمە گرنگە، ئەگەر مرۆ بیەوێت دوای ئەوە کارێک بدۆزیتەوە. بۆ زانیاری زیاتر سەیری دەقەکانی گەڕان بەدوای کاردا بکەن.
ڕاهێنانی پیشەیی بەزۆری 2 بۆ 3,5 ساڵ نیو دەخایەنێت. ئەوەش بەندە بە وەزیفەکەوە، بەڵام هەرەهان بەندە بە بڕوانامەی قوتابخانەشەوە. بە بڕوانامەی ئامادەیی، بەزۆری ماوەی ڕاهێنانەکە کورتترە. لە کاتی ڕاهێنانەکاندا ساڵانە لانیکەم 24 ڕۆژ یان 4 هەفتە پشووتان هەیە. بەڵام ئەمە تەنها کاتێک دەکرێت، کە قوتابخانە پیشەییەکە لە پشوودا بێت و دابخرێت.
هەروەها خولی ڕاهێنان بۆ وەزیفەکانیش هەیە ، کە دەتوانرێت لە ماوەیەکی کەمدا فێری بیت، بۆ نموونە لە بوارەکانی چاودێری منداڵان، چاودێری بەساڵاچوان، خواردن و خواردنەوە یان جوانکاری. ئەمانە زیاتر خولی ڕاهێنانی پیشەیین کە لەسەر بنەمای قوتابخانەن. ڕاهێنانی پیشەیی لەسەر بنەمای قوتابخانە 1 بۆ 3.5 ساڵ و نیو دەخایەنێت. زانیاری زیاتر لە دەزگای دامەزراندن و کار لە شارەکەتانەوە وە بزانن.
ئەگەر بەرێزتان لە ئەڵمانیا ڕاهێنان دوولایی "دوال" ئەنجام بدەن، بەرێزتان بڕێک پارەتان پێدەدرێت. خاوەنکارەکەتان مووچەتان پێدەدات. مووچە بەپێی پیشەکەتانە ئەو شوێنەی، کە تێیدا کار دەکەیت جیاوازە لە گەڵ شوێنەکانی تر. بەزۆری دوای هەر ساڵێک لە مەشق و ڕاهێنان مووچەکە زیاد دەکات. زۆرجار مووچەکە بەشی هەموو تێچوونەکانی وەک کرێ، خواردن، خولیاکان، هتد...
دەکات. هاوکاری دارایی هەیە بۆ نموونە لە BAföG یان دەرماڵەی ڕاهێنانی پیشەیی (BAB). لە دەزگات دامەزراندن و کار (Agentur für Arbeit) لە شارەکەتان بپرسن. بۆ ڕاهێنانی پیشەیی لەسەر بنەمای قوتابخانە مرۆ مووچە وەرناگریت. هەندێک جار مرۆ دەبێت تێچووی خوێندنیش بدات.
BAMF – فەرمانگەی فیدراڵی بۆ کۆچ و پەنابەران: خولی ڕاهێنانی پیشەی وەزیفەیی
لە ئەڵمانیا دروستی بکە: خولی ڕاهێانی پیشەیی لە ئەڵمانیا
لە ئەڵمانیا دروستی بکە: ڤیزە بۆ دەرچوانی خوڵی ڕاهێنانی پیشەیی
دەزگای فیدراڵی بۆ دامەزراندن و کار: پۆرترێتی ڤیدۆیی بۆ وەزیفەکان
دەزگای فیدراڵی بۆ دامەزراندن و کارBERUFENET تۆڕی وەزیفە
پەیمانگای فیدراڵی بۆ ڕاهێنانی پیشەیی: دەرماڵەی ڕاهێنانی بەکۆمەڵ
دەزگای فیدراڵی بۆ دامەزراندن و کار: هاوکاریەکانی خولی ڕاهێانی پیشەیی بۆ وەزیفەکان
BMBF : ڕاویژکاری دایک و باوکان
anabin: هەڵسەنگاندنی بڕوانامەکانی خوێندکارانی بیانی
زۆرێک لە کۆمپانیاکان ڕاهێنانی پیشەیی دەخەنەڕوو. بەرێزتان بیر لەوە بکەرەوە ، کە دەتانەوێت دواتر چی بکەن. پاشان بەدوای شوێنی ڕاهێنانەکەتدا بگەڕێ. ئەگەر بەرێزتان دڵنیا نین، بەرێزتان پێش دەستپێکردنی خولی ڕاهێنانەکە، مەشقێک ئەنجام بدەن. هەروەها دەزگای دامەزراندن و کار دەتوانێت یارمەتیتان بدات.
لە ئەڵمانیا دروستی بکە: داواکاری لەسەر ڕاهێنانی پیشەیی
لە ئەڵمانیا دروستی بکە: چۆن خولی ڕاهێنان بدۆزمەوە؟
بەڵێ. زانینی زمانی ئەڵمانی زۆر گرنگە، ئەگەر بەرێزتان بتانەوێت خولێکی راهێانی پیشەیی ئەنجام بدەن. زۆربەی کات دەبێت لانیکەم لە ئاستی B1 بە زمانی ئەڵمانی قسە بکەن. زمانی ئەڵمانی لە کۆمپانیاکان و لە قوتابخانە پیشەییەکان و لە قوتابخانە تایبەتە پیشەییەکان قسەی پێ دەکرێت. تاقیکردنەوەکانیش بە زمانی ئەڵمانییە. بەرێزتان هەروەها دەتوانن خولی زمانی پیشەیی بخوێنن. بەڕێزتان زانیاری زیاتر لە دەزگای دامەزراندن و کار وەبگرن.
Goethe-Institut: Deutsch am Arbeitsplatz (German)
لە ئەڵمانیا دروستی بکە: زمانی ئەڵمانی فێربە
زووربەی کاتەکانی خولی ڕاهێنانی پیشەیی لە مانگی ئاب یان ئەیلول دەست پێدەکات. بۆیە بەرێزتان لە کاتی گونجاودا بەدوای شوێنێکی ڕاهێنانی پیشەییدا بگەڕێن.
بەڵێ ئەوە بەشێکە لە ڕاهێنانەکان. ئەگەر بەرێزتان بە بەردەوامی نەچنە قوتابخانەی پیشەیی، ئەوا بەرێزتان ناتوانن خولی ڕاهێنانەکانتان تەواو بکەن.
لە ئەڵمانیا لە زۆرێک لە پیشەکاندا (بۆ نموونە وەک پسپۆڕی پەرستاری یان وەک پەروەردەکار) تەنها دەتوانن بە بڕوانامەیەکی کاراو دیاریکراو کار بکەن. بەرێزتان ڕاهێنانێکی پیشەییتان تەواو کردووە؟ کەواتە دەبێت بەڵگەنامەکانتان پشکنینیان بۆ بکرێت بۆ دانپێدانان. ئەگەر بەرێزتان بەڵگەنامەکانتان لە ئەڵمانیا دانپێدانراو بن، ئەوا مۆڵەتی کارکردنتان بۆ ئاسانتر دەبێت.
بەرێزتان ا پێویستان بە یارمەتی هەیە بۆ دانپێدانانی بڕوانامەکانتان؟ کەواتە پەیوەندی بکەن بە پۆرتاڵی زانیاری “دانپێدانان لە ئەڵمانیا”. بەرێزتان دەتوانن تەلەفۆن بۆ هێڵی گەرمەوە بکەن:
+49 30 1815-1111
دانپێدانان لە ئەڵمانیا
BQ: پۆرتاڵی پرۆسەی دانپێدانان
ەوەش بەندە بە جۆری مۆڵەتی مانەوەی بەرێزتان. هەروەها یارمەتی ڕاهێنانی فیدراڵی (BAfÖG) و یارمەتی ڕاهێنانی پیشەیی (BAB) لە دەزگای دامەزراندن و کار هەیە. بەڕێزتان پرسیار لە دەزگای دامەزراندن و کار لە شارەکەتان بکەن.
هاوکاریەکانی خولەکانی ڕاهێنانی فیدراڵی (BAföG): BAföG هەروەها بەبێ پاسپۆرتی ئەڵمانی
بەرێزتان خەڵکی یەکێتی ئەوروپا یان ناوچەی ئابووری ئەوروپا نین؟ کەواتە پێویستان بە ڤیزەیە. بەرێزتان هێشتا لە وڵاتی خۆتانن؟ کەواتە بەرێزتان دەتوانن ڤیزە لە باڵیۆزخانەی ئەڵمانیا (یان کونسوڵخانەی ئەڵمانیا) لە وڵاتەکەی خۆتان وەربگرن. بەرێزتان لە ئەڵمانیا دەژین؟ کەواتە دەبێت بچنە فەرمانگەی بەشی بیانان.
بەرێزتان دەبێت ئەوانە بسەلمێنن کە:
لە پاڵ خولی ڕاهێنانی پیشەیی، بەرێزتان بۆتان هەیە 20 کاتژمێر کار بکەن.
بەرێزتان زانیاری زیاتر دەتوانن لەم لینکانەدا بدۆزنەوە:
Make it in Germany: یاسیای کۆچی کارمەندانی کاراماو لێهاتوو
بەرێزتان خەڵکی یەکێتی ئەوروپا یان ناوچەی ئابووری ئەوروپا نین؟ کەواتە بەرێزتان پێویستان بە ڤیزەیە. بەرێزتان پێش هاتنتان شوێنی خولی ڕاهێنانتان بە دەست نەهێناوە؟ کەواتە بەڕێزتان دەتوانن مۆڵەتی مانەوە بۆ ماوەی 9 مانگ وەربگرن. لەم ماوەیەدا بەرێزتان دەتوانن بەدوای شوێنێکی ڕاهێناندا بگەڕێن.
بۆ بەدەست هێنانی ڤیزا دەبێت بەرێزتان بیسەلمێنن، کە بەدوای شوێنی ڕاهێناندا دەگەڕێن:
ئەگەر بەرێزتان بەدوای شوێنكی خولی ڕاهێناندا دەگەڕێن، بەرێزتان بۆتان هەیە تا 20 کاتژمێر، کارێکی نیوە دەوامتان هەبێت. هەروەها دەتوانن بە شێوەیەکی تاقیکرندەوە بۆ ماوەی 2 هەفتە لە کۆمپانیایەک کار بکەن.
بەرێزتان هێشتا لە وڵاتی خۆتانن؟ دەتوانن ڤیزە لە باڵیۆزخانەی ئەڵمانیا (یان کونسوڵخانەی ئەڵمانیا) لە وڵاتەکەتان وەربگرن. بەرێزتان لە ئەڵمانیا دەژین؟ کەواتە دەبێت بچنە فەرمانگەی بەشی بیانان.
زانیاری زیاتر لەم لینکەدا دەست دەکەوێت: