بازارکردن
دوکان و بازار لە ژیانی ڕۆژانەدا
بەرێزتان ئارەزوو دەکەن خواردنی تازە بکڕن؟ لە زۆربەی شوێنەکان هەفتەی جارێک یان دووجار هەفتە بازاڕ هەیە. زۆرجار لە ڕۆژانی شەممەدا ئەم بازارنە دەکرێنەوە. لەم هەفتە بازارانەدا بەرێزتان دەتوانن میوەی تازە و سەوزە و خواردنە تایبەتەکانی ئەم ناوچەیەتان دەست بکەوێت. دەتوانیت گۆشتی تازە و سۆسیس تازە لە مارکێت یان لە قەسابخانەکان بدۆزیتەوە (لە باشووری ئەڵمانیا پێیان دەوترێت قەسابخانە). لە نانەواخانەکان دەتوانن نانی تازە و نوێ بکڕن.
نانەواخانە، قەسابخانەکان و دوکانە بچووکەکانی دی لە شارۆچکە و گوندە بچووکەکاندا زۆرجار زوو دادەخرێن یان تەنها چەند کاتژمێرێک لە ڕۆژێکدا کراوەن. لە هەفتە بازاڕەکانی بەزۆری لە بەیانی زووەوە تا پاشنیوەڕۆ بەردەوام دەبن. ڕۆژی یەکشەممان سەرجەم دوکان و بازارەکان داخراون. تەنها نانەواخانە و دوکانەکان لە وێستگەکانی شەمەندەفەر و بەنزینخانەکان زۆرجار لە ڕۆژانی یەکشەممە و پشووی فەرمیدا کراوەن.
خزمەتگوزاری گەیاندن
سوپەر مارکێتی داهاتوو لێتانەوە دوورە؟ یان بەرێزتان ناتانەوێت لە ماڵەوە بچنە دەرەوە بۆ بازاڕکردن؟ بەرێزتان دەتوانن سوود لە خزمەتگوزاری گەیاندن وەربگرن. دواتر کەسێک کەرەسەکانی خواردنتان بۆ دەهێنێتە ماڵەوەتان. لە ئینتەرنێتدا بگەڕێ بۆ "خزمەتگوزاری گەیاندنی خۆراک" لە شارەکەتان. بە شێوەیەکی ئاسایی بەرێزتان فۆڕمێک دواکاریەک بە شێوەی ئۆنلاین پڕ دەکەنەوە. هەروەها زۆرێک لە مارکێتەکان خزمەتگوزاری گەیاندن پێشکەش دەکەن. بەڵام ئەم خزمەتگوزارییە تێچووی زیاترە لە بازاڕکردن لە سوپەر مارکێتەکاندا. هەروەها خزمەتگوزاری گەیاندن هەیە کە ژەمە ئامادەکراوەکان پێشکەش دەکەن. دەتوانن لێرە پەیوەندی بکەن یان بە شێوەی ئۆنلاین داوا بکەن.
پارەی بتڵی بەتاڵ
لە ئەڵمانیا بڕە پارەیەک لەسەر هەموو بوتڵەکانی خواردنەوەکان دانراو ، بوتڵەکانی پلاستیک و چەندین بوتڵی شووشە هەیە. بەرێزتان کەمێک پارەی زیاتر بۆ ئەو دەبە بوتڵە یان شووشەکان (بەزۆری لە نێوان 8 بۆ 25 سەنت) دەدەیت. بەرێزتان پارەکەتان بۆ دەگەڕێتەوە، ئەگەر دەفرە بەتاڵەکان لە دوکانەکەدا ڕادەست بکەنەوە.
بەزۆری لە سوپەرمارکێتەکان یان فرۆشگای خواردنەوەکان ئامێری وەگرتنەوەی شووشە و دەبەی بەتاڵ هەیە. پاشان پارچە کاغەزێک وەردەگریت کە لە کاتی وەرگرتنی پارەدا ڕادەستی دەکەن. دواتر ڤەرێزتان پارەکەتان بۆ دەگەڕێتەوە. بتڵ و شووشەکانی بەبێ پارە لە شوێنی دیاری کراوی خۆی فڕێ بدەن.
فرۆشگای تایبەت و ئینتەرنێت
بۆ نموونە ئەگەر بەرێزتاب بتانەوێت دۆڵابێک، کۆمپیوتەرێک، یان جووتێک پێڵاو بکڕن، دەتوانین بچیتە دوکانێکی گەورە یان دوکانێکی تایبەتمەند. دوکانە گەورەکان چەندین بەرهەمی جیاوازیان هەیە. دوکانە گەورەکان بە شێوەیەکی سەرەکی لە شارەکاندا دەبینرێن. فرۆشگا تایبەتەکان تایبەتمەندن بە هەندێک بەرهەم. بۆ نموونە دوکانی مۆبیلیات، فرۆشگای ئەلیکترۆنی یان دوکانی پێڵاو هەیە. کاتی کردنەوەی بەزۆری لە کاتژمێر 9 ی بەیانی تا 8ی ئێوارەیە، هەندێکجار تەنها تا کاتژمێر 6:30 ی ئێوارەیە.
زۆربەی شتەکان لە ڕۆ ژگاری ئەمرۆدا بەرێزتان دەتوانن لە ڕێگەی ئینتەرنێتەوە داوا بکەن. زۆربەی کات تەنها دەبێت چەند ڕۆژێک چاوەڕێ بکەن و بەرهەمەکان بۆ دەگەیەنرێنە ماڵەوە.
بازاکردنی دەستی دوو
بەرێزتان دەتوانن هەروەها لە ئەڵمانیان بەرهمەکانی دەستی دوو بکڕن، بۆ نموونە جل وبەرگ، ئامێرە کارەبایەکان، مۆبیلیات، کتێت وە زۆر شتی تر. ئەمە زۆر جار هەرزانترن.
لە کۆتایی هەفتەدا زۆر جار بازاری لەنگە هەیە، بە تایبەت لە شارە گەورەکان. هەروەها بازاری دەستی دوو هەیە. لە ئینتەرنێدا بە دوای " Flohmark " بگەڕێ یان لە شارەکەی خۆتان بەدوای دەستی دوودا بگەرێ.
هەروەها بەرێزتان لە لە ئینتەرنێدا زۆر جار کاڵای بەکارهاتوو بە نرخێکی گونجاو دەدۆزنەوە. بەڵام ئاگاداری ئەوەی بن زۆر جار ئەم خستنەڕووانە جێی متمانە نین. باشترین سەکۆیەکانی ئینتەرنێت بریتین لە بۆ نموونە:
پارەدان
لە ئەڵمانیا جەندین شێوازی جۆراوجۆری پارەدان باو و ئاسایی هەیە. بە کاش یان هەژماری بانقی (یان کارتی EC) دەتوانن پارە بدەن. ئەگەر هەژماری خۆتتان لە بانق یان لە بانقی پاشەکەوتکردن دا هەببێت. ئەوا هەژمارێک یان کارتی بانقی وەردەگرن و زۆرجاریش کارتی بانقی (ماستەرکارت یان ڤیزە) ش وەردەگرن. لە هەندێک مارکێت و دوکانە گەورەکان و دوکانە تایبەتەکاندا بەڕێزتان دەتوانن بە هەژماری بانقی پارە بدەن. پارەدان بە مۆبایل، واتە پارەدان بە مۆبایلە زیرەکەکەتان، لە ئەڵمانیاشدا شتێکی باو و ئاساییە.
لە ئینتەرنێت مرۆ بە هەژماری بانقی و ڤیژا کارتی بانقی پارە دەدات، بەڵام هەروەها ڕێگەی ڕاکێشانیشی لە بانقەوە یان بە فاتوورە. ئەگەر بەرێزتان بتانەوێت، بە لە ڕێگەی بانقەوە پارە بدەن، بەڕێزتان دەبێت داتاکانی هەژمارەکەتان بە ئۆنلاین دابنێن. دواتر پارەکە لە لە هەژماری دەبڕدرێت. بە فاکتورە بەرێزتان پارەکە لە هەژماری بەرێزتانەوە "ڕەوانە تحویل" بکەن. هەروەها شێوازی تری پارەدانی تریش هەیە بۆ نموونە بە پەیپاڵ. بەرێزتان زانیاری زیاتر لە دەقەکانی دارایی و باجەکان دەدۆزنەوە.
نرخ و گەرەنتی و ئاڵوگۆڕ
لە زۆربەی دوکانەکانی"فرۆشگاکانی" ئەڵمانیا دا نرخ بۆ هەموو بەرهەمەکان بەتەوای دیاریکراوە . لە بازار وە هەروەها لە فرۆشگا گەوەرکان و تایبەتەکاندا بەرێزتان دەتوانن هەندێک جار مامەڵەیان لە گەڵ بکەن. بەڵام بە شێوەیەکی ئاسایی ئەوە ئەوەندە باو نییە.
بەرێزتان شتێکتان کڕیوە و و کەموکوڕی تێدایە یان تێکچوە؟ کەواتە بەرێزتان بۆ کاڵای نوێ مافی گەرەنتی 2 ساڵتان هەیە : بەرێزتان کاڵایەکی نوێ وەردەگرن . یان دەتوانن کاڵا تێکچوەکە بگەڕێنیتەوە و پارەکەتان وەربگرنەوە. یان دەکرێت پارەی کەمتر بۆ کاڵاکە بدەن. بۆ کەلوپەلی بەکارهاتوو تەنها 12 مانگە. هەندێک جار گەرەنتی لەسەر کاڵاکانیش دیاریکراوە. ئەگەر کاڵایەک، بۆ نموونە وەک تەلەفزیۆنێک، لە ماوەی گەرەنتیدا لە کارکەوت، ئەوا بەبێ بەرامبەر چاک دەکرێتەوە. یان ئەوەتا بەرێزتان تەلەفزیۆنێکی نوێ وەردەگرن. ماوەی گەرەنتی 12-24 مانگە لە بەرواری کڕینیەوە کاری پێدەکرێت.
ئەگەر بەرێزتان کاڵاکەتان بەدڵ نەبوو و بەکارتان نەهێنابوو ، ئەوا دەتوانن بیگۆڕنەوە بە کاڵایەکی تر. بەڕێزتان دەتوانن لە زۆربەی کاتەکاندا کاڵاکە بگەرێنەوە.دواتر پارەکەتان بۆ دەگەڕێتەوە. بەزۆری لە ماوەی 14 ڕۆژدا ئاڵوگۆڕ یان گەڕانەوە دەکرێت. دەبێت پسوڵە یان فاکتورەکەی پیشان بدەن. زۆرجار خستنەڕووی تایبەت و داشکاندن ناتوانرێت ئاڵوگۆڕ بکرێتەوە.
پرسیارە باوەکان
بەڕێزتان لە ئینتەرنێت ناوەی ئەم دوکانە یان بازارە لە شارەکەتان بنوسن، کە بەدوایدا دەگەڕێن. هەروەها بەرێزتان دەتوانن بچیتە ناو پاڵمەری gelbeseiten.de. لە پەنجەرەی "چی"دا بۆ نموونە بنووسە "سوپەرمارکێت"، "قەسابخانە"، "نانەواخانە"، یان "فرۆشگا ". لە پەنجەرەی “کوێ”دا شوێنی نیشتەجێبوونت بنووسە، بۆ نموونە “köln” یان “Hultrop”. بەرێزتان دواتر لیستی فرۆشگاکان دەبینن.
بەرهەم و کاڵاکان بەزۆری لە ناو فرۆشگا گەورەکان هەرزانترن بە بەروارد بە فرۆشگا بچووکەکان. ئەگەر بەرێزتان دەتانەوێت پارە پاشەکەوت بکەن باشتر وایە لە مارکێتەکان یان شوێنی داشکاندنەکان بازاڕ بکەن. هەروەها بەرێزتان لە هەفتە بازاڕەکان کەرەسەکانی خواردن بە هەرزانتر دەستان دەکەوێت. لە زۆربەی فرۆشگاکاندا بەرێزتان دەتوانن داشاکاندنی تایبەت بدۆزنەوە . بەزۆری سەوزە و میوە هەرزانترە ئەگەر لە ئەڵمانیاوە بێت یان لە وەرزی خۆی دابێت. هەروەها زۆرجار فرۆشگای دەستی دوو لە هەفتەبازار هەیە. لەوێ دەکرێت جل و بەرگی بەکارهاتوو و مۆبیلیاتی بەکارهاتوو و چەندین شتی تر بۆ ماڵەکەان بە تایبەت و بە هەرزان بکڕن. هەروەها زۆرجار بەرێزتان دەتوانن بەرهەمی بەکارهاتوو و هەرزان وەک جلوبەرگ، ئەلیکترۆنیات یان مۆبیلیات لە ئینتەرنێتدا بدۆزیتەوە، بۆ نموونە لە “ئیبەی” یان “کلایەن ئەنتسایگە”. تکایە ئاگادار بن لەوەی ئامۆژگارییەکانی بازاڕکردنی لەم شوێنانە سەلامەتن لە بروشورەکەی "بەخێر بێیت بۆ ئەڵمانیا"
لە فرۆشگاکانی کاڵای بیناسازی . بەرێزتان لێرەدا هەموو ئەو شتانە دەۆزنەوە ، کە پێویستە بۆ نۆژەنکردنەوە. زۆرجار مۆبیلیات و ڕووەک و کەلوپەلی ناوماڵیش لەوێ هەیە.
ە هەندێک لە دوکانە گەورەکان و دوکانە تایبەتەکان و فرۆشگای کاڵای بیناسازی. فرۆشگا گەورەکان،
دوکانە تایبەتەکان و فرۆشگای کاڵای بیناسازی ئامێرو پێدوایستەیکانتان بۆ دەگەینە ماڵەوە . بەڵام دواتر تێچووی زیاتری دەبێت. یان بەرێزتان لە ئینتەرنێتدا بگەڕێن. دەتوانن ئامێری جل شۆری بەکارهاتوو لە ڕۆژنامە یان لە ئینتەرنێتدا بدۆزیتەوە. ئامێری جلشۆری بەکارهاتوو دەبێت بەرێزتان خۆتان بیهێنەوە.
هەندێک جار ئەوە قورسە. هەندێک لەم کاڵایانە لێرە بەردەست نین. بەڵام لە شارە گەورەکاندا زۆرجار هەندێک فرۆشگا هەن ، کە بەرهەمی زۆرێک لە وڵاتە جیهانیەکانیان هەیە. تەنانەت مارکێتە گەورەکانیش زۆرجار بەرهەمی نێودەوڵەتییان هەیە. هەروەها بەرێزتان دەتوانن بە شێوەی ئۆنلاین خواردنە نێودەوڵەتیەکان بکڕن.
بەگشتی نەخێر. لە شارە گەورەکاندا بەزۆری فرۆشاگیەکی کەرەسی خواردن لە وێستگەی سەرەکی شەمەندەفەردا هەیە. هەوەها مرۆ دەتوانیت لە کیۆسکێکان خواردنەوە بکڕیت. هەروەها بەنزینخانەکان خواردنەوە و خواردن دەخەروو . زۆرجار بەنزینخانە و کیۆسکەکان تا درەنگانێکی ئێواران کراوەن. زۆرێک لە نانەواخانەکان ڕۆژانی یەکشەممە تا نیوەڕۆ کراوەن. هەروەها دەتوانن لە خزمەتگوزاری گەیاندن لە ڕۆژانی یەکشەممە و ئێواران داوای خواردن بکەن.
هەموو ئۆفەرەکانی ئینەرنێت جێی متنانە نین. ئەوان سەلامەت نین؟ داتای هەژماری بانقی خۆتانیان پێمەدەن. لە نامیلکەی " بەخێر بێن بۆ ئەڵمانیان لە (بەشی بازارکردن) چەند ئامۆژگاریەک دەبینن بۆ بازارکەردنێکی دڵنایی و سەلامەت لە ئینەرنێدا.
ئەم کاڵایە لە کاتی کڕینیدا تێکچوو بوو؟ دواتر بەرێزتان مافی دوو ساڵ گەرنتیتان هەیە: یان بەرێزتان کاڵایەکی نوێ وەردەگرن. یان کاڵا تێکچووەکە دەگرێنەوە پارەکەتان وەردەگرنەوە. یان بەرێزتان دەتوان پارەیەکی کەمتر بدەن. بەرێزتان کەموکوریەکەتان لە دوای 6 شەش مانگ لە کرینی بەدی کرد؟ ئەو کات دەبێت بەرێزتان بیسەلمێنن، کە ئەم کاڵایە لە گەڵ کرینیدا تێکچووبوو.
رنگترین زانیاریەکان سەبارەت بە گرێبەستەکانی كرین لە نامیلکەی " بەخێربێن بۆ ئەڵمانیا " دەدۆزنەوە. ئەگەر کێشەیەکتان هاتە پێش، بەرێزتان لە ناوەندی بەکاربەران یارمەتی دەدرێیت. لە دەسپێکی ماڵپەرەکە بەرێزتان کلیک لە سەر ناوی هەرێمەکەتان بکەن. لەوێ بەستەرێک دەبینیت لە سەر بنکەکانی ئامۆژگاری یان بنکەی پێشکەشکردنی ئامۆژگاری.
لە فرۆشگای "کەمالیات" کاڵای جوانکاری بەرهەمەکانی چاودێری و کەلوپەلی ناوماڵ بەردەستە یان بەرهەمەکانی تەندروستی، بۆ ئەوانە مرۆ پێویستی بە رەچەتەی پزیشک نیە. زۆر جاریش لەوێ مرۆ دەتوانێت کەرەسەکانی خواردن و بەرهەمە خۆماڵیەکان بکرێت.
لە دەرمانخانەکان بەپێچەوانەوە لەوێ بە شێوەیەکی سەرەکی تەنها دەرمانی چارەسەر بەردەستە زۆر جاریش دەبێت بە رەچەتەی پزیشک بێت.
لەوانە بۆ نموونە، نان لە هەموو بەرهەمەکانی دانەوێڵە، کۆشتی بەراز، گا و پەلەوەر ، ماسی، میوە و چەندین جۆری سەوزەوات، معکەرۆنی، برج، پەتاتە، نیسک و نۆک، پیاز و سیر، شەکر، خوێ و ئاڵەتی بیبەر، شیری مانگا و چەندین بەرهەمی شیرەمەنی، وەک هەوێن، کەرە، پەنیر، ماست یان کوارک، خواردنەوەکان وەکو ئاوی غازی، شەربەت، قاوە، چا، هتد. بەرێزتان زۆر لەو ڕێچکانە لە ئینتەرنێت دەدۆزنەوە. بۆ نموونە لێرە:
دەکرێ مرۆ بوتڵە بەتاڵەکانی بە پارە لە سوپەر مارکێت یان فرۆشگای خواردنەوەکان بوتڵو و شووشەی بە بگەرێنێتەوە. جیاوازی لە نێوان بوتڵەکانی یەکجار بەکارهێنراو و دووبارە بەکارهێنراودا دەکرێت. ئەمەش دەتوانرێت بە هێما و نووسراوی “یەکجار بەکارهێنراو” یان “دوبارە بەکارهێنراو” لەسەر شووشە یان بوتلەکە بناسرێتەوە. یەکجار بەکارهێنراو واتە تەنها جارێک بەکاردەهێنرێت و دواتر ڕیسایکڵ دەکرێت . بوتڵو قوتو دووبارە بەکارهێنراو دەتوانرێت تا 25 جار بەکاربهێنرێت. بوتڵی شووشە تا 50 جار. دواتر شووشەی دووبارە بەکارهێنەرەوەش ڕیسایکل دەکرێن. بوتڵە یەکجار بەکارهێنراوەکان هەمیشە 25 سەنتیان لە سەرە. ئەمە جیاوازە بۆ ئەو شتانەی کە دەتوانرێت دووبارە بەکاربهێنرێنەوە.
بەرێزتان زانیاری زیاتر تان لەسەر ئەم بابەتە لە ناوەندی بەکاربەران دەردەگرن: