ნიურნბერგის რეკომენდაციები
მეთოდურ-დიდაქტიკური პრინციპები

უცხოური ენის ადრეულ ასაკში შესწავლისას გათვალისწინებულ უნდა იქნას ბავშვის ძირითადი მოთხოვნილებები. უცხო კულტურასა და ენასთან ინტერნსიურად შეხების პარალელურად ბავშვს უნდა მივცეთ „ამოსუნთქვის“ საშუალება, მივცეთ დრო მოსაფიქრებლად, რომ მან მოახდინოს ყურადღების მოკრება და დააკმაყოფილოს საკუთარი მოტორიკული მოთხოვნილებები.

ქვემოთ ჩამოთვლილი პრინციპები მოიცავს იმ ფაქტორებს, რომელიც გაკვეთილის მსვლელობას განაპიროებებს, ეს პრინციპები ასევე მოიცავს ზემოთ თავებში ჩამოთვლილ ასპექტებსაც. ცალ-ცალკე აღებული ყველა ეს პრინციპი თანაბარმნიშვნელოვანია და უზრუნველყოფს ადრეულ ასაკში უცოური ენის შესწავლის წარმატებას.

• ბავშვი უნდა იდგას სწავლების ცენტრში.
• აღმზრდელი ან მასწავლებელი კარგად უნდა იცნობდეს ბავშვის ინდივიდუალურ ფიზიკური და შინაგანი სწავლის მოთხოვნილებებს და უცხოური ენის ადრეულ ასაკში სწავლების ფარგლებში უნდა მოახდინოს ბავშვის ემოციური, სოციალური და მოტორული კომპეტენციების განვითარება.
• მიზნების, თემების, შინაარსიისა და სწავლების ფორმის შერჩევა უნდა მოხდეს ბავშვის საცხოვრებელი გარემოსა და გამოცდიელბიდან გამომდინარე. გაკვეთილს უშუალო შეხება უნდა ჰქონდეს ბავშვის ყოველდღიურობასთან და მის ფასეულობებთან.
• ბავშვის განვითარების შესაბამისად, უცხოური ენის შესწავლის დაწყებით ფაზაში წინა პლანზეა წამოწეული მოსმენა და ზეპირმეტყველება.
• კითხვისა და წერის შესწავლა კი ნელ-ნელა უნდა დაიწყოს სკოლამდელ დაწესებულებებში ან დაწყებით სკოლებში. რეცეფციულ უნარებს უპირატესობა ენიჭება პროდუქტიულ უნარებთან შედარებით, გაგებას – ლაპარაკთან შედაერბით, ლაპარაკს კი წერასთან შედარებით, ენის სტრუქტურის ახსნა კი თავიდან სრულიად არ ხდება.
• ენის ცოდნის განვითარება უნდა მოხდეს სპირალური პროგრესიით.
• ენობრივი კონცეპტი, რომლის მიხედვითაც მჭიდრო ურთიერთკავშირიშია ენის შეწავლა და თემების სწავლება, გვაძლევს უფრო მრავლისმომცველი გაკვეთილის ჩატარების საშუალებას, მაგალითად როგორიცაა ინტერდისციპლინარული გაკვეთილი.

• ბავშვებმა უნდა ისწავლონ ჯგუფში სხვების წარმატების დაფასება და მათ უნდა განუვუთარდეთ ურთიერთაღიარების გრძნობა.
• გაკვეთილის პროცესში თემატიკის შერჩევშისას ბავშვებს უნდა ქონდეთ ხმის უფლება
• ჯგუფში კომუნიკაციისას ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვების ურთიერთმხარდაჭერა.

• უცხოური ენის პატარა შემსწავლელებისათვის სასწავლო პროცესი უნდა იყოს თამაშზე და მოძრაობაზე ორიენტირებული.
• ენის წესები და ურთიერთკავშირი ბავშვებმა მაგალითების საშუალებით უნდა განიცადონ, გაიგონ და საჭიროების შემთხვევაში თავად აღმოაჩინონ (ინდუქტიური, შესაბამისად სიახლის აღმოჩენის გზით სწავლა).
• გაკვეთილის ყველა ფაზაში გამოყენებულ უნდა იქნას სხვადასხვა სწავლების ე.წ. არხები, რათა მოხდეს ყველანაირი სასწავლო ტიპის ადამიანის ოპტიმალური განვითარება, (მულტისენსორული/ერთიანი სწავლება მოსმენის, ყურების. შეხების, ყნოსვის, კითხვის, მოძრაობის, ლაპარაკის, წერის, ხატვის საშუალებით)
• სასწავლო პროცესი უნდა გამარტივდეს მაგალითებისა და თვალსაჩინოებების ხარჯზე, დაწვრილებითი და ინდივიდუალურ შესაძლებლობებზე ორიენტირებული დავალებები ხელს უწყობენ გაგებისა და გამოყენების პროცესს.
• სოციალური ფორმებისა (ინდივიდუალური მუშაობა, მუშაობა წყვილებში, ან პატარა ან დიდი ჯგუფებში) და გაკვეთილის ფომების (სწავლა „გაჩერებებით“, სასწავლო სცენარები, პროექტებზე მუშაობა) ხშირი ცვალებადობა უზრუნველყოფს სწავლების მრავალფეროვან პროცესს, რის საფუძველზეც ხდება ინეტერესებისა და კონცენტრაციის განვითარება.
• მიზნებისა და თემების შესაბამისად უნდა მოხდეს სხვადასხვა მეთოდების („ტოტალური ფიზიკური პასუხი“ თPღ, ნარატიული მეთოდი და ა.შ.) გამოყენება, და თუ სწავლის პროცესი მოგვცემს ამის საშუალებას, მაშინ შესაძლებელია ამ მეთოდების კომბინირებაც.
• ადრეულ ასაკში უცხოური ენის შესწავლისას ბავშვს არ ვაიძულებთ ლაპარაკს, არამედ იგი უსმენს, იმახსოვრებს და საკმაოდ დიდი ხნის შემდეგ რეაგირებს, მაგ.: ახდენს ცალკეული სიტყვების იმიტაციას ან ახდენს მშობლიურ ენაში წინადადებების ინტეგრირებას.
• აღმზრდელი ან მასწავლებელი შეძლებისდაგვრად ლაპარაკობს უცხო ენაზე, მაგრამ ბავშვებს ნათლად აგებინებს, რომ მას ესმის ბავშვების მიერ მშობლიურ ენაზე დასმული შეკითხვაც. უცხოური ენის ადრეულ ასაკში შესწავლის უმთავრესი პრინციპია: ლაპარაკი შეძლებისდაგვარად ხშირად უცხო ენაზე და საჭიროებისამებრ იშვიათად მშობლიურ ენაზე.
• მასწავლებელს უნდა ჰქონდეს ზუსტი ინფორმაცია ცალკეული მოსწავლეების ენობრივი მარაგის შესახებ და მხედველობაში მიიღოს ეს ინფორმაცია. ხელსაყრელ სიტუაციებეში მასწალებლმა შეიძლება ბავშვს მიუთითოს უცხოური ენის და მისი მშობლიური ენის ან მისი გარემომცველი სხვა ენის მსგავსებებზე, რითაც ხელს შეუწყობს ბავშვის ენობრივი ცნობიერების განვითარებას.
• ძალიან მნიშვნელოვანია მასწავლებლის რეაქცია გაკვეთილში წარატებით ჩართული ამა თუ იმ მოსწავლის მისამართით, მოტივაციას კი განსაკუთრებით პოზიტიური შეფასება ზრდის
• უცხოური ენის შესწავლის პროცესის განუყოფელი ნაწილია შეცდომები, რომლის გასწორებაც უკურეაქციის სტრატეგიით ხდება, მაგრან არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება საუბრის გაწყვეტა სხვისთვის შეცდომების გასწორების მიზნით.

• მასწავლებელმა უნდა იზრუნოს ბავშვისთვის შესაფერისი, ხალასი, თავისუაფლი სასწავლო ატმოსფეროს შესაქმნელად, რომელიც ბავშვში თანამოქმედების იმპულსებს გააღვიძებს და მის მოტივაციას გაზრდის.
• ადრეულ ასაკში უცხოური ენის გაკვეთილი შეძლებისდაგვარად ერთსა და იმავე სასწავლო გარემოში უნდა ჩატარდეს, მაგალითად, ერთსა და იმავე საკლასო ოთახში და საწავლო კუთხეში, რაც ბავშვის ყურადღებისა და კონცენტრაციის განვითარების გარანტია.
• სასწავლო ადგილი ისე უნდა იყოს მოწყობილი, რომ საჭირო მასალა და ტექნიკური ინვენტარი ადვილად მოხმარებადი და ხელმისაწვდომი იყოს, ისე რომ მასწავლებლის ან მოსწავლის მიერ არ მოხდეს სასწავლო პროცესის დაბრკოლება.
• დროის დაგეგმვა, ბავშვების ადგილების გადანაწილება, ესა თუ ის სასწავლო რიტუალი ერთგვარ რუტინად უნდა იქცეს, რაც სასწავლო პროცესს ავტომატურად წარმართავს და აკმაყოფილებს ბავშვურ მოთხოვნილებებსა და მიდრეკილებებს დაგეგმილი და სტრუქტრურირებული პროცესის მიმართ.

• მედიების (განსაკუთრებით ახალი მედიების) გამოყენება მიზნობრივად და ხანგძლივი ვადით უნდა ხდებოდეს.
• აუთენტური მედიები და მასალები (რითმული გამოთქმები, სიმღერები, ისტორიები, საბავშვო წიგნები, თვალსაჩიონოების მასალები, სატელევიზიო პროგრამები, ფილმები) ენობრივი და კულტურული თემების კომბინირებულად მიწოდების საშუალებას იძლევა.
• სასწავლო მასალები უნდა შეიცავდეს არა მარტო ენობრივ და კულტურულ თემებს, არამედ გარემოს საკუთარი გამოცდილებით აღქმის საშუალებასაც უნდა იძლეოდეს.