Không gian khai phóng có tác động
Công tác văn hóa & ngôn ngữ của Goethe-Institut tại Việt Nam

Tác giả: Oliver Brandt, Mailan Thai
Dịch giả: Lê Quang
 

Phi lộ

Goethe-Institut là viện văn hóa hoạt động toàn cầu của Cộng hòa Liên bang Đức. Chúng tôi quảng bá tiếng Đức ở nước ngoài và thúc đẩy hợp tác văn hóa quốc tế. Goethe-Institut là một cấu phần then chốt trong chính sách văn hóa và giáo dục đối ngoại của Đức. Các chương trình văn hóa và giáo dục không còn chỉ trình bày những mẫu mực cổ điển của văn hóa Đức như Schiller và Beethoven. Tương thích với phương châm “Trao đổi với thế giới: vì sự đa dạng, hiểu biết và tin cậy”, trọng trách của chúng tôi là tạo ra những không gian khai phóng để mọi người có thể vượt qua các biên giới và rào cản hiện có mà làm việc cùng nhau và trao đổi ý tưởng. Goethe-Institut Việt Nam chính xác là nơi có thể thực hiện được việc trao đổi được bảo vệ như vậy.
  Goethe-Institut đã hoạt động ở Việt Nam được hơn 27 năm. Trên cơ sở Hiệp định Đức-Việt về việc cùng thành lập và hoạt động của các trung tâm văn hóa thông tin từ tháng 1/1997, Goethe-Institut Hà Nội được thành lập vào ngày 22/12/1997 với sự tham gia của Tổng thư ký Goethe-Institut đương nhiệm là Joachim Sartorius, Đại sứ Đức Wolfgang Erck, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Werner Hoyer và các đại diện chính trị và xã hội danh giá của Việt Nam tại ngôi nhà số 56-58 phố Hàng Đường, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Giám đốc đầu tiên của Goethe-Institut ở Hà Nội là Friedrich Winterscheidt (1997 - 2002). Nối bước ông là Franz Xaver Augustin (2002 - 2007), Peter Bumke (2007 - 2010), Almuth Meyer-Zollitsch (2010 - 2016), Wilfried Eckstein (2016 - 2022) và Oliver Brandt từ 1/11/2022.
Goethe-Institut Thành phố Hồ Chí Minh được phê duyệt làm chi nhánh vào năm 2010. Khởi đầu của nó là sự thành lập một Quỹ ở Đức bởi Goethe-Institut, Cơ quan trao đổi hàn lâm Đức (DAAD) và Hiệp hội doanh nghiệp Đức (GBA) vào năm 2005. Người đứng đầu là Paul Weinig (2004 - 2013), Sebastian Kraft (2013 - 2014), Sonja Stoll (2015 - 2016), Henning Hilbert (2015 - 2018), Mpangi Otte (2018-2023) và Thái Mai Lan từ 1/8/2023.

Đối tác văn hóa

Triển lãm tranh ghép đầu tiên của Hannah Höch và buổi hòa nhạc Việt-Đức đầu tiên diễn ra vào năm 1998 tại Goethe-Institut Hà Nội. Công chúng Hà Nội được chào đón nồng nhiệt tại Trung tâm văn hóa Đức, từ nhiều năm vẫn được khẳng định là nơi gặp gỡ tự do và cởi mở. Ngay từ những ngày đầu, Goethe-Institut Việt Nam đã được định hướng bởi mong muốn đối thoại và hội ngộ bình đẳng. Việc thiết kế chương trình không bao giờ được thực hiện một mình, mà trong sự hợp tác chặt chẽ đầy tin cậy với các đối tác trong lĩnh vực văn hóa và xã hội dân sự. Cách tiếp cận hướng tới đối tác này như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt mọi chương trình mà qua đó Goethe-Institut liên tục tìm kiếm những không gian dành cho nghệ thuật và sáng tạo cũng như duy trì chúng luôn sinh động. Vì vậy, điều hiển nhiên là chúng tôi, những người viết bài này, mời các đối tác Việt Nam lên tiếng. Đó là một ánh nhìn được chọn lọc về mạng lưới đối tác đa dạng và phát triển, đồng thời nó thể hiện nổi bật ý nghĩa và sự đa tầng của sự hợp tác đã thúc đẩy công tác của Goethe-Institut Việt Nam trong những năm qua. Những trích dẫn ấy là minh chứng cho tác động mà Goethe-Institut Việt Nam đã đạt được trong quan hệ Đức-Việt qua nhiều thập kỷ.
  Trần Lương - nghệ sĩ, giám tuyển và giám đốc người Việt Nam nổi tiếng của Trung tâm bảo trợ và phát triển nghệ thuật (APD) - là đối tác, nguồn ý tưởng và bạn đồng hành khắt khe tại địa phương kể từ những năm thành lập: “Tôi đã thực thi một loạt dự án hợp tác với Goethe-Institut, hầu hết đều là những dự án dài hạn và có chiều sâu. Tuy nhiên, đối với tôi dự án quan trọng nhất đối với sinh hoạt nghệ thuật sở tại là Xanh Đỏ và Vàng từ năm 2003. Đây không phải là một dự án triển lãm tốn kém và phức tạp, nhưng là một dự án quan trọng vì nó ra đời vào đúng thời điểm có nhiều biến chuyển nghệ thuật ở Việt Nam. Nó như một cú hích cho sự phát triển nghệ thuật đương đại sở tại. Tôi đã nhận được sự hỗ trợ tinh thần lớn lao từ người lãnh đạo Goethe-Institut lúc bấy giờ, Franz Xaver Augustin, người đã giúp đỡ vô điều kiện nền nghệ thuật trẻ địa phương“.

Năm 2004 Goethe-Institut Hà Nội chuyển về địa điểm hiện tại. Thủ tướng Liên bang Gerhard Schröder, Bộ trưởng Bộ văn hóa và thông tin Phạm Quang Nghị, Đại sứ Christian-Ludwig Weber-Lortsch, giám đốc viện Franz Xaver Augustin và ba trăm nhân vật nổi tiếng trong xã hội và chính trường cùng các cộng tác viên đã tổ chức lễ khai trương Goethe-Institut trong tòa nhà được tu tạo ở phố Nguyễn Thái Học. Đó là những biệt thự theo phong cách Art Deco từ thập kỷ 1930 ở gần Văn Miếu và Bảo tàng Mỹ thuật. Với các khóa học tiếng, thư viện mở, một chương trình văn hóa đa dạng về nghệ thuật, âm nhạc, khiêu vũ, văn học và phim ảnh và một nhà hàng Đức-Việt trong khoảnh sân râm mát, tòa nhà này đang trở thành một trung tâm sôi động yêu thích cho những cuộc gặp gỡ đa văn hóa ở Hà Nội.

Lương Huệ Trinh, nhà soạn nhạc, nhạc sĩ và nghệ sĩ biểu diễn, vẫn liên tục cộng tác chặt chẽ với Goethe-Institut trong hơn mười năm qua. Cô mô tả vở diễn đa phương tiện VỆT/STREAKS do cô sáng tác và đạo diễn có sức bền vững trong ký ức và tác động: “Dự án đề cập đến vai trò của phụ nữ và trẻ em, đồng thời phản ánh những ảnh hưởng của Nho giáo cũng như những thách thức mà cô và thế hệ trẻ phải đối mặt trong nội bộ năng động của gia đình và xã hội hiện đại. Sự kiện này là một đóng góp quan trọng cho nền âm nhạc bằng một vở trình diễn đa phương tiện khả dĩ mở rộng khả năng sáng tạo cho các nhà soạn nhạc. Ngoài ra, sự hợp tác quốc tế còn được nhấn mạnh bởi sự quy tụ các nghệ sĩ hàng đầu từ Việt Nam, Đức và Mỹ có nền tảng về âm nhạc cổ điển, truyền thống, jazz và đương đại.” Dự án này nằm trong khuôn khổ một chuỗi biểu diễn Nhạc Mới do viện trưởng Wilfried Eckstein đề xướng.

Các giám đốc Goethe-Institut ở mỗi nhiệm kỳ đã phản ứng với những thay đổi và phát triển trong nước và toàn cầu ở Đức, Việt Nam trong một thế giới ngày càng kết nối chặt chẽ hơn với nhau, đồng thời thiết kế và phát triển các chương trình và dự án mới với phạm vi bao trùm từ các dự án về chuyển đổi kỹ thuật số, tính sáng tạo và phát triển đô thị, công nghiệp trò chơi, sân chơi và nghệ thuật trong không gian công cộng đến các chương trình và sự kiện về bình đẳng giới, ấn tượng về cộng đồng người Việt ở nước ngoài và bảo tồn văn hóa. Ngoài các chủ đề táo bạo và thử nghiệm thẩm mỹ, mục tiêu trọng tâm của các chương trình của Goethe-Institut là củng cố một cách bền vững bối cảnh địa phương.
  Chẳng hạn trong năm 2009, Goethe-Institut Hà Nội đã cung cấp cho DocLab Hà Nội một không gian được bảo vệ, không bị kiểm duyệt trong Goethe-Institut nhằm hỗ trợ một thế hệ mới các nhà làm phim và nghệ sĩ video độc lập của Việt Nam và thu hút khán giả cho phim tài liệu. Cho đến năm 2015, nghệ sĩ danh tiếng và có trọng lượng quốc tế Nguyễn Trinh Thi đã phụ trách DocLab. Đối với chị và các đồng nghiệp kể từ thời điểm này, DocLab Hà Nội vẫn đọng lại trong ký ức như một địa điểm quan trọng để hợp tác và học tập sáng tạo tự do. Đạo diễn phim Phạm Ngọc Lân từ Hà Nội đã tham gia ngay từ ngày đầu: “Đối với tôi, sự hỗ trợ của DocLab Hà Nội là dự án nổi bật nhất mà Goethe-Institut đã đóng góp cho nền văn hóa địa phương, đặc biệt là trong những năm 2009-2015. Đây là thời đoạn vàng cho sự phát triển của phim tài liệu và các nghệ sĩ video địa phương: Công nghệ trở nên dễ tiếp cận, vấn đề xã hội nảy sinh khắp nơi, cộng đồng địa phương dần dần cởi mở hơn và rất thích thử nghiệm điện ảnh. Các hoạt động của DocLab Hà Nội đã nâng cao kiến thức nghe nhìn, thúc đẩy trải nghiệm điện ảnh cho đời sống văn hóa địa phương và tạo cơ hội trao đổi ý tưởng với các nhà làm phim và nghệ sĩ nước ngoài. Doclab Hà Nội cũng góp phần quan trọng trong việc hình thành một lượng khán giả mới cho nghệ thuật đương đại tại Việt Nam và đào tạo ra nhiều nghệ sĩ, nhà làm phim trẻ”. Năm 2024 Phạm Ngọc Lân đã đoạt giải GWFF cho Phim truyện hay nhất tại Berlinale lần thứ 74, một liên hoan phim rất uy tín ở Berlin, cho bộ phim Cu Li không bao giờ khóc.

Ngoài các chương trình dài hạn, cần nhắc đến những cuộc gặp gỡ đơn lẻ dưới hình thức hội thảo và gặp gỡ mạng lưới có tác động quan trọng đến bối cảnh địa phương, chẳng hạn như hội thảo về sáng tác văn thơ với nhà văn Berlin Jayrôme C. Robinet trong khuôn khổ Những ngày văn học châu Âu tháng 5/2024. Đối tác từ phía địa phương là Quyên Nguyễn, nhà nghiên cứu văn học và người sáng lập nền tảng văn học độc lập ZZZreview với mục tiêu thúc đẩy văn học đương đại Việt Nam và trên hết là tạo cơ hội cho các nhà văn trẻ học hỏi và nâng cao tay nghề. “Những người tham gia chưa bao giờ đến dự một hội thảo sinh động, thú vị và giàu trí tưởng tượng như vậy. Nhờ có sự dẫn dắt tuyệt hảo của Jayrôme C. Robinet, những người viết trẻ đã học được cách tạo ra những tác phẩm thơ trong một thời gian ngắn và tôi tin chắc rằng họ sẽ được hưởng lợi lâu dài từ khóa học này”.

Ở Thành phố Hồ Chí Minh, Goethe-Institut hiện diện tại hai địa chỉ: trụ sở chính ở Quận 3 sôi động và, từ năm 2018, trong Ngôi nhà Đức đầy uy tín, bên cạnh Tổng lãnh sự quán Đức cũng như các văn phòng liên lạc và công ty Đức khác dưới một mái nhà chung. Đặc biệt là trong những năm gần đây, Goethe-Institut Thành phố Hồ Chí Minh, ban đầu được thành lập như một trường dạy tiếng, đã phát triển thành đối tác văn hóa đáng tin cậy cho các nghệ sĩ địa phương được thu hút đến đại đô thị khai phóng và chịu ảnh hưởng phương Tây ở phía Nam. Tại thành trì của ngành công nghiệp giải trí thương mại Việt Nam, Goethe-Institut hỗ trợ sinh hoạt văn hóa độc lập, cung cấp không gian cho các thử nghiệm và khuyến khích chuyển biến quan điểm cũng như trao đổi nghiêm túc với nhau, với khu vực và với Đức.

Một trong những chương trình được Goethe-Institut ở miền Nam Việt Nam hồi sinh sau đại dịch với sự hợp tác của tập thể nghệ sĩ MoT+++ và sự hỗ trợ của Khách sạn Amanaki là Chương trình lưu trú A. Farm. “Kể từ khi mở cửa vào năm 2018, A. Farm đã trở thành không gian dành cho các nghệ sĩ trong nước và quốc tế ở thời điểm khác nhau trong sự nghiệp để thử nghiệm hoặc khai thác sâu sở thích hiện tại của họ. Trên hết, đây là nơi gặp gỡ của cộng đồng nghệ thuật địa phương cũng như trao đổi ý tưởng và tạo ra những kết nối mới. Là một trong số ít chương trình lưu trú tại Sài Gòn, A. Farm mang có tầm quan trọng cốt lõi trong việc hỗ trợ và quảng bá nghệ thuật thử nghiệm ở thành phố”, giám tuyển, nhà văn và học giả nghệ thuật đầy tham vọng Linh Lê cho biết, chị cũng là người nghiên cứu sâu về chủ đề tự do nghệ thuật và tự do báo chí ở Việt Nam.

Văn hóa mở rộng tầm nhìn. Văn hóa cho phép chúng ta nhìn thế giới bằng những con mắt khác nhau và tạo điều kiện cho những cuộc trò chuyện về sự tương đồng và dị biệt giữa Đức và Việt Nam. Trước sự kiểm duyệt chặt chẽ của chính quyền sở tại và các quan điểm khác nhau về giá trị được thượng tôn của tự do nghệ thuật theo góc nhìn châu Âu, các cơ hội liên tục được tạo ra để thúc đẩy kiến tạo nghệ thuật tự do và trao đổi phóng khoáng, bất chấp những trở ngại và sự giám sát ở địa phương. Goethe-Institut là đối tác quan trọng và đáng tin cậy của đời sống văn hóa độc lập và xã hội dân sự như cộng đồng LGBTIQ+. Đồng thời, chúng tôi hợp tác chặt chẽ và tin cậy với các tổ chức văn hóa nhà nước như Nhà hát Tuổi trẻ Hà Nội, VNSO, HBSO hay Bảo tàng Phụ nữ trong các quan hệ đối tác chiến lược nhằm tạo sự kết nối giữa các bối cảnh văn hóa độc lập sở tại, xã hội dân sự và các tổ chức nhà nước và thực hiện các chương trình văn hóa xuất sắc đầy tham vọng. Một dự án đặc biệt nổi bật đã ra đời với sự góp sức của Không gian nghệ thuật Manzi, một địa danh sống động và đa ngành ở phố cổ Hà Nội với nhiều sự kiện đa dạng. Người sáng lập và giám tuyển Trâm Vũ nhớ lại triển lãm các tác phẩm của Thomas Billhardt, một nhiếp ảnh gia Đức được cả thế giới tôn vinh nhờ những bức ảnh kịch tính nhưng đầy tính nhân văn về cuộc chiến tranh chống Mỹ, có những tác phẩm được đánh giá cao ở Việt Nam. Trâm Vũ: “Triển lãm mang tên Hà Nội 1967-1975 do Goethe-Institut khởi xướng và Manzi thể hiện đã diễn ra vào tháng 10/2020 tại cả hai địa điểm của Manzi và trưng bày hơn 200 bức ảnh về Hà Nội mà Thomas Billhardt đã chụp trong thời gian này. Trong 45 ngày hoạt động, triển lãm đã thu hút hơn 25.000 lượt khách tham quan và nhận được phản hồi nồng nhiệt từ người dân Hà Nội, giới nghệ thuật và báo chí. Hơn 100 bài viết về triển lãm đã được đăng trên các báo/tạp chí in và trực tuyến, bao gồm cả các kênh truyền hình và báo chí quan trọng nhất trong nước. Cuối năm 2020, triển lãm cũng đã được trao giải thưởng Bùi Xuân Phái danh giá là Sự kiện mang tính biểu tượng của năm”.

Goethe-Institut Việt Nam không chỉ gắn kết chặt chẽ với bối cảnh văn hóa và xã hội dân sự địa phương mà còn tạo động lực quan trọng cho sự phát triển của họ. Sự trao đổi trực tiếp và cá nhân giữa các đối tác Đức và Việt Nam về văn hóa và xã hội dân sự đặc biệt hiệu quả trong các chương trình do Goethe-Institut khởi xướng. “Qua trao đổi với các đối tác Đức, tôi có cơ hội học hỏi và suy ngẫm về thực tiễn của mình, nâng cao nhận thức về quan hệ quốc tế và ý nghĩa của các khái niệm toàn cầu và địa phương”, giám đốc APD Trần Lương cho biết. “Củng cố ý niệm. định hướng bản sắc và hội nhập, đặc biệt trong vai trò của một nhà tổ chức nghệ thuật và giám tuyển độc lập. Đặc biệt, dự án River Scape in Flux do bà Almuth Meyer- Zollitsch chủ trì đã giúp tôi có được kinh nghiệm trong tổ chức dự án và thực hành giám tuyển. Đồng thời, nó cũng cung cấp kiến thức sâu sắc hơn về Đông Nam Á”.

Hiếu Lưu, nhà hoạt động và người sáng lập một tổ chức nghệ thuật ở Hà Nội cho người khuyết tật, gần đây đã trở thành cố vấn quan trọng cho Goethe-Institut trong việc phát triển các chương trình hòa nhập và văn hóa. Đồng thời, chị cũng được hưởng lợi cho công việc của mình từ những cuộc gặp gỡ cá nhân do Goethe-Institut tổ chức, ví dụ với Bertolt Meyer, giáo sư tâm lý học tại Đại học kỹ thuật Chemnitz và DJ, người đã đến thăm Việt Nam vào năm 2024: “Làm việc với các đối tác Đức là nguồn động viên cho tôi trong hoạt động hướng đến tiếp cận thực tế và hướng đến cộng đồng, chẳng hạn như lần gặp giáo sư Bertolt Meyer, một DJ chuyên nghiệp với một cánh tay giả và là người ủng hộ nhiệt tình cho quyền của người khuyết tật ”, Lưu Hiếu nói. “Cách tiếp cận của anh ấy vượt lên trên mọi sự đồng cảm thuần túy và những câu hỏi chung chung. Thay vào đó, anh ấy mang đến một góc nhìn thực tế không thể thiếu để phát triển các giải pháp hiệu quả cho chủ đề phức hợp này”. Trong những năm qua, Goethe-Institut Việt Nam đã nhiều lần tổ chức các chuyến đi du lịch để mời các nghệ sĩ và nhà quản lý văn hóa trong lĩnh vực điện ảnh hoặc nghệ thuật tạo hình sang Đức, đưa họ đến các cuộc trao đổi cá nhân các nhà hoạt động văn hóa Đức để học hỏi lẫn nhau. Vì giao lưu văn hóa Đức-Việt trong những thập kỷ gần đây chưa bao giờ là con đường một chiều, mà diễn ra theo cả hai hướng, bất kể dưới hình thức lưu trú của nghệ sĩ hoặc các chuyến thăm lẫn nhau của những người làm văn hóa. Tháng 1/2024, 14 nhà hoạt động sân khấu Việt Nam đã được mời đến Berlin và Leipzig, trong đó có đạo diễn, họa sĩ sân khấu và người sáng lập nền tảng sân khấu độc lập xplusxStudio Hà Nguyên Long, người đặc biệt nhiệt tình theo đuổi việc mở rộng nhóm đối tượng thông qua các dạng thức sân khấu mới. “Chuyến đi thăm các nhà hát và đoàn kịch ở Berlin và Leipzig để lại cho tôi những ấn tượng khó phai. Chuyến đi đã mang đến một cái nhìn vô cùng mới mẻ và phong phú về sân khấu cũng như tiềm năng của nó. Ở Berlin, những người ít được quan tâm trong các trải nghiệm sân khấu thống - chẳng hạn như người khuyết tật, người có vấn đề tâm thần, phụ nữ nặng gánh gia đình - đã tìm thấy nhiều cơ hội tham gia vào đời sống sân khấu một cách sáng tạo và gần gũi”.

Cách tiếp cận ở vị thế đối tác của Goethe-Institut là một phần trong nỗ lực của chúng tôi nhằm giải quyết một chủ đề được thảo luận nhiều và chỉ mới trở nên quan trọng trong đối thoại văn hóa quốc tế trong những năm gần đây: chủ nghĩa hậu thuộc địa và văn hóa công bằng. Goethe-Institut hoạt động trên toàn thế giới để giải quyết di sản thuộc địa trong và ngoài châu Âu. Điều quan trọng nữa phải phản ánh một cách nghiêm túc về vai trò cá nhân của chúng tôi với tư cách là một viện văn hóa của Đức và Châu Âu, đặc biệt là ở Việt Nam, một đất nước đã phải chịu đựng nhiều đau khổ từ chủ nghĩa thực dân. Cuộc đối thoại về vấn đề này chắc chắn sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ trong những năm tới. Việc phản ánh vai trò và bản sắc của chính mình với tư cách là một viện văn hóa Đức luôn diễn ra trong nhận thức về một xã hội nhập cư Đức đang chuyển đổi và những câu chuyện gia đình muôn màu muôn vẻ của nó. Mối liên kết với Việt Nam đóng vai trò trung tâm đối với xã hội Đức và do đó cũng đối với Goethe-Institut.

Mối quan hệ giữa Việt Nam và Đức rất chặt chẽ và đa dạng. Không có lĩnh vực nào mà đặc điểm này được thể hiện rõ như trong những câu chuyện gia đình gắn kết hai đất nước chúng ta. Một thế hệ thứ hai đầy tự tin của thanh niên Đức-Việt góp phần tạo nên một sự hiện diện mới mẻ và mạnh mẽ của cộng đồng Đức-Việt và các chủ đề của cộng đồng đó. Những nhân vật nổi bật trong các lĩnh vực báo chí, văn chương, khoa học và kinh tế đều là con của các gia đình Việt nhập cư. Họ có cái nhìn riêng và độc đáo về thế giới, đồng thời cũng đối mặt với các vấn đề về bản sắc của mình cũng như những trải nghiệm khó khăn mà họ gặp phải ở Đức như phân biệt chủng tộc. Họ tạo ra một cấu phần mới và làm cho nước Đức phong phú thêm, kể cả trong mối quan hệ giữa hai nước chúng ta. Các phong trào di trú rất năng động và diễn ra theo cả hai chiều. Những mối quan hệ ấy góp phần vào sự hiểu biết lẫn nhau trong đối thoại văn hóa. Các tác giả và nghệ sĩ người Đức gốc Việt như Khuê Phạm, Vanessa Vu, Phạm Minh Đức, Hồng Anh Nguyễn, Sung Tiêu, Danh Vo v.v. là một phần quan trọng trong công tác chương trình của Goethe-Institut Việt Nam. Họ là những nhân vật quan trọng trong hoạt động trao đổi văn hóa Đức-Việt và có vị trí danh giá như những người xây nhịp cầu nối trong công tác của chúng tôi.

Công việc ngôn ngữ sáng tạo

Lao động nhập cư thường là xuất phát điểm của hầu hết các mối quan hệ gia đình giữa Việt Nam và Đức. Kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy tầm quan trọng của việc học tiếng để việc di cư lao động đạt được thành công và công bằng. Và bây giờ chúng ta đến với một cấu phần cốt lõi khác của Goethe-Institut ở cương vị là viện văn hóa và ngôn ngữ của Cộng hòa Liên bang Đức. Với một chương trình học tập và thông tin phong phú, chúng tôi hỗ trợ người Việt Nam ở mọi lứa tuổi về cơ hội di chuyển cá nhân và nghề nghiệp. Goethe-Institut mở con đường giáo dục đến Đức mang tính đa dạng như chính sở thích và mục tiêu của học viên: học đại học, đào tạo nghề phối hợp, làm công nhân đã qua đào tạo. Phù hợp với tất cả các khả năng học tập trên, Goethe-Institut Việt Nam cung cấp các gói khóa học tiếng chất lượng cao, đào tạo liên văn hóa và hội thảo hội nhập, tư vấn cá nhân để tương thích với nhu cầu của mỗi người.
  Sự quan tâm đến tiếng Đức tăng lên đều đặn kể từ ngày thành lập Goethe-Institut, và chúng tôi cung cấp một loạt các dịch vụ giáo dục. Năm 1999, Goethe-Institut Hà Nội tổ chức lớp học tiếng Đức đầu tiên dành cho người mới bắt đầu. Ngay từ đầu, mục tiêu của chúng tôi là tăng cường quan hệ đối tác công bằng và cùng có lợi giữa các chủ thể trong nước và xuyên quốc gia. Các lớp tiền hội nhập và liên văn hóa của chúng tôi có công năng chuẩn bị cho học viên khả năng ở lại các quốc gia nói tiếng Đức, có tầm quan trọng trung tâm trong quá trình này. Chúng tôi mong muốn hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để giảm tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên ở Việt Nam thông qua cách tiếp cận mang tính đạo đức và kinh tế, giúp họ đến với thị trường lao động Đức.

Trong công tác đào tạo ngôn ngữ, chúng tôi cũng hỗ trợ phát triển việc dạy và học tiếng Đức trong hệ thống giáo dục Việt Nam. Trên cơ sở thỏa thuận khung giữa Bộ ngoại giao và Bộ giáo dục và đào tạo 2007, Goethe-Institut đã đưa tiếng Đức trở thành ngoại ngữ thứ hai ở các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông trong một dự án thí điểm năm 2008. Trường Lomonosov tại Hà Nội là trường đầu tiên theo PASCH - một sáng kiến đề ra chiến lược đưa tiếng Đức vào các trường học ở Việt Nam bằng cách hỗ trợ cả giáo viên lẫn học sinh. Hội giáo viên tiếng Đức của Việt Nam được thành lập năm 2011 dưới sự bảo trợ của Hội hữu nghị Đức-Việt. Tháng 7/2013 Hội được nhận vào Hiệp hội giáo viên tiếng Đức quốc tế. Từ năm 2011, Goethe-Institut Hà Nội tổ chức Những ngày ngôn ngữ châu Âu cùng với các viện văn hóa châu Âu khác, mời các bạn trẻ và phụ huynh trải nghiệm sự đa dạng của ngôn ngữ và trải nghiệm châu Âu một cách vui vẻ và nhiệt tình.

Trên cơ sở thỏa thuận giữa Bộ kinh tế liên bang của Đức và Bộ lao động, thương binh và xã hội Việt Nam, Goethe-Institut đã tổ chức khóa học tiếng Đức đầu tiên và chuẩn bị cho điều dưỡng viên vào năm 2013. Để hội nhập vào Đức dễ dàng hơn, từ năm 2014 Goethe-Institut cung cấp tư vấn và đào tạo cho những người đoàn tụ gia đình, người tìm việc, công nhân đã qua đào tạo và sinh viên. Khóa học này tư vấn về sinh sống và làm việc tại Đức, giải thích về quá trình hội nhập, khuyến cáo về học tập và thi cử, tổ chức các buổi hội thảo về viết đơn và phỏng vấn, các sự kiện thông tin về nghề nghiệp và triển vọng việc làm ở Đức với các tư vấn viên được nhà nước Đức ủy quyền.
  Cầu nối đại học là một chương trình được Goethe-Institut hợp tác với 8 trường đại học danh tiếng của Đức và DAAD thành lập vào năm 2018. Dịch vụ này dành cho những học sinh phổ thông có thành tích học tập xuất sắc muốn học đại học các môn MINT (toán, công nghệ thông tin, khoa học tự nhiên, kỹ thuật) hoặc quản trị kinh doanh tại Đức. Goethe-Institut tổ chức cho người nộp đơn học và thi ngôn ngữ (TestDaF và TestAS), các khóa học ngôn ngữ chuyên MINT và đào tạo liên văn hóa. Việc tham gia thành công Cầu nối đại học cho phép bạn bắt đầu học trực tiếp tại Đức mà không cần qua khóa dự bị. Goethe-Institut cũng đang mở rộng sự hiện diện của mình ra bên ngoài Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Nhờ hợp tác với Trường quốc tế thuộc Đại học Huế, năm 2022 Deutscher Raum (DR) được thành lập tại Huế, thành phố có nhiều cựu sinh viên nhất từ Đức về.

Chúng tôi coi chuyến thăm cấp cao của Tổng thống liên bang Frank-Walter Steinmeier và Bộ trưởng lao động Heil tới Goethe-Institut Hà Nội vào tháng 1/2024 trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước là sự đánh giá cao và xác định công việc của chúng tôi. Trong chuyến thăm, Tổng thống liên bang tôn vinh mối quan hệ kinh tế và văn hóa đặc biệt giữa hai nước. Trên phương châm “Những người kết nối chúng ta! Con đường di cư cá nhân và nghề nghiệp giữa Việt Nam và Đức”, Tổng thống liên bang và Bộ trưởng lao động nhận được cái nhìn sâu sắc về các hoạt động đa dạng của Goethe-Institut, chẳng hạn như các chương trình đào tạo, tư vấn và hỗ trợ học tập về đất nước và liên văn hóa được thiết kế theo nhóm mục tiêu. Tổng thống liên bang Frank-Walter Steinmeier phát biểu: “Tại Goethe-Institut sáng nay, chúng tôi chứng kiến thanh niên Việt Nam được chuẩn bị tốt như thế nào để đảm nhận công việc trong lĩnh vực y tế, cơ khí hoặc công nghệ thông tin ở Đức”.

Trong tháng 5/2024, Ngày hội việc làm đầu tiên đã diễn ra tại Goethe-Institut Hà Nội, do Đại sứ quán Đức tại Hà Nội và Goethe-Institut đồng tổ chức phối hợp với AHK, DAAD và GIZ cùng các đối tác Đức và Việt Nam. Sự kiện đông khách này thành công tốt đẹp, sẽ tiếp tục diễn ra năm 2025 và mở rộng đến TP HCM.

Cảm ơn và triển vọng

Goethe-Institut Việt Nam vui mừng được mang danh tiếng xuất sắc trong nội bộ mạng lưới toàn cầu của Goethe-Institut và các đối tác châu Âu. Goethe-Institut đã liên tục đạt được danh tiếng này trong nhiều thập kỷ qua. Thành công này phần lớn nhờ ơn mạng lưới đối tác tận tâm và đội ngũ cộng tác viên địa phương xuất sắc. Họ tạo thành một đội ngũ hơn 100 cộng tác viên tại Goethe-Institut Hà Nội và hơn 40 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nhờ sự nhiệt tình trong đối thoại Đức-Việt, họ đã tạo ra một bầu không khí đặc biệt và ấm áp trong các Goethe-Institut của chúng tôi. Nhờ chuyên môn của mình, họ đã đóng một vai trò quan trọng trong câu chuyện thành công của Viện. Họ định hình một phong cách giao tiếp cởi mở để chúng tôi có vị thế của Goethe-Institut Việt Nam. Sự cởi mở này kết hợp với chuyên môn xuất sắc và cách tiếp cận nhân bản được nhóm thực hiện sinh động và được các đối tác văn hóa của chúng tôi cũng như các học viên đánh giá cao. Vì vậy, xin được kết thúc bài tham luận của chúng tôi với lời cảm ơn sâu sắc đến đội ngũ của chúng tôi và các đối tác trân quý từ lĩnh vực văn hóa và xã hội dân sự Việt Nam và Đức. Chúng tôi chỉ có thể tạo ra không gian khai phóng cho những cuộc gặp gỡ có tác động bền vững tiếp tục nhờ những nỗ lực chung.
Goethe-Institut Việt Nam đã chuẩn bị cho hơn 120,000 thanh niên dấn bước vào cuộc sống ở Đức nhờ khóa học tiếng và nhờ các biện pháp tiền hội nhập như lớp đào tạo liên văn hóa. Goethe-Institut Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp quan trọng cho mối quan hệ Đức-Việt trong tương lai và, bất chấp mọi khác biệt, sẽ kết nối chặt chẽ xã hội của chúng ta thông qua công tác ngôn ngữ và văn hóa tích cực và hướng tới đối tác.