Dzieło wschodnioniemieckiego dramaturga, prozaika i poety Heinera Müllera inspirowało i wciąż inspiruje twórców muzyki do nowych odczytań. Jego wieloznaczne teksty zachęcają do tego, by traktować je jako partytury teatralno-muzyczne. Dwa z nich: „Die Hamletmaschine”/ „HamletMaszyna” (1977) i „Bildbeschreibung” /„Opis obrazu” (1984) doczekały się niezwykle interesujących interpretacji dźwiękowych. Pierwszy z utworów przekształcony został przez wybitnego kompozytora Wolfganga Rihma w "teatr muzyczny" - przedstawienie „Die Hamletmaschine. Musiktheater in fünf Teilen” miało premierę w roku 1987. Trzy lata później członkowie berlińskiego awangardowego zespołu rockowego Einstürzende Neubauten nagrali razem z Heinerem Müllerem „Die Hamletmaschine” w rozgłośni radia NRD. Powstało nagranie niezwykłe, łączące słowo i muzykę w tajemniczą, intensywną emocjonalnie całość. Jeszcze ciekawsze zdaje się być zaproponowane przez Einstürzende Neubauten hipnotyzujące odczytanie „Bildbeschreibung”, śmiałego eksperymentu prozatorsko-dramatycznego Müllera, będące pierwszym owocem współpracy zespołu z dramaturgiem (1988). Do tekstu tego sięgnęła niedawno ciesząca się światową sławą polska kompozytorka, Agata Zubel. Stworzyła ona intrygującą operę na dwa głosy, zespół instrumentalny i elektronikę, której polska premiera odbyła się w 2018 roku na festiwalu „Warszawska Jesień”. Partie wokalne wykonała sama kompozytorka, a partnerował jej na scenie baryton Frank Wörner oraz zespół Klangforum Wien pod dyrekcją Titusa Engela.
Podczas spotkania rozmawiać będziemy o teatralno-muzycznym potencjale tekstów Heinera Müllera i ich aktualności oraz o zaproponowanych przez muzyków i kompozytorów interpretacjach jego utworów.
Dr Sabina Macioszek – Doktor nauk humanistycznych. Autorka monografii Opera, ciała, technologie. Strategie współdziałania w XXI wieku (Wydawnictwo UMK, 2020). Publikowała między innymi w „Didaskaliach”, „Quarcie”, monografiach zbiorowych. Jej zainteresowania naukowe skupiają się zwłaszcza wokół technonauki oraz performansów, w przypadku których można mówić o współpracy człowieka i więcej-niż-ludzi. Zgłębia procesy przenikania się badań naukowych, sztuki i praktyk życia codziennego. W instytucjach kultury koordynowała projekty artystyczne oraz szkoleniowo-badawcze. Aktualnie pracuje w Uniwersyteckim Centrum Transferu Wiedzy i Technologii Uniwersytetu Opolskiego.
Dr Iwona Sowińska-Fruhtrunk, dyrygent i teoretyk muzyki, adiunkt w Katedrze Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, pełnomocnik Rektora ds. Ewaluacji Jakości Działalności Naukowej AMKP. Absolwentka krakowskiej AM i College of Musical Arts w Bowling Green, OH. W latach 2002-2010 była dyrygentem asystentem w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie. Opublikowała kilkanaście artykułów naukowych i esejów oraz uczestniczyła w wielu międzynarodowych konferencjach (m.in. w Helsinkach, Canterbury, Jerozolimie, Londynie, Wiedniu, Belgradzie, Klużu-Napoce, Stavanger). Była kierownikiem projektu badawczego PRELUDIUM 11 Narodowego Centrum Nauki:
Reprezentacja muzyczna we współczesnej estetyce, filozofii i semiotyce. Twórczość Arnolda Schoenberga wobec kategorii reprezentacji, który częściowo pokrywał się z problematyką pracy doktorskiej. Obecnie jest jedną w głównych wykonawczyń polsko-litewskiego projektu badawczego DAINA1
Music of Change: Expression of Liberation in Polish and Lithuanian Music before and after 1989, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. W 2020 roku otrzymała Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wyróżniającą się rozprawę doktorską przygotowaną pod kierunkiem prof. dr hab. Teresy Maleckiej i obronioną w 2019 roku. Do kręgu jej zainteresowań należą zagadnienia estetyki muzycznej, związane głównie z kategoriami reprezentacji i ekspresji muzycznej, twórczość drugiej szkoły wiedeńskiej, a także zagadnienia postmodernizmu i ponowoczesności w polskiej muzyce współczesnej.
Prof. dr hab. Piotr de Bończa Bukowski - profesor w Instytucie Filologii Germańskiej UJ, zajmuje się historią literatury i kultury skandynawskiej oraz niemieckiej, komparatystyką literacką, a także teorią i praktyką przekładu. Kierownik Pracowni Translacji IFG UJ. Współredaktor serii wydawniczej TRANSLATIO, ukazującej się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pomysłodawca cyklu „Literatura i muzyka. Pięć rozmów o pisarzach i kompozytorach".
Wróć
