Elektron musiqa festivali
Stihiya
STIHIYA 2024 - TO'XTIB KETAYOTGAN OROL DENGIZ CHULIDA MUSIQA VA SAN'AT
Har yili oʻtkaziladigan “Stihia” elektron musiqa va fan festivali 2024 yilning 5 iyundan 8 iyuniga qadar boʻlib oʻtdi va yuzlab texno musiqa ixlosmandlarini Nukusdan juda uzoqda joylashgan chekka Moʻynoq shaharchasiga jalb qildi.
O‘tgan yili Buxoro yaqiniga ko‘chib o‘tganidan so‘ng, besh yil davomida bo’lganidek, bu yil ham festival an’anaviy tarzda Qoraqalpog‘iston Respublikasining qurib borayotgan Orol dengizi bo‘yidagi Mo‘ynoq shahrida o‘tkazildi.
Festival MOC hamjamiyati va Stihia festival tashkiloti tomonidan oldindan rejalashtirilgan bo'lib, musiqiy, ilmiy va tashkiliy jihatdan muvaffaqiyatli bo'ldi.
Nafaqat Markaziy Osiyodan kelgan qozog‘istonlik Edigeee yoki o‘zbekistonlik Jozef Tumari va Sabine kabi mahalliy san’atkorlar, balki Kavkaz, Boltiqbo‘yi va Rossiyadan kelgan xalqaro san’atkorlar ham o’z mahoratlarini namoyish qilishdi. Hammasi bo'lib 30 dan ortiq san'atkorlar chiqish qilishdi, ularning barchasi turli xil va o'xshash musiqalarni muxlislarga taqdim etishdi.
Festival musiqa yo'nalishiga qarab bir necha zonalarga bo'lindi. Ikki sahnaga bepul kirish mumkin edi. Birida #BacktoMuynak hamda Markaziy Osiyodan kelgan mahalliy san'atkorlar o'z musiqalarini ijro etishdi. Bu sahnaga nafaqat Yevropa va Amerikadan kelgan mehmonlar, balki Moʻynoq va Nukusdan kelgan qoraqalpoq aholisi ham ko’plab tashrif buyurishdi. Har kuni bir nechta mahalliy oilalar texno musiqa ostida raqsga tushishdi. Boshqa bepul sahna, “Oq Keme” (“oq kema” deb tarjima qilingan) festival o‘tkaziladigan joy ostida, “Kemalar qabristoni” deb ataladigan joyda joylashgan edi. Sobiq Orol dengizi havzasining tubida, bundan 60 yil avval Mo‘ynoqdagi bandargohdan baliq ovlash uchun chiqqan va bugungi kunga kelib zanglab qolgan kemalar o‘rtasida jonli musiqa yangradi, bu sahnaga kirish pullik bo’lib, u asosiy hududda joylashgan edi va avvalgi ikki sahnadan tubdan farq qilar edi.
Festivalning noma’lum tomonini aks ettirishga mo‘ljallangan hardkor, bas va trans musiqalari uchun (“Men seni hali ham kutaman, Jonim”) alohida sahna tashkil etildi va Mo‘ynoq mayoqchasidagi “Lighthouse” sahnasida uy ritmi va pop texno musiqalari yangradi.
Asosiy maydonda sahnalardan tashqari, chodir va o'tov maydonchalari ham mavjud edi. Barlar va oziq-ovqat do‘konlari ham o‘rnatildi. “Why not!” bari festivalga tashrif buyuruvchilarni alkogolli ichimliklar bilan, snack-bar esa tez tayyorlanadigan taomlar bilan ta’minlandi. Toshkentlik Ekokafe gazak uchun ijodiy g‘oyani o‘ylab topdi. U festivalga tashrif buyurgan vegetarianlar va novegetarianlarni sog'lom tarzda nonushta uchun bo'tqa, shuningdek, tushlik va kechki ovqat uchun somsa, vegan palov va grilda pishirilgan sabzavotlar bilan ta'minlay oldi.
O‘tgan yillardagi kabi bu yil ham festival xilma-xilligi va rang-barangligi bilan ajralib turdi. Tashrif buyuruvchilar chindan ham ijodiy liboslar va festival liboslari bilan festivalda o'ziga xos muhit yaratdilar.
Hatto kunduzi ham, Mo'ynoqda 40 daraja quruq issiq bo'lsa-da, Stihia festivalida ba'zi ikkinchi darajali loyihalar bo'lib o'tdi. Ulardan eng yirigi “N+1” ilmiy forumi boʻlib, unda tobora kichrayib borayotgan Orol dengizi, Qoraqalpogʻiston Respublikasi va mahalliy aholining kelajagi haqida maʼruzalar va suhbatlar oʻtkazildi. Orol dengizi tuzatib bo'lmas darajada vayron bo'lganligi qayd etib o’tildi va bugungi kunda faqat mintaqa va xalqqa yordam berish mumkinligi ta’kidlandi. 60 yil avval Mo'ynoqni 100 mingga yaqin aholisi bo'lgan port shaharga aylantirgan Orol dengizini tiklamasdan turib, bugungi kunda bu erda istiqomat qilayotgan 15 000 ga yaqin aholi sonini oshirish noiloj ekani qayd etib o’tildi.
Festivalda, shuningdek, chiqindilarni to‘g‘ri ajratish, masalan, pivo va energetik ichimliklar qutilarini payvandlash orqali badiiy figuralarni yaratish orqali barqarorlikka eriishis mumkinligiga katta e’tibor qaratildi.
~ Philipp F. Steinkopf
O‘tgan yili Buxoro yaqiniga ko‘chib o‘tganidan so‘ng, besh yil davomida bo’lganidek, bu yil ham festival an’anaviy tarzda Qoraqalpog‘iston Respublikasining qurib borayotgan Orol dengizi bo‘yidagi Mo‘ynoq shahrida o‘tkazildi.
Festival MOC hamjamiyati va Stihia festival tashkiloti tomonidan oldindan rejalashtirilgan bo'lib, musiqiy, ilmiy va tashkiliy jihatdan muvaffaqiyatli bo'ldi.
Nafaqat Markaziy Osiyodan kelgan qozog‘istonlik Edigeee yoki o‘zbekistonlik Jozef Tumari va Sabine kabi mahalliy san’atkorlar, balki Kavkaz, Boltiqbo‘yi va Rossiyadan kelgan xalqaro san’atkorlar ham o’z mahoratlarini namoyish qilishdi. Hammasi bo'lib 30 dan ortiq san'atkorlar chiqish qilishdi, ularning barchasi turli xil va o'xshash musiqalarni muxlislarga taqdim etishdi.
Festival musiqa yo'nalishiga qarab bir necha zonalarga bo'lindi. Ikki sahnaga bepul kirish mumkin edi. Birida #BacktoMuynak hamda Markaziy Osiyodan kelgan mahalliy san'atkorlar o'z musiqalarini ijro etishdi. Bu sahnaga nafaqat Yevropa va Amerikadan kelgan mehmonlar, balki Moʻynoq va Nukusdan kelgan qoraqalpoq aholisi ham ko’plab tashrif buyurishdi. Har kuni bir nechta mahalliy oilalar texno musiqa ostida raqsga tushishdi. Boshqa bepul sahna, “Oq Keme” (“oq kema” deb tarjima qilingan) festival o‘tkaziladigan joy ostida, “Kemalar qabristoni” deb ataladigan joyda joylashgan edi. Sobiq Orol dengizi havzasining tubida, bundan 60 yil avval Mo‘ynoqdagi bandargohdan baliq ovlash uchun chiqqan va bugungi kunga kelib zanglab qolgan kemalar o‘rtasida jonli musiqa yangradi, bu sahnaga kirish pullik bo’lib, u asosiy hududda joylashgan edi va avvalgi ikki sahnadan tubdan farq qilar edi.
Festivalning noma’lum tomonini aks ettirishga mo‘ljallangan hardkor, bas va trans musiqalari uchun (“Men seni hali ham kutaman, Jonim”) alohida sahna tashkil etildi va Mo‘ynoq mayoqchasidagi “Lighthouse” sahnasida uy ritmi va pop texno musiqalari yangradi.
Asosiy maydonda sahnalardan tashqari, chodir va o'tov maydonchalari ham mavjud edi. Barlar va oziq-ovqat do‘konlari ham o‘rnatildi. “Why not!” bari festivalga tashrif buyuruvchilarni alkogolli ichimliklar bilan, snack-bar esa tez tayyorlanadigan taomlar bilan ta’minlandi. Toshkentlik Ekokafe gazak uchun ijodiy g‘oyani o‘ylab topdi. U festivalga tashrif buyurgan vegetarianlar va novegetarianlarni sog'lom tarzda nonushta uchun bo'tqa, shuningdek, tushlik va kechki ovqat uchun somsa, vegan palov va grilda pishirilgan sabzavotlar bilan ta'minlay oldi.
O‘tgan yillardagi kabi bu yil ham festival xilma-xilligi va rang-barangligi bilan ajralib turdi. Tashrif buyuruvchilar chindan ham ijodiy liboslar va festival liboslari bilan festivalda o'ziga xos muhit yaratdilar.
Hatto kunduzi ham, Mo'ynoqda 40 daraja quruq issiq bo'lsa-da, Stihia festivalida ba'zi ikkinchi darajali loyihalar bo'lib o'tdi. Ulardan eng yirigi “N+1” ilmiy forumi boʻlib, unda tobora kichrayib borayotgan Orol dengizi, Qoraqalpogʻiston Respublikasi va mahalliy aholining kelajagi haqida maʼruzalar va suhbatlar oʻtkazildi. Orol dengizi tuzatib bo'lmas darajada vayron bo'lganligi qayd etib o’tildi va bugungi kunda faqat mintaqa va xalqqa yordam berish mumkinligi ta’kidlandi. 60 yil avval Mo'ynoqni 100 mingga yaqin aholisi bo'lgan port shaharga aylantirgan Orol dengizini tiklamasdan turib, bugungi kunda bu erda istiqomat qilayotgan 15 000 ga yaqin aholi sonini oshirish noiloj ekani qayd etib o’tildi.
Festivalda, shuningdek, chiqindilarni to‘g‘ri ajratish, masalan, pivo va energetik ichimliklar qutilarini payvandlash orqali badiiy figuralarni yaratish orqali barqarorlikka eriishis mumkinligiga katta e’tibor qaratildi.
~ Philipp F. Steinkopf
