چنانچه اهل یکی از کشورهای اتحادیه اروپا (EU) یا منطقه اقتصادی اروپا (EWR) نباشید، به ویزا هم نیاز دارید. ویزا را می‌توانید از سفارت آلمان (یا کنسولگری آلمان) در کشور خود دریافت کنید. به مدرک تمکن مالی هم نیاز دارید. باید نشان دهید که به اندازه کافی پول دارید. به بیمه خدمات درمانی نیز نیاز دارید.

شما تحصیلات عالی را به پایان رسانده‌اید یعنی درس دانشگاهی­تان تمام شده‌است؟
نیروهای کار دارای تخصص بالا در آلمان شانس خوبی دارند. مدارک تحصیلی کسب شده در کشور خود را ترجمه رسمی و گواهی کنید. این‌کار برای گرفتن اجازه کار ضروری است. اطلاعات بیشتر را در متن کاریابیملاحظه کنید.

در آلمان مدارس عالی دولتی و خصوصی مختلفی وجود دارد. با داشتن اَبیتور (گواهینامه پایان دوره دوم متوسطه و صلاحیت تحصیل در مدارس عالی) یا یکی از انواع دیگر مدارک صلاحیت تحصیل در مدارس عالی (HZB) می‌توان در یک دانشگاه (Uni) یا مدرسه عالی کاربردی (FH) تحصیل کرد. با داشتن فاخ‌اَبیتور (گواهینامه پایان دوره متوسطه دوم حرفه‌ای/تخصصی) می‌توان در یک مدرسه عالی کاربردی (FH) و فقط در رشته‌های مشخصی در دانشگاه تحصیل نمود. غالباً تحصیل در یک مدرسه عالی کاربردی در مقایسه با تحصیل در دانشگاه با تجربه عملی بیشتری همراه است.

در مدارس عالی آلمان معمولاً سه مقطع تحصیلی وجود دارد:

• لیسانس (کارشناسی)
• فوق‌لیسانس (کارشناسی ارشد)
• آزمون‌های دولتی

در آلمان حدود ۲۰۰۰۰ رشته و مقطع تحصیل دانشگاهی وجود دارد. در حوزههای متعددی می‌توان تحصیل کرد. رشته‌های تحصیلی بین‌المللی از جمله بهزبان انگلیسی نیز وجود دارد. آیا در جستجوی یک رشته تحصیلی یا یک مدرسه عالی هستید؟ بانک اطلاعات وبسایت «Study in Germany» به شما در امر جستجو کمک می‌کند.

غالباً همه مدارس عالی یک اداره آکادمیک خارجی (AAA) دارند که دفتر امور بین‌الملل (intranational Office) نیز نامیده می‌شود. کارکنان این دفتر در مورد تحصیلات عالی در آلمان مشاوره می‌دهند.

تعداد رشته‌های تحصیلات عالی دوگانه (دوآل) به‌مرور زمان در حال افزایش است. رشته تحصیلات عالی دوگانه (دوآل) شامل تحصیل در یک مدرسه عالی و کار عملی در یک شرکت است. در این­صورت شما از شرکت مربوطه حقوق دریافت می‌کنید.

معمولاً برای تحصیل در دوره لیسانس (کارشناسی) به مدرک پایان دوره تحصیل در مدرسه نیاز است. این مدرک باید دال بر دارا بودن صلاحیت تحصیل در مدارس عالی (Allgemeine Hochschulreife) یا مدرک صلاحیت تحصیل در مدارس عالی کاربردی (Fachhochschulreife) باشد. دوره فوق‌لیسانس (کارشناسی ارشد) مقطع تحصیلی بالاتری است. برای تحصیل در دوره فوق‌لیسانس (کارشناسی ارشد) باید مدرک دوره لیسانس (کارشناسی) را داشت. آزمون‌های دولتی را باید فقط در مورد بعضی رشته‌های تحصیلی گذراند. این رشته‌ها از جمله شامل: پزشکی، حقوق، داروسازی، شیمی مواد غذایی و در بعضی ایالت‌ها تربیت معلم است. دانشجویان این رشته‌ها باید در آزمون دولتی شرکت کنند.

در مورد مدارک تحصیلی خارجی، مدرسه عالی مربوطه تصمیم می‌گیرد که آیا پایه تحصیلی کافی برای آغاز تحصیلات دانشگاهی وجود دارد یا خیر. در این مورد به اداره آکادمیک خارجی مدرسه عالی مربوطه (که دفتر امور بین‌الملل نیز نامیده می‌شود) مراجعه کنید. هنوز نمی‌دانید کجا می‌خواهید تحصیل کنید؟ دفتر خدمات «uni-assist» در بسیاری از مدارس عالی بررسی می‌کند آیا با مدارکی که دارا هستید، می‌توانید در مدارس عالی آلمان تحصیل کنید یا خیر. اطلاعات مربوطه را در uni-assist.de و anabin.de ملاحظه کنید. اما تصمیم نهائی با مدرسه عالی است.

دانشجویان مدارس عالی آلمان (دانشگاه‌ها و مدارس عالی کاربردی) باید با زبان آلمانی به‌خوبی آشنایی داشته­باشند. در صورتی که آلمانی زبان مادری‌تان نباشد باید مدرکی در مورد یادگیری زبان آلمانی داشته باشید که معمولاً مدرک امتحان زبان آلمانی برای تحصیلات عالی (DSH) یا آزمون تست داف (TestDaF) است. ممکن است شرایط دیگری نیز مانند شرط معدل وجود داشته‌باشد. در بعضی رشته‌های دانشگاهی هم فقط تعداد محدودی دانشجو پذیرش می‌شود (Numerus clausus). در این مورد از مدرسه عالی مربوطه کسب اطلاع کنید.

اگر مدرک پایان دوره تحصیل در مدرسه برای تحصیلات عالی در آلمان کافی نباشد، باید قبل از شروع تحصیلات عالی، دوره کالج دانشگاهی را گذراند. برای این کار باید در امتحان ورودی شرکت کرد. آشنایی خوب با زبان آلمانی در سطح B1 مورد نیاز است. در پایان دوره کالج دانشگاهی باید در «امتحان تعیین صلاحیت برای ورود به دانشگاه» شرکت کرد. دوره کالج دانشگاهی معمولاً دو ترم طول می‌کشد و گاهی نیز کوتاه‌تر است. شرکت در این کالج رایگان است. اما باید هزینه‌ای به عنوان هزینه ثبت‌نام ترم پرداخت نمود.
اغلب مهلت زمانی مشخصی برای ارائه درخواست پذیرش در رشته‌های دانشگاهی وجود دارد. به همین دلیل در صورت تمایل به تحصیلات عالی در آلمان، به‌موقع کسب‌اطلاع کنید.


 

سال تحصیلی در مدارس عالی آلمان معمولاً شامل دو ترم تحصیلی (نیمسال) است: ترم زمستانی و ترم تابستانی. یک ترم شش ماه به‌طول می‌انجامد که حدود ۲,۵ ماه از آن تعطیلات ترم است. معمولاً تعطیلات ترم در تابستان طولانی‌تر است. طی تعطیلات ترم، کلاس درس به‌صورت سخنرانی استاد یا سمینار برگزار نمی‌شود. دانشجویان باید بسیاری اوقات در طول این این مدت امتحان بدهند. همچنین باید پروژه بنویسند یا کارآموزی کنند. بسیاری از رشته‌های تحصیلی فقط در ترم زمستانی آغاز می‌شود.

مدت تحصیلات عالی متفاوت است. طول مدت تحصیل، به رشته تحصیلی و موفقیت در امتحانات بستگی دارد. برای مقطع لیسانس (کارشناسی) معمولاً ۶ تا ۸ ترم مورد نیاز است. سپس با گذراندن ۲ تا ۴ ترم دیگر می‌توان مقطع فوق‌لیسانس (کارشناسی ارشد) را به‌پایان رساند. در پایان هر یک از مقاطع تحصیلات عالی باید پایان‌نامه نوشت. گاهی هم لازم است در یک بخش عملی شرکت نمود. بسته به رشته تحصیلی، برای آزمون‌های دولتی معمولاً وقت بیشتری لازم است.

محتوای درسی تحصیلات عالی متنوع است و به طور معمول کلاس­های درس به‌صورت سخنرانی استاد و هم‌چنین سمینار وجود دارد. معمولاً در کلاس‌های درسی به‌صورت سخنرانی استاد، تعداد زیادی دانشجو در یک تالار بزرگ شرکت می‌کنند. استاد در مورد موضوعی صحبت می‌کند. دانشجویان به سخنانش گوش می‌دهند و یادداشت برمی‌دارند. سمینار معمولاً با تعداد دانشجویان کمتری تشکیل می‌شود و در مقایسه با کلاس‌های درسی به‌صورت سخنرانی استاد، تعامل بیشتری صورت می­گیرد.

شهریه تحصیلات عالی، بستگی به ایالت‌ دارد. تحصیل در مقاطع عادی لیسانس (کارشناسی) و فوق‌لیسانس (کارشناسی ارشد) در مدارس عالی دولتی رایگان است. اما دانشجویان باید معمولاً هر ترم مبلغی به عنوان هزینه ثبت‌نام ترم پرداخت کنند که برای هزینه امور اداری، سازمان امور اجتماعی دانشجویان (Studierendenwerk) و بلیط استفاده از وسایل نقلیه عمومی برای هر ترم است. با این بلیط می‌توان از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرد. در مدارس عالی خصوصی باید مبالغ به‌مراتب بیشتری پرداخت کرد.