“… คือเส้นเลือดหล่อเลี้ยงชีวิต”

คริสตอฟ ฮัสเซนซาล ทำงานในฝ่ายลิขสิทธิ์ของสำนักพิมพ์ Suhrkamp และรับผิดชอบประเทศภูมิภาคเอเชียตะวันออก เราได้ตั้งคำถาม 4 ข้อเพื่อชวนเขาพูดคุยเกี่ยวกับโครงการ Social Translating โดยเฉพาะในส่วนของหนังสือ Verzeichnis einiger Verluste ของยูดิท ชาลันสกี

ตอนที่คุณได้ทราบถึงโครงการ Social Translating เป็นครั้งแรกจากกิจกรรมของสถาบันเกอเธ่ที่งานมหกรรมหนังสือนานาชาติกรุงโซล ในปี 2018 ตอนนั้นความรู้สึกแว่บแรกของคุณเป็นอย่างไร

ผมตระหนักทันทีครับว่านี่เป็นแนวคิดที่แปลกใหม่ น่าตื่นเต้นและส่งผลต่อเนื่องในระยะยาว โครงการนี้สนับสนุนให้เกิดการแลกเปลี่ยนความเห็นด้านวรรณกรรมในระดับนานาชาติ อีกทั้งให้ความสำคัญกับนักเขียนและสื่อกลางของพวกเขา ซึ่งก็คือผู้แปลที่ถ่ายทอดผลงานพวกเขาสู่ภาษาของชาติอื่น ๆ  ดังนั้น สิ่งนี้จึงสอดคล้องกับวัตถุประสงค์และเป้าหมายงานของเราในฝ่ายกฎหมายและลิขสิทธิ์เป็นอย่างมาก ผมคิดเดี๋ยวนั้นเลยครับว่าอยากให้ผู้เขียนสักคนของเราที่ Suhrkamp ได้เป็นตัวแทนร่วมโครงการนี้บ้างสักครั้ง การแปลหนังสือเล่มหนึ่งเป็นภาษาเอเชียจำนวนมากมายหลายภาษาในช่วงเวลาเดียวกันโดยนักแปลที่มีชื่อเสียง และได้รับการตีพิมพ์โดยพาร์ทเนอร์สำนักพิมพ์ที่โดดเด่นในแต่ละประเทศเป็นสิ่งที่เราไม่ได้เห็นบ่อยนัก โดยเฉพาะในโลกวรรณกรรม

คุณคิดว่าการสื่อสารระหว่างนักแปลกับผู้เขียนบนแพลตฟอร์มดิจิทัลแบบที่ใช้ในโครงการ Social Translating ช่วยทำให้เข้าใจหนังสือได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นและส่งผลต่อคุณภาพของงานแปลหรือไม่

ผมเชื่อว่าการสื่อสารลักษณะนี้ช่วยเอื้ออย่างมากและเติมเต็มการทำงานของนักแปลได้อย่างสอดคล้องเหมาะสม ในขณะที่พวกเขาต้องจดจ่อกับงานนานนับเดือนและต้องคิดอย่างคร่ำเคร่ง นักแปลมีโอกาสได้แลกเปลี่ยนความคิดกับหลากหลายฝ่าย ทั้งกับผู้เขียนและนักแปลคนอื่น ๆ ในพื้นที่ร่วมสำหรับแสดงความคิดเห็นและอภิปราย ซึ่งพวกเขาสามารถพูดคุยถึงปัญหาด้านสุนทรียภาพ ตลอดจนกระบวนการทำงานในทางปฏิบัติ นักแปลอาจได้รับไอเดียใหม่ ๆ สำหรับการอ่านเชิงวิพากษ์ ในขณะที่การตั้งคำถามกันและกันจะช่วยเพิ่มความตระหนักถึงปัญหาเรื่องความละเอียดอ่อนของตัวบทและการถ่ายทอดไปยังภาษาอื่น ๆ ซึ่งมีเอกลักษณ์ในด้านวรรณกรรมและวัฒนธรรมเฉพาะของตนเองครับ

หลังจากที่ได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันและกันอย่างเข้มข้นเป็นเวลาหลายเดือนก็จะเกิดเครือข่ายนักแปลซึ่งจะยังคงติดต่อกันอยู่หลังจบโปรเจ็กต์นี้แล้ว คุณคิดว่าเครือข่ายลักษณะนี้มีประโยชน์อย่างไรต่อการถ่ายทอดและเผยแพร่วรรณกรรมเยอรมัน

พวกเขาคือเส้นเลือดหล่อเลี้ยงชีวิตงานวรรณกรรมครับ ผลงานวรรณกรรมแต่ละชิ้นต้องการผู้ถ่ายทอดและผู้ให้การสนับสนุนที่มีใจรักเพื่อจะได้เป็นที่รู้จักในภาษาอื่น ๆ  ในการนี้เครือข่ายนักแปลที่ว่าไม่ได้จำกัดอยู่กันแต่ในกลุ่มของตนเองหรือปิดกั้นแน่นหนา มันเกี่ยวเนื่องและมีอิทธิพลต่อเครือข่ายอื่น ๆ เช่น สำนักพิมพ์ สถาบันที่ส่งเสริมวรรณกรรม การวิจารณ์วรรณกรรม งานด้านวิชาการ นโยบายด้านวรรณกรรม การค้าหนังสือและด้านอื่น ๆ อีกมากมาย

ผู้แปลงานวรรณกรรมมักเป็นคนกลุ่มแรกที่ได้อ่านผลงานใหม่ของนักเขียน  บทสนทนาที่เปี่ยมด้วยความสนใจใคร่รู้ มีจุดมุ่งหมายและเป็นไปอย่างสม่ำเสมอในหมู่นักแปลด้วยกัน กับนักเขียน กับฝ่ายลิขสิทธิ์ กองบรรณาธิการ กองหาข้อมูลและประเมินงานวรรณกรรมต่างประเทศ และหน่วยงานย่อยอื่น ๆ เป็นตัวขับเคลื่อนที่สำคัญอย่างยิ่งในการถ่ายทอดวรรณกรรมและความรู้ในระดับนานาชาติครับ และที่น่ายินดีเป็นพิเศษสำหรับการทำงานร่วมกันในส่วนของหนังสือ "Verzeichnis einiger Verluste" ของยูดิท ชาลันสกี ก็คือการที่สถาบันเกอเธ่พร้อมขยายความร่วมมือไปยังอาศรมนักแปลแห่งยุโรปที่เมืองชตราเลนในการจัดเวิร์คชอปร่วมกับนักแปลนอกภูมิภาคเอเชียครับ

เว็บไซต์โปรเจ็กต์ Social Translating เป็นหนึ่งในการนำเสนอออนไลน์ของสถาบันเกอเธ่ในเอเชียตะวันออกที่มีผู้เยี่ยมชมบ่อยที่สุด สิ่งนี้เป็นประโยชน์ต่อหนังสือที่อยู่ในโปรเจ็กต์ด้วยหรือไม่

คำถามนี้น่าจะเกี่ยวข้องกับสำนักพิมพ์ที่ได้รับลิขสิทธิ์ในตลาดเป้าหมายของฉบับแปลมากกว่านะครับ อย่างในกรณีของหนังสือ "Verzeichnis einiger Verluste" ก็ได้แก่ สำนักพิมพ์ China Citic Press ในจีน สำนักพิมพ์ Locus ในไต้หวัน สำนักพิมพ์ Kawade ในญี่ปุ่น สำนักพิมพ์กำมะหยี่ในไทย สำนักพิมพ์ Yayasan Pustaka Obor ในอินโดนีเซีย และ Monsudar ในมองโกเลีย  ในส่วนของการเป็นสื่อกลางและการจัดจำหน่าย พวกเขาจะสามารถเข้าร่วมกับเครือข่ายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นมาจากโปรเจ็กต์นี้และได้รับความสนใจจากสาธารณชน อีกทั้งยังได้ลูกค้าและการแนะนำบอกต่อถึงหนังสือเล่มนี้ครับ นอกจากนี้การอ้างอิงถึงโปรเจ็กต์ดังกล่าวก็ทำให้สำนักพิมพ์ในประเทศอื่น ๆ เกิดความสนใจ และช่วยส่งเสริมการขายลิขสิทธิ์ของเราไปยังเกาหลี เวียดนาม ศรีลังกา และภาษาต่าง ๆ ในอินเดีย อีกด้วยครับ