بەرێزتان دەتانەوێت لە ئەڵمانیا بخوێنن؟ کەواتە بەڕێزان پێویستان بە بڕوانامەی وەرگرتن لە زانکۆ دەبێت بەکورتی پێی دووترێت(HZB) . ئەمەش بڕوانامەی قوتابخانەیە. بەمەش مرۆ دەتوانیێت لە زانکۆیەکی ئەڵمانی بخوێنیت. ئەگەر بەرێزتان خەڵکی یەکێتی ئەوروپا (EU) نین یان خەڵکی ناوچەی ئابووری ئەوروپا (EWR) نین، ئەوا بەرێزتان پێویستان بە ڤیزەش دەبێت. بەرێزتان دەتوانن ڤیزەکە لە باڵیۆزخانەی ئەڵمانیا (یان کونسوڵخانەی ئەڵمانیا) لە وڵاتەکەتان وەربگرن. هەروەها پێویستان بە بەڵگەی داراییە هەیە. دەبێت بەرێزتان بیسەلمێنن، کە بەرێزتان پارەی پێویستان لەبەردەست دایە. هەروەها بەرێزتان پێویستان بە بیمەی تەندروستی هەیە.

بەرێزتان بڕوانامەی دەرچوونی زانکۆتان هەیە؟ پسپۆڕانی شارەزاو کارامەی هێزی کار لە ئەڵمانیا دەرفەتی باشیان هەیە. بڕوانامەکانتان لە وڵاتی خۆتان وەربگێرن و پشتراستی بکەنەوە. بەرێزتان پێوستان بەمانەش دەبێت بۆ مۆڵەتی کارکردن. بەرێزتان زانیاری زیاتر لە دەقە نوسراوەکاندا دەدۆزنەوە گەڕان بەدوای کاردا.

لە ئەڵمانیا زانکۆی جۆراوجۆری دەوڵەتی و ئەهلی هەن. بە بڕوانامەی ئامادەیی یان بڕوانامەیەکی تری وەرگرتنی زانکۆ مرۆ دەتوانیت لە زانکۆ (Uni) یان لەکۆلێژی تەکنیکی باڵا (FH) بخوێنیت. بە بڕوانامەی تەکنیکی ئامادەیی مرۆ دەتوانێت بچیتە کۆلێژی تەکنیکی و تەنها هەندێک وانە و بابەت لەم زانکۆیەک بخوێنیت. خوێندن لە کۆلێژی تەکنیکی بەزۆری پراکتیکیە وەک لەوەی لە زانکۆ هەیە.

بە شێوازێکی ئاسایی مرۆ دەتوانێ لە زانلۆکانی ئەڵمانیان 3 جۆر خوێندن تەواو بکات:

• بەکالۆریۆس
• ماستر
• تاقیکردنەوەی دەوڵەت

لە ئەڵمانیا نزیکەی 20 هەزار پرۆگرامی خوێندن هەیە. مرۆ دەتوانیت لە بوارە جیاوازەکاندا بخوێنیت. هەروەها بەرنامەی خوێندنی نێودەوڵەتی هەیە، بۆ نموونە بە زمانی ئینگلیزی. بەرێزتان بەدوای بەرنامەکانی خوێندن یان زانکۆدا دەگەڕێن؟ بنکەی داتاکانی ماڵپەڕی “خوێندن لە ئەڵمانیا” یارمەتی بەرێزتان دەدات لە گەڕانەکەتاندا.

زۆربەی زانکۆکان ئۆفیسی نێودەوڵەتیان لە ناو زانکۆ هەیە، کە پێی دەتوترێت فەرمانگەت ئەکادیمی نێودەوڵەتی (AAA). یان ئۆفیسی نێودەوڵەتی. لێرەدا کارمەندان ئامۆژگاریتان دەکەن سەبارەت بە خوێندن لە ئەڵمانیا.

هەمیشە بەرنامەکانی خوێندنی دوولانەیی دوال "واتە خوێندن و پراکتیک لە یەک کاتدا" زیاتر و زیاتر دەبن . خوێندن لە دوولایەن پێکدێت خوێندن لە زانکۆ وە هەرەها کاری پراکتیکی لە کۆمپانیایەکدا. بەریزتان دواتر مووچەیەک لە کۆمپانیایەکە وەردەگرن.

بۆ خوێندنی بەکالۆریۆس بەزۆری مرۆ پێویستی بە بڕوانامەی دەرچوونی قوتابخانەکەی دەبێت. ئەمەش بڕوانامەیکە کە بڕوانامەی گشتی وەرگرتن لە زانکۆ یان بڕوانامەی درچوونە بۆ وەرگرتن لە کۆلێژی تەکنیکی. بڕوانامەی ماستەر بڕوانامەیەکی باڵاترە. دەتوانن ماستەر بکەن "بخوێنن" ئەگەر مرۆ پێشتر بڕوانامەی بەکالۆریۆسی تەواکردبێت. مرۆ تەنها لە هەندێک خوێندندا دەتوانیت تاقیکردنەوەی دەوڵەت ئەنجام بدات. لەوانە: پزیشکی، یاسا، دەرمانسازی، کیمیا، خۆراک و لە هەندێک لە هەرێمەکانی فیدراڵیدا وانەوتنەوەش واتا مامۆستا . لێرەدا خوێندکاران تاقیکردنەوەی دەوڵەتی ئەنجام دەدەن.

سەبارەت بە بڕوانامەی بیانی، زانکۆ بڕیار دەدات ، بەوەی ئایا مرۆ بەڵگە بنەڕەتیەکانی هەیە بۆ خوێندن. تکایە پەیوەندی بە فەرمانگەی نێودەوڵەتی زانکۆوە (هەروەها ئۆفیسی نێودەوڵەتی) بکەن. بەرێزتان تا ئێستا نازانن، دەتانەوێ لە کوێ بخوێنن؟ خزمەتگوزاری "uni-assist" لە زوربەی زانکۆکاندا پشکنین دەکات ،کە ئایا بەرێزتان دەتوانن بەو بڕوانامەیەی هەتانە لە زانکۆیەکی ئەڵمانی بخوێنن یان نا. زانیارییەکان لە uni-assist.de و anabin.de بەردەستن. بەڵام بڕیاری کۆتایی لای زانکۆیە.

لە زانکۆکانی ئەڵمانیا (Uni) و زانکۆ تەکنیەکان یا پیشیەکان (FH ) دەبێت وەک خوێندکارێک زۆر بە باشی بە زمانی ئەڵمانی قسە بکەن. ئەگەر زمانی ئەڵمانی زمانی زگماکی ئێوە نەبێت، بەرێزتان پێویستان بە بەڵگەی لێهاتوویی زمانی ئەڵمانی دەبێت. زۆربەی کات پێویستان بە "تاقیکردنەوەی زمانی ئەڵمانی بۆ چوونە زانکۆ" (DSH) یان تاقیکردنەوەی TestDaF هەیە. هەروەها لەوانەیە مەرجی دیکەشیان هەبێت، وەک تێکڕای کۆی نمرەی دیاریکراوەکان، لە هەندێک بەرنامەکانی خوێندن لەزانکۆ تەنها ژمارەیەک کورسی سنووردار بەردەستن. (numerus clausus). بەرێزتان زانیاری تەواو لە زانکۆ لە خۆیانەوە زیاتر لەم بارەیەوە بزانن.

ئەگەر بڕوانامەی دەرچوونی ئامادەیەکەت بەس نەبوو بۆ خوێندن لە ئەڵمانیا، پێویستە پێش ئەوە بچیتە کۆلێژی ئامادەکاری خوێندن. بۆ ئەم مەبەستەس دەبێت تاقیکردنەوەی وەرگرتن ئەنجام بدەن. بەڵام پێویستان بە زمانی ئەڵمانیەکی باش هەیە لە سەر ئاستی B1. لە کۆتاییدا ئامادەکاری بۆ "تاقیکردنەوەی هەڵسەنگاندن" ئەنجام دەدەیت. کۆلێژی ئامادەکاری بەزۆری دوو وەرز دەخایەنێت، هەندێکجار کورتترە. وانەکان بەخۆڕاییە. بەڵام مرۆ دەبێت پارەی سمستەری خوێندنەکە بدات.

بەزۆری وادەی دیاریکراو بۆ پێشکەشکردن هەیە لە سەر بەرنامەکانی خوێندن . بەرێزتان زووتر زانیاری وەرگرن، ئەگەر بەرێزتان دەتانەوێت لە ئەڵمانیا بخوێن.

ساڵێک  لە زانکۆیەکی ئەڵمانی بە شیوەکی گشتی  2 وەرزی  "سمستەری) هەیە: سمستەری زستانە و سمستەری  هاوینە. وەرزێک نیو ساڵ دەخایەنێت. لەم ناوەشدا نزیکەی دوومانگ نیو  پشووی وەرزی هاوینەت  هەیە. پشووی وەرزی سمستەری  هاوینە بەزۆری دووروو درێژترە. لە پشووی درێژدا  هیچ وانە و سیمینارێک ناخرێتە ڕوو. دواتر  زۆرجار دەکرێت خوێندکاران تاقیکردنەوەیان هەبێت. هەروەها ئەرکەکانی ماڵەویان  بەجێ دەگەیەنن یان  مەشقکردن ئەنجام دەدەن. زۆربەی وانە و بەرنامەکانی خوێندن  تەنها لە وەرزی سمستەری زستاندا دەست پێدەکات.

ماوەی خوێندن چەند کات دەخایەنێت، ئەوە بەندە بەوەوە کە چ کۆرسێک یان بەرنامەیەکی خوێندن دەکەن، و ئایا سەکەرتوو دەبن لە تاقیکردنەوەکان یان نا. بەزۆری 6 بۆ 8 سمستەرتان دەوێت بۆ تەواوکردنی بڕوانامەی بەکالۆریۆس. دوای 2 بۆ 4 سمستەری تر مرۆ دەتوانیت ماستەر تەواو بکات. لە کۆتایی خوێندنەکەتدا تێزێکی کۆتایی دەنووسیت. هەندێک جار مرۆ دەبێت بەشێکی پراکتیکیش ئەنجام بدات. بۆ تاقیکردنەوەی دەوڵەتی کاتی زیاتر دەخایەنێت ، ئەمەش بەپێی پلانی خوێندنەکەتان دەبێت.

خوێندن لەخۆیدا چەندین ناوەڕۆکی جیاوازی هەیە. بەشێوەیەکی ئاسایی مەحازەرە و سیمینار هەیە. موحازەرەکان زیاتر لە هۆڵیکی گەورەیە خوێندکارانێکی بەرچاو بەشداری دەکەن . مامۆستا کان شتێک لەسەر بابەتێک باس دەکات. خوێندکاران گوێ دەگرن و لەگەڵیشیدا دەنووسنەوە. بەڵام لە سیمینارەکاندا خوێندکار ان کەمترن وە ئەو کارلێککەرترە بە بەراورد بە مەحازەرە.

تێچووەکانی خوێندن بەندە بە هەرێمەکانی فیدراڵیەوە. خوێندنی ئاسایی بەکالۆریۆس و ماستەر لە زانکۆکانی دەوڵەتدا بێبەرامبەرە. بە شێوەیەکی ئاسایی خوێندکاران دەبێت بۆ هەر سمستەرێک بڕە پاربەک دەن. ئەمانەش بریتین لە تێچووی کارگێڕی و یەکێتی خوێندکاران و بلیتی سمستەر. بە بلیتی سمستەر مرۆ دەتوانیت گواستنەوەی گشتی بەکاربهێنیت. لە زانکۆ ئەهلییەکان دەبێت پارەیەکی بەرچاو زیاتر بدەیت.